4.12.2024- Οι “αλκυονίδες” της ελληνικής οικονομίας (του Κώστα Στούπα)

Η Ελλάδα μοιάζει αυτή την περίοδο με νησίδα πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας, αν συγκρίνει κάποιος με την κατάσταση στο διεθνή περίγυρο. Η ανεργία μειώνεται, το ΑΕΠ αυξάνεται, το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώνεται και η χώρα εκτός απ’ ότι εξοπλίζεται, πραγματοποιεί δομικές αλλαγές στις ένοπλες δυνάμεις, την παιδεία και αλλού…

  • Η Ελλάδα παράγει δημοσιονομικά πλεονάσματα και οι μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται είναι καίριες, αλλά δεν αφορούν οριζόντιες περικοπές μισθούς και συντάξεων που συνεπάγονται καθολικό και εκρηκτικό πολιτικό κόστος.

Χρειάζεται κυρίως μεταρρυθμίσεις στην  οργάνωση της αποδοτικότητας του δημοσίου, στην δικαιοσύνη, επιθετικότερες αλλαγές στην παιδεία, την πολεοδομία  και τη φορολογία κλπ.

  • Αν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο πατριάρχης της μεταπολιτευτικής δημοκρατίας και της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας, συνήθιζε να λέει: “Έξω πάμε καλά” με τα σημερινά δεδομένα ισχύει πως “Μέσα πάμε καλά”…

Για πόσο μπορεί αυτό όμως να συνεχιστεί;

Αν εξαιρέσει κάποιος την περίοδο σταθερότητας και τις θετικές  προσδοκίες για την πορεία της οικονομίας που πέτυχε το καθαρό πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ, ο υπόλοιπος κόσμος φαίνεται να βυθίζεται σε ένα σπιράλ, πρωτόγνωρης για τις τελευταίες δεκαετίες, κρίσης.

  • Αν συμβεί αυτό, οι ΗΠΑ θα ακολουθήσουν με την ορμή που τις διακρίνει να κινούνται προς τα άκρα. Το αν θα καταφέρουν να εξέλθουν πρώτες από αυτήν λόγω του οικονομικού μοντέλου είναι άλλη ιστορία…

Η Ρωσία μπορεί να φαίνεται πως άντεξε τις δυτικές κυρώσεις μετά τη εισβολή στην Ουκρανία, λόγω της μαζικής παραβίασης αυτών των κυρώσεων από δυτικές χώρες και τη στήριξη από την Κίνα. Η ισοτιμία του ρουβλιού όμως  άλλα κελεύει…

  • To 2008, 1 δολάριο ΗΠΑ αντιστοιχούσε σε 24 ρούβλια. Το 2014 πριν την προσάρτηση της Κριμαίας το δολάριο αντιστοιχούσε με 34 ρούβλια και μετά με περισσότερα από 70.  Τις τελευταίες ημέρες μετά τις κυρώσεις σε 50 ρωσικές τράπεζες και κυρίως της Gazprombank που εισπράττει από τις εξαγωγές καυσίμων η ισοτιμία ξεπέρασε και τα 110 ρούβλια.

Η διαρκής υποτίμηση του ρουβλιού έχει επιπτώσεις στην καθημερινότητα των Ρώσων και αργά η γρήγορα αυτό θα φανεί στις ανοχές έναντι του καθεστώτος.

  • Η Ρωσία επίσης μετά το “στραπάτσο” που υπέστη στην Ουκρανία, αρχικά στην οποία ήθελε να επιβάλει κάποια μαριονέτα για πρόεδρο ανατρέποντας τον Ζελένσκι, δέχεται πλήγματα και στη Συρία τις τελευταίες ημέρες. Το καθεστώς Πούτιν στηρίζεται στο εθνικιστικό ντελίριο του 30% περίπου του πληθυσμού. Οι αποτυχίες αυτές μαζί με την οικονομική κατάσταση θα το θέσουν στο στόχαστρο αμφισβητήσεων.

Η Κίνα, για την οικονομία της οποίας γνωρίζουμε όσα μας λένε οι επίσημες στατιστικές, φαίνεται να κινείται πάνω σε ένα τεντωμένο σκοινί και εν μέσω της αναταραχής που έχει δημιουργήσει η πρόσφατη κρίση των ακινήτων. Οι αμερικάνικοι δασμοί και τα αντίστοιχα μέτρα από την Ευρώπη που πλήττεται από τις κινέζικες εξαγωγές, αναμένεται να επιδεινώσουν την κατάσταση της κινέζικης οικονομίας.

  • Αν οι δυτικές δημοκρατίες είναι περισσότερο εύπλαστες και αντέχουν οικονομικές και πολιτικές κρίσεις γιατί διαθέτουν βαλβίδες αποσυμπίεσης, τα αυταρχικά καθεστώτα δεν διαθέτουν.

Στη Ρωσία και την Κίνα δεν μπορούν να εκλέξουν έναν Τραμπ ή έναν Τσίπρα – Καμένο και μετά από τέσσερα ή οκτώ χρόνια να επιστρέψουν εκεί που βρίσκονταν οπλισμένοι με τα σχετικά  “αντισώματα”.

  • Τα αυταρχικά καθεστώτα μπορεί να μην λυγίζουν στις πιέσεις, αλλά όταν αυτές υπερβούν κάποιο όριο, θρυμματίζονται όπως έγινε με την ΕΣΣΔ, τη Χούντα κλπ.

Στην καθ’ ημάς Δύση

Η Γερμανία, που αποκαλείται εδώ και δεκαετίες η ατμομηχανή της Ευρωπαϊκής οικονομίας παραπαίει. Η χώρα έκλεισε τα πυρηνικά εργοστάσια και εξάρτησε την εξαγωγική της ευημερία στο φθηνό ρωσικό αέριο. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχασε το φθηνό αέριο και για να ζεσταθεί καίει κάρβουνο διαφημίζοντας την αύξηση της παραγωγής των ΑΠΕ τις ώρες που δεν χρειάζεται υψηλή παραγωγή.

  • Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας σχεδιάζουν να κλείσουν τις περισσότερες μονάδες καθώς οι πωλήσεις γερμανικών και ευρωπαϊκών  αυτοκινήτων πέφτουν.

Τα συνδικάτα προγραμματίζουν απεργίες και η χώρα μετά από δεκαετίες πολιτικής σταθερότητας οδεύει σε πρόωρες εκλογές. Πρώτο κόμμα εμφανίζεται CDU με 30%  και δεύτερο το φιλορωσικό AfD με 20% περίπου το οποίο επιθυμεί την έξοδο από το Ευρώ. Το οικονομικό αδιέξοδο όπως καθιστά την πιθανότητα  εκπλήξεων αυξημένη.

Στη Γαλλία, όπου το δημόσιο χρέος ξεπέρασε το 120% και το δημοσιονομικό έλλειμμα το 6% του ΑΕΠ, η μερικών εβδομάδων κυβέρνηση Μπαρνιέ πνέει ήδη τα λοίσθια.

Η κυβέρνηση Μπαρνιέ υπέβαλε έναν προϋπολογισμό με περικοπές περίπου 40 δισ. Ευρώ και αυξήσεις φόρων 20 δισ. Ευρώ και αντιμετωπίζει προτάσεις δυσπιστίας. Τα μέτρα αυτά ήταν στο πλαίσιο ενός σχεδίου μείωσης του ελλείμματος από 6,1% το 2024 στο 5% το 2025. Αν δεν ληφθούν τα μέτρα το πιθανότερο είναι σε ένα χρόνο από σήμερα μια νέα κυβέρνηση να χρειαστεί να λάβει πολλαπλάσιας ισχύος μέτρα.  Κάτι ανάλογο ζήσαμε εμείς το 2010.

  • Φυσικά, αν η Ευρώπη κυλήσει σε ένα σπιράλ πολιτικών και οικονομικών κρίσεων, οι ΗΠΑ δεν θα μείνουν ανεπηρέαστες. Οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν επίσης δημοσιονομική κρίση και χρειάζονται περίπου περικοπές ύψους 2 τρισ. δολ. από τα 6,5 τρισ. συνολικά  των ομοσπονδιακών δαπανών.

Είναι θέμα χρόνου η πολιτική, ενεργειακή και πληθωριστική αναταραχή να αφυπνίσει μια κρίση χρέους, το οποίο συσσωρεύεται για χρόνια. Πολλές από τις μεγάλες δυνάμεις θα προσπαθήσουν τα κατευνάσουν τα εσωτερικά προβλήματα εξάγοντάς τα. Το αποτέλεσμα θα είναι ο πολλαπλασιαστής μιας γεωπολιτικής ανάφλεξης.

  • Οπότε το σοφότερο που έχουμε να κάνουμε αυτή την περίοδο των αλκυονίδων για την ελληνική οικονομία είναι να συσσωρεύαμε “λίπος” για το χειμώνα και να εξοπλιζόμαστε, γιατί όλοι εξοπλίζονται.

Ελλάδα ΑΕΠ

Κ.Στ.

2) Ο Μυλόπουλος, Ο Άνθιμος και ο Κασόγκι

Διαβάζοντας την κριτική του πρώην Πρύτανη  κύριου Μυλόπουλου, θυμήθηκα ένα άρθρο που είχα διαβάσει το 2007 για την καθυστέρηση την οποία προκάλεσε η ακαδημαϊκή κοινότητα στο μετρό. Τότε δεν ήταν ακόμα Πρύτανης, αλλά συνδικαλιστής της ΠΟΣΔΕΠ η οποία πρωτοστατούσε. Το άρθρο είχε δημοσιευτεί στην Ελευθεροτυπία στις 8 Μαΐου του 2007.

  • Το βρήκα στο αρχείο μου, αλλά δυστυχώς η εφημερίδα χρεοκόπησε και δεν λειτουργεί ο σύνδεσμος. Εάν έχετε τρόπο να το ανακτήσετε θα είχε ενδιαφέρον να το δημοσιεύσετε. Ανατρέχοντας στις σημειώσεις μου, θυμήθηκα τα επιχειρήματα των ακαδημαϊκών για να μην γίνει ο σταθμός εντός του Πανεπιστημίου:

– Δεν υπήρχε σαφές νομικό πλαίσιο για το αν θα ισχύει το άσυλο εντός του σταθμού. Υπήρχε μεγάλη καχυποψία για το αν υπήρχε κάποια συνομωσία για να καταργηθεί το άσυλο. (Εδώ κάποια άρθρα της εποχής που μιλάνε γι’ αυτό το θέμα).

– Το πανεπιστήμιο είχε ευαίσθητο εξοπλισμό ο οποίος θα χάλαγε εξαιτίας της σκόνης

– Θα υπήρχε πρόβλημα πάρκινγκ μέχρι να τελειώσουν τα έργα

Το αποτέλεσμα ήταν να ξαναγίνει η χάραξη και να ξαναπληρωθεί η μελέτη. Το γελοίο των επιχειρημάτων το αφήνω στην κρίση των αναγνωστών.

  • Όμως δεν ήταν μόνο οι αριστεροί που συνέβαλλαν στις καθυστερήσεις. Ο τότε μητροπολίτης Άνθιμος εξυπηρετώντας μικροπολιτικά συμφέροντα καθυστέρησε τα έργα του σταθμού στο Παπάφειο για 2 χρόνια όπως αναφέρεται σε αυτό το άρθρο του 2009.

Τα έφερε λοιπόν η μοίρα το μετρό της Θεσσαλονίκης να εγκαινιαστεί ταυτόχρονα με το μετρό του Ριάντ. Ας δούμε τα στοιχεία: Εκεί παραδόθηκαν 176 χλμ. με 85 σταθμούς με κόστος $35Β, Εδώ μας πήρε 30 χρόνια για 9.6 χλμ. 13 σταθμούς με κόστος $3Β. Το κόστος ανά χιλιόμετρο εκεί ~$200Μ το κόστος εδώ  ~$300Μ. Ο ρυθμός προόδου εκεί 17 χλμ. το χρόνο, εδώ 320 μέτρα το χρόνο.

  • Δεν είμαι ειδικός για να σας πω αν η σύγκριση είναι δίκαιη, δεν γνωρίζω πόσα αρχαία έχουν εκεί και πόσο σταθερό είναι το έδαφος. Τείνω όμως να πιστεύω ότι ο φίλος σας ο μηχανικός της ΔΕΗ κύριε Στούπα μάλλον είχε δίκιο. Ο Βασιλιάς Σαλμάν έκανε αυτό που δεν έκανε ο Καραμανλής. Μάντρωσε τους αντιρρησίες και το έργο τελείωσε 3 φορές πιο γρήγορα.

Υπάρχει όμως μια μικρή λεπτομέρεια, ο συνάδελφος σας ο Κασόγκι (η πιο σωστά Τζαμάλ Χασόγκτζι) στραγγαλίστηκε και διαμελίστηκε, εσείς ευτυχώς για εμάς και για εσάς είστε εδώ και ακόμα αρθρογραφείτε.

Καλορίζικο και καλοτάξιδο

Ν.Β

[email protected]

Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο