Οι υπεύθυνοι για την επιβολή των αντιμονοπωλιακών κανόνων στις ΗΠΑ και την Ευρώπη συνεργάζονταν τόσο στενά που το γραφείο του Τζόναθαν Κάντερ στην Ουάσινγκτον ήταν διακοσμημένο με έναν ελέφαντα πλεγμένο από την τότε ομόλογό του στην ΕΕ, Μαργκρέτε Βεστάγκερ.
Αυτή η συντροφικότητα έχει σχεδόν εξαφανιστεί με την ανάληψη της εξουσίας από τη νέα ομάδα του Ντόναλντ Τραμπ. Μακριά από τα χαριτωμένα παιχνίδια, οι κύριες διατλαντικές ανταλλαγές μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών τους τελευταίους μήνες φαίνεται να είναι αιχμηρές κριτικές.
Ο Άντριου Φέργκιουσον, πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου των ΗΠΑ, επέλεξε αυτή την εβδομάδα μια διάσκεψη που είχε ως στόχο την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών για να επιπλήξει τους «γραφειοκράτες των Βρυξελλών» που προσπαθούν να καταπνίξουν την επιχειρηματικότητα και να κόψουν τα φτερά των αμερικανικών επιχειρήσεων.
«Σε σχεδόν όλες τις κατηγορίες με τις οποίες θα μπορούσε κανείς να αξιολογήσει την ανταγωνιστικότητα, η Ευρώπη υστερεί κατά κάποιον τρόπο σε σχέση με τις ΗΠΑ», δήλωσε την Τετάρτη στη διάσκεψη του Διεθνούς Δικτύου Ανταγωνισμού στο Εδιμβούργο. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η βαριά ρυθμιστική παρέμβαση της Ευρώπης είναι τουλάχιστον εν μέρει υπεύθυνη για αυτό».
Τα σχόλια αυτά σηματοδοτούν μια καμπή στη διατλαντική συνεργασία, η οποία είχε σταθερά ενισχυθεί στην ψηφιακή εποχή, φτάνοντας στο αποκορύφωμά της υπό την προεδρία του Τζο Μπάιντεν, με τον Κάντερ στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και τη Λίνα Χαν στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου.
Το ερώτημα που παραμένει ανοιχτό είναι αν η δραστική αλλαγή τόνου θα έχει συγκεκριμένα αποτελέσματα, εμποδίζοντας τις προσπάθειες για τον έλεγχο της εταιρικής εξουσίας των τεράστιων και πολύπλοκων τεχνολογικών ομίλων που εκτείνονται σε πολλές δικαιοδοσίες.
Ενώ η στενή διασυνοριακή συνεργασία κάποτε τρόμαζε τους διαπραγματευτές, μια πιθανή ρήξη των σχέσεων και η πολιτική αβεβαιότητα που θα επέφερε μπορεί να είναι εξίσου ανησυχητική, σύμφωνα με δικηγόρους στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
«Αν κάποιος πιστεύει ότι οι εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ θα προσφέρουν βεβαιότητα, απλά κοροϊδεύει τον εαυτό του», δήλωσε ένας ανώτερος δικηγόρος συγχωνεύσεων και εξαγορών των ΗΠΑ, επισημαίνοντας ότι ένα κατακερματισμένο σύστημα μπορεί να προκαλέσει ακόμη περισσότερα προβλήματα.
Το μήνυμα της Ουάσιγκτον έρχεται σε μια στιγμή που η Αρχή Ανταγωνισμού και Αγορών του Ηνωμένου Βασιλείου έχει λάβει οδηγίες να λάβει περισσότερο υπόψη τα συμφέροντα του Ηνωμένου Βασιλείου, θέτοντας περαιτέρω ερωτήματα σχετικά με το αν οι προσπάθειες συνεργασίας για την καταπολέμηση των μονοπωλίων ενδέχεται να υπονομευθούν.
«Έχουμε περάσει από μια περίοδο παγκόσμιου συντονισμού σε μια περίοδο όπου φαίνεται ότι οι αρχές θα πρέπει να υιοθετήσουν μια πιο εθνικιστική στάση», δήλωσε η δικηγόρος αντιμονοπωλιακού δικαίου Liza Lovdahl Gormsen.
«Αυτό δεν είναι απαραίτητα μια θετική εξέλιξη… [μπορεί] να οδηγήσει σε προστατευτικά μέτρα που θα βλάψουν τους καταναλωτές και την παγκόσμια οικονομία».
Η ομιλία στο Εδιμβούργο δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Φέργκιουσον επέκρινε την Ευρώπη, αλλά ήταν ίσως η πρώτη φορά που το έκανε μπροστά σε ένα ακροατήριο γεμάτο από ευρωπαίους ρυθμιστές.
Σε μια έντονη ανταλλαγή απόψεων μετά την ομιλία του, ο Φέργκιουσον είπε στον Αντρέας Μουντ, τον βετεράνο πρόεδρο της γερμανικής αρχής ανταγωνισμού Bundeskartellamt, ότι οι ευρωπαίοι ρυθμιστές δεν πρέπει να «υποθέτουν ότι όλα θα πάνε άσχημα». Αντίθετα, τους προέτρεψε να υιοθετήσουν μια πιο θετική στάση, περιμένοντας αποδείξεις για ζημιά αντί να παρεμβαίνουν προληπτικά.
Ο Μουντ δήλωσε αργότερα στη Financial Times: «Δεν πρέπει να δίνουμε υπερβολική σημασία στη ρητορική της πολιτικής… στην πράξη υπάρχουν περισσότερα κοινά σημεία παρά διαφορές». Ένα πρόσωπο κοντά στον Φέργκιουσον αμφισβήτησε τον χαρακτηρισμό της ανταλλαγής απόψεων με τον Μουντ.
Η επικεφαλής του ανταγωνισμού της ΕΕ, Τερέζα Ριμπέρα, δήλωσε στους δημοσιογράφους στο Εδιμβούργο ότι θεωρεί ότι ο Φέργκιουσον παρεξήγησε τον κύριο κανονισμό της ΕΕ για τον ψηφιακό τομέα, προσθέτοντας ότι «σε κάθε περίπτωση, αυτό που εκτιμώ είναι ο αμοιβαίος σεβασμός».
Ένας ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ δήλωσε ότι ο Φέργκιουσον «έχει πολύ βαθιά και λεπτομερή γνώση του [Νόμου για τις Ψηφιακές Αγορές της ΕΕ], γι’ αυτό και έχει μιλήσει με τόση σφοδρότητα κατά αυτών των επαχθών κανονισμών στην Ευρώπη».
Οι αξιωματούχοι της ΕΕ προσπαθούν πράγματι να παραμείνουν αισιόδοξοι, επισημαίνοντας ότι οι αξιωματούχοι του Τραμπ που είναι αρμόδιοι για την αντιμονοπωλιακή πολιτική υιοθέτησαν τη σκληρή στάση που υιοθέτησε η κυβέρνηση Μπάιντεν έναντι των μεγάλων
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ συνεχίζει τη δικαστική διαμάχη με την Google, την οποία τα αμερικανικά δικαστήρια έκριναν μονοπωλιακή στον τομέα της διαδικτυακής αναζήτησης και διαφήμισης. Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC) έχει προσφύγει στη δικαιοσύνη κατά της Meta για την κατασκευή μονοπωλίου μέσω της εξαγοράς του Instagram και του WhatsApp — κατηγορίες που η εταιρεία απορρίπτει. Εκκρεμούν επίσης αγωγές κατά της Apple και της Amazon.
Αφού επέβαλε στην Apple και τη Meta πρόστιμα συνολικού ύψους 700 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο για παραβίαση των αντιμονοπωλιακών κανόνων, η Ribera δήλωσε στην FT ότι οι αμερικανικές αρχές «λαμβάνουν πολύ παρόμοιες αποφάσεις σε πολύ παρόμοιες υποθέσεις».
Η Gail Slater, η γεννημένη στο Δουβλίνο επικεφαλής της αντιμονοπωλιακής διεύθυνσης του Υπουργείου Δικαιοσύνης, έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι «η επιβολή των αντιμονοπωλιακών κανόνων είναι ένα νυστέρι, ενώ η ρύθμιση είναι συχνά ένα σφυρί» — μια φράση που επανέλαβε η Ferguson στο Εδιμβούργο.
Ωστόσο, η ίδια ήταν σαφώς πιο συμβιβαστική από τον Φέργκιουσον κατά την εμφάνισή της στη Σκωτία. Σε μια «φιλική» συζήτηση με την διευθύνουσα σύμβουλο της CMA, Σάρα Κάρντελ, προσπάθησε να τονίσει το «ισχυρό δίκτυο» που παρέχει το ICN, του οποίου το Υπουργείο Δικαιοσύνης «έχει την τιμή να είναι μέλος». «Σας προσκαλούμε να μας επισκεφθείτε», είπε στους συγκεντρωμένους ρυθμιστές.
Ορισμένοι εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι τυχόν τριβές μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ ενδέχεται να επικεντρωθούν στη θέσπιση κανόνων και όχι στον έλεγχο των συγκεντρώσεων ή στην επιβολή των αντιμονοπωλιακών κανόνων. Η Ουάσιγκτον πιέζει για απορρύθμιση, ενώ οι Βρυξέλλες προσπαθούν να «επικεντρωθούν περισσότερο στην υποχρέωση των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας να συμμορφώνονται με μια σειρά προκαθορισμένων κανόνων για την ενίσχυση του ανταγωνισμού», δήλωσε ο Zach Meyers του Centre on Regulation in Europe, ενός think tank.
Ωστόσο, δικηγόροι στις ΗΠΑ και την Ευρώπη παρακολουθούν στενά τις πιθανές αποκλίσεις στην αντιμονοπωλιακή πολιτική.
«Εάν καταρρεύσει η συναίνεση μεταξύ Βρυξελλών και Ουάσιγκτον, θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα», δήλωσε ένας πρώην Ευρωπαίος αξιωματούχος στον τομέα του ανταγωνισμού. «Αλλά δεν νομίζω ότι αυτό θα συμβεί».
Η βιωσιμότητα μπορεί να αποτελέσει ένα σημείο τριβής με την Ουάσιγκτον. Η Ριμπέρα, πρώην υπουργός Κλίματος, έχει δηλώσει ότι επιθυμεί συγχωνεύσεις που θα συμβάλουν τελικά στην «παροχή βιώσιμων αγαθών και εξοπλισμού».
Αυτό αποτελεί ρήξη με την κυβέρνηση Τραμπ, η οποία έχει ασκήσει αγωγή εναντίον αμερικανικών πολιτειών για να μπλοκάρει «επιβαρυντικούς και ιδεολογικά υποκινούμενους» νόμους για το κλίμα.
Οι αμφιβολίες για τη διατλαντική συνεργασία προκύπτουν σε μια περίοδο που πολλές αρχές εξετάζουν την προσέγγισή τους στον ανταγωνισμό και τα όρια του ελέγχου των συγχωνεύσεων.
Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Σερ Κίρ Σταρμερ, για παράδειγμα, έχει δεσμευτεί να ελαφρύνει το βάρος της ρύθμισης που εμποδίζει τις επενδύσεις στη χώρα.
Μετά την απρόσμενη αντικατάσταση του προέδρου της τον Ιανουάριο, η CMA δεσμεύτηκε να προχωρήσει ταχύτερα στις συγχωνεύσεις και να εξετάσει λιγότερες παγκόσμιες συμφωνίες στις οποίες το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι κεντρικός παράγοντας.
Ο Cardell ταξίδεψε τον περασμένο μήνα στις ΗΠΑ για να συναντήσει τους Ferguson και Slater. Οι συναντήσεις πήγαν καλά και ο Ferguson εντυπωσιάστηκε από τον Cardell σε σύγκριση με ορισμένους από τους Ευρωπαίους ομολόγους του, σύμφωνα με δύο άτομα που είναι εξοικειωμένα με το θέμα.
Ωστόσο, ενώ οι ΗΠΑ ενδέχεται να υιοθετήσουν μια πιο ήπια στάση απέναντι στο Ηνωμένο Βασίλειο — ο Φέργκιουσον στο Εδιμβούργο εστίασε ιδιαίτερα στην DMA της ΕΕ και δεν ανέφερε τη νέα νομοθεσία του Λονδίνου για τις ψηφιακές αγορές — εντάσεις ενδέχεται να προκύψουν από τις νέες εξουσίες της CMA.
Η ρυθμιστική αρχή μπορεί πλέον να ορίζει εταιρείες με υπερβολική θέση σε ορισμένες ψηφιακές αγορές ως εταιρείες με «στρατηγική θέση στην αγορά» και να επιβάλλει ορισμένες απαιτήσεις συμπεριφοράς. Η CMA διερευνά τις εταιρείες Google και Apple με σκοπό την ενδεχόμενη χορήγηση αυτής της ιδιότητας.
Αν και οι σκληρές πολιτικές επιπτώσεις της διατλαντικής απόκλισης δεν έχουν ακόμη αποκαλυφθεί, η ρητορική φαίνεται να έχει ήδη αντίκτυπο.
Ένας ανώτερος ευρωπαίος αξιωματούχος στο Εδιμβούργο δήλωσε ότι εξεπλάγη από τον αρνητικό τόνο του Φέργκιουσον, ιδίως σε μια εκδήλωση που αποσκοπούσε στην προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των παγκόσμιων οργανισμών.
«Έρχεται στην Ευρώπη, επικρίνει την Ευρώπη και μετά φεύγει», δήλωσε ο αξιωματούχος. «Εγώ δεν θα το έκανα ποτέ αυτό».
Επιμέλεια – Απόδοση: Τατιανή Σάγιεχ
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
