Οι Αμερικανοί ψήφισαν σαφώς κατά της οικονομίας του Τζο Μπάιντεν το 2024, με τον πληθωρισμό και την αντίληψη της ανικανότητας των Δημοκρατικών να κατακτούν την προεδρική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ. Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών αυξήθηκε κατακόρυφα μετά τις εκλογές, σαν να ήταν κοντά η οικονομική σωτηρία.
Μόλις ένα μήνα μετά την έναρξη της προεδρίας του Τραμπ, ωστόσο, οι Αμερικανοί είναι πιο κατήφεια από ό,τι ήταν στο τέλος της προεδρίας του Μπάιντεν. Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του Conference Board έχει βυθιστεί στο χαμηλότερο επίπεδο από τον περασμένο Ιούνιο. «Η απαισιοδοξία για το μέλλον επέστρεψε» είναι ο τρόπος με τον οποίο το Conference Board εξήγησε την αλλαγή. Ο δείκτης βρίσκεται τώρα κοντά στα καταθλιπτικά επίπεδα του 2022, όταν ο πληθωρισμός μαινόταν, και ο δείκτης προσδοκιών βρίσκεται κοντά σε επίπεδα που συχνά συνδέονται με την ύφεση.
Η τάξη των επενδυτών δεν αισθάνεται καλύτερα. Η μηνιαία έρευνα της Αμερικανικής Ένωσης Ατομικών Επενδυτών δείχνει ότι το ανοδικό κλίμα βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο του 2023. Από την ανάληψη των καθηκόντων του Τραμπ, ο δείκτης S&P 500 έχει υποχωρήσει κατά περίπου 1%, κυρίως επειδή οι απειλές του Τραμπ για δασμούς – και η προσπάθειά του να διαλύσει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση – απειλούν την ανάπτυξη και τα κέρδη.
Ο Semafor υπογράμμισε σαρκαστικά το εμπόριο του «αμερικανικού εξαιρετισμού», επισημαίνοντας ότι τα χρηματιστήρια του Χονγκ Κονγκ, της Ευρώπης και του Μεξικού έχουν σημειώσει άνετα καλύτερες επιδόσεις από τις αμερικανικές μετοχές από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του ο Τραμπ. Σε μια βιντεοενημέρωση στις 27 Φεβρουαρίου, ο Tom Lee, συνιδρυτής της επενδυτικής εταιρείας Fundstrat, δήλωσε: «Οι πελάτες έχουν αρχίσει να μιλούν για το, ποιος ακριβώς είναι ο στόχος του Λευκού Οίκου; Θέλουν να πέσουν οι τιμές των μετοχών;”
Ο Τραμπ έχει μια μυστικιστική πίστη στις δικές του δυνάμεις και συνεχίζει να επιμένει ότι το μοναδικό του μείγμα προστατευτισμού, συρρίκνωσης της κυβέρνησης, απορρύθμισης και φορολογικών περικοπών θα δημιουργήσει μια νέα «χρυσή εποχή».
«Μετά τις εκλογές, η ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ στο έθνος μας… η ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ στις επιχειρήσεις, η ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ στη χώρα μας έχει φτάσει σε ΥΨΗΛΟ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ», έγραψε ο Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις 26 Φεβρουαρίου. Αυτή ήταν μία ημέρα αφότου η έρευνα του Conference Board έδειξε ότι στον πραγματικό κόσμο, η «ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ» είχε μειωθεί τρεις συνεχόμενους μήνες.
Μπορεί ο Τραμπ να πείσει τους Αμερικανούς ότι έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση από ό,τι έχουν ή ότι η οικονομία είναι καλύτερη από ό,τι νομίζουν;
Ο Μπάιντεν σίγουρα προσπάθησε. Έδωσε επανειλημμένα ομιλίες που αναφέρονταν σε ρεκόρ αύξησης της απασχόλησης, στην αναζωπύρωση των συνδικάτων και στη μείωση του πληθωρισμού, ενώ τα θλιβερά ποσοστά αποδοχής του παρέμεναν κολλημένα κάτω από το 40%. Αφού η αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις αντικατέστησε τον Μπάιντεν ως υποψήφιος των Δημοκρατικών το περασμένο καλοκαίρι, προφανώς απέτυχε να πείσει τους ψηφοφόρους να επιμείνουν στο σχέδιο των Δημοκρατικών.
Ο Τραμπ μπορεί να αντιμετωπίσει μια ακόμη πιο δύσκολη πώληση τώρα, επειδή υπάρχουν νέα σημάδια ρωγμών στην οικονομία. Οι αιτήσεις για ασφάλιση ανεργίας, για παράδειγμα, αυξήθηκαν κατακόρυφα την τελευταία εβδομάδα. Αυτό θα μπορούσε να είναι μια παρεκτροπή, αλλά θα μπορούσε επίσης να είναι η αρχή μιας αυξητικής τάσης της ανεργίας, με τις ομοσπονδιακές απολύσεις του Τραμπ να αποτελούν έναν παράγοντα.
Υπάρχει ένας ξαφνικός καταιγισμός άλλων ανησυχητικών ενδείξεων.
Οι καταναλωτικές δαπάνες μειώθηκαν τον Ιανουάριο, διαψεύδοντας τις προσδοκίες για μέτρια αύξηση. Ορισμένοι οικονομολόγοι πιστεύουν τώρα ότι αυτή η υποχώρηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε συρρίκνωση του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο. Το εργαλείο GDPNow της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Ατλάντα προβλέπει επί του παρόντος ότι το ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 1,5% το πρώτο τρίμηνο, κάτι που θα ήταν η πιο απότομη πτώση από την ύφεση του COVID το 2020. Σε μια ανάλυση της 28ης Φεβρουαρίου με τίτλο «Trumpcession?» η Capital Economics δήλωσε ότι προβλέπει τώρα μείωση του ΑΕΠ κατά 1% το πρώτο τρίμηνο.
Η τελευταία έρευνα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Κάνσας Σίτι για τη μεταποίηση διαπίστωσε αξιοσημείωτη μείωση των επιπέδων απασχόλησης και νέες ανησυχίες για δασμούς που βλάπτουν την κερδοφορία. Ο Torsten Sløk, επικεφαλής οικονομολόγος της εταιρείας ιδιωτικών συμμετοχών Apollo, ιδιοκτήτριας της Yahoo Finance, σημείωσε σε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της 28ης Φεβρουαρίου ότι «τις τελευταίες εβδομάδες, η πιθανότητα ύφεσης τους επόμενους 12 μήνες έχει αυξηθεί».
Αν υπάρχει ένα σύμβολο των αυγονομικών προβλημάτων της χώρας υπό τον Τραμπ μέχρι στιγμής, αυτό είναι οι τιμές των αυγών. Μια επιδημία γρίπης των πτηνών τις έχει οδηγήσει σε αύξηση 53% κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους, με ορισμένα καταστήματα να έχουν έλλειψη και να χρεώνουν 10 δολάρια ή και περισσότερο για μια δωδεκάδα. Το Υπουργείο Γεωργίας αναμένει ότι οι τιμές των αυγών θα εκτοξευθούν κατά 41% φέτος. Ο Τραμπ δεν έχει πει πολλά, αν και το Υπουργείο Γεωργίας ανακοίνωσε πρόσφατα ένα σχέδιο για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Μέσα σε όλα αυτά, η φήμη του Τραμπ για το χειρισμό της οικονομίας αρχίζει να ξινίζει.
Κατά το μεγαλύτερο μέρος της πρώτης θητείας του Τραμπ, το ποσοστό αποδοχής του για την οικονομία ήταν υψηλότερο από το συνολικό ποσοστό αποδοχής του. Αλλά όχι τώρα. Οι δημοσκοπήσεις του Φεβρουαρίου από την Ipsos και την Quinnipiac δείχνουν ότι τα ποσοστά αποδοκιμασίας του Τραμπ για την οικονομία είναι υψηλότερα από τα ποσοστά αποδοχής του, με τη συνολική αποδοχή του να πέφτει στα μέσα του 40%.
«Τα κίτρινα φώτα που αναβοσβήνουν στην οικονομία θα πρέπει να ανησυχούν τους Ρεπουμπλικάνους», προειδοποίησε το Cook Political Report στις 27 Φεβρουαρίου. «Οι συνεχείς απειλές του Τραμπ για δασμούς [επιβαρύνουν] το καταναλωτικό αίσθημα».
Ο Τραμπ θα μπορούσε να το αντιστρέψει αυτό, μειώνοντας τις απειλές του για δασμούς, ως ένα παράδειγμα. Τι περιμένει; Ένα μάθημα από την προεδρία του Μπάιντεν είναι ότι όταν οι ψηφοφόροι χάσουν την εμπιστοσύνη τους στον πρόεδρο, μπορεί να είναι σχεδόν αδύνατο να την ανακτήσουν. Η δημοτικότητα του Τραμπ πέφτει ήδη ταχύτερα από ό,τι του Μπάιντεν στην αρχή της προεδρίας του, και αυτό πριν τεθούν σε ισχύ οι περισσότεροι από τους δασμούς που απείλησε ο Τραμπ.
Αν ο Τραμπ είναι πραγματικά καλύτερος για την οικονομία, τώρα θα ήταν μια καλή στιγμή να το αποδείξει.
Rick Newman, Yahoo Finance
Επιμέλεια – Απόδοση: Τατιανή Σάγιεχ

