Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο κατέληξαν σήμερα σε προσωρινή πολιτική συμφωνία σχετικά με τον προτεινόμενο κανονισμό για τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού για βιώσιμα προϊόντα. Ο νέος κανονισμός αντικαθιστά την υφιστάμενη οδηγία του 2009 και διευρύνει το πεδίο εφαρμογής της ισχύουσας νομοθεσίας (που μέχρι τώρα περιοριζόταν σε προϊόντα που σχετίζονται με την ενέργεια), ώστε να καθορίζει τις απαιτήσεις επιδόσεων και πληροφοριών για όλα τα είδη αγαθών που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ.
Η προσωρινή συμφωνία καθορίζει το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού, εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να καθορίζει, όταν χρειάζεται, τους όρους για την καταστροφή των απούλητων εμπορευμάτων και αποσαφηνίζει διάφορες διατάξεις του κανονισμού στους τομείς των κυρώσεων και των ηλεκτρονικών αγορών.
“Το πρώτο στοιχείο που κάνει ένα προϊόν πράσινο είναι ο εγκέφαλος που το σχεδιάζει. Με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι όλες οι βιώσιμες διαστάσεις της κατασκευής προϊόντων λαμβάνονται υπόψη από το πρώτο κιόλας στάδιο της σύλληψής τους. ”
Jordi Hereu i Boher, Ισπανός Υπουργός Βιομηχανίας και Τουρισμού
Οικολογικές απαιτήσεις και ψηφιακό διαβατήριο
Ο κανονισμός οικολογικού σχεδιασμού θα εφαρμόζεται σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες προϊόντων (π. χ. πλυντήρια πιάτων, τηλεοράσεις, παράθυρα, φορτιστές αυτοκινήτων κ. λπ. ). Θεσπίζει ένα εναρμονισμένο πλαίσιο για τον καθορισμό απαιτήσεων για συγκεκριμένες ομάδες προϊόντων, ώστε να καταστούν όχι μόνο ενεργειακά αποδοτικά και αποδοτικά ως προς τους πόρους (όπως συνέβαινε στην υφιστάμενη οδηγία του 2009), αλλά και πιο ανθεκτικά, αξιόπιστα, επαναχρησιμοποιήσιμα, αναβαθμίσιμα, επισκευάσιμα, ανακυκλώσιμα και ευκολότερα συντηρήσιμα. Η Επιτροπή θα μπορεί να προτείνει νέες απαιτήσεις με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις όταν το απαιτούν νέα είδη προϊόντων ή τεχνολογιών.
Ο κανονισμός αποσκοπεί επίσης στη διευκόλυνση της κυκλοφορίας των προϊόντων αυτών στην ενιαία αγορά. Ένα νέο “ψηφιακό διαβατήριο προϊόντων” θα παρέχει πληροφορίες σχετικά με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα των προϊόντων. Θα βοηθήσει τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις να κάνουν συνειδητές επιλογές κατά την αγορά προϊόντων και θα βοηθήσει τις δημόσιες αρχές να διενεργούν καλύτερα τους ελέγχους και τις επαληθεύσεις. Η πρόταση θεσπίζει επίσης διατάξεις σχετικά με τη διαφάνεια και την πρόληψη της καταστροφής των μη πωληθέντων καταναλωτικών προϊόντων.
Η προσωρινή συμφωνία εξαιρεί τα μηχανοκίνητα οχήματα από τις ομάδες προϊόντων που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό, όταν αυτά ρυθμίζονται ήδη από άλλες νομοθετικές πράξεις. Τα προϊόντα που έχουν αντίκτυπο στην άμυνα ή την εθνική ασφάλεια θα είναι επίσης εκτός πεδίου εφαρμογής σύμφωνα με τις συνθήκες.
Η συμφωνία εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να θεσπίζει απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού για προϊόντα με σκοπό τη βελτίωση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητάς τους, με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις. Η βιομηχανία, καθώς και οι εθνικές διοικήσεις, θα έχουν στη διάθεσή τους 18 μήνες, μετά την έκδοση της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης, για να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού. Ωστόσο, σε ορισμένες δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, η Επιτροπή μπορεί να ορίσει προγενέστερη ημερομηνία εφαρμογής.
Οι συννομοθέτες συμφώνησαν επίσης ότι η Επιτροπή θα έχει τη δυνατότητα να θεσπίζει, με εκτελεστικές πράξεις, υποχρεωτικές απαιτήσεις για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών, ώστε να ενθαρρύνει την προσφορά και τη ζήτηση περιβαλλοντικά βιώσιμων προϊόντων.
Καταστροφή μη πωληθέντων εμπορευμάτων
Η γενική προσέγγιση εισάγει άμεση απαγόρευση της καταστροφής κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και υποδημάτων. Οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις θα εξαιρεθούν από την απαγόρευση αυτή, ενώ οι μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις θα επωφεληθούν από εξαετή εξαίρεση. Η απαγόρευση αυτή θα ισχύει δύο έτη μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού. Η Επιτροπή θα εξουσιοδοτηθεί επίσης να εισαγάγει νέες απαγορεύσεις για την καταστροφή άλλων μη πωληθέντων προϊόντων με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις.
Η προσωρινή συμφωνία καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τις βελτιώσεις στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα των απαιτήσεων που εγκρίνονται, μαζί με άλλα κριτήρια, όπως το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του κύκλου ζωής τους ή το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, το αποτύπωμα άνθρακα και το αποτύπωμα υλικών.
Η προσωρινή συμφωνία θεσπίζει ορισμένα κριτήρια εναρμόνισης για τις κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού, αλλά εναπόκειται στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών να καθορίσουν τις κυρώσεις που πρέπει να επιβληθούν σε περίπτωση παράβασης.
Η προσωρινή συμφωνία ευθυγραμμίζει τις υποχρεώσεις των διαδικτυακών αγορών με τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες, όσον αφορά τη συνεργασία με τις αρχές εποπτείας της αγοράς των κρατών μελών, ώστε να διασφαλίζεται ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία τηρείται στα προϊόντα που πωλούνται διαδικτυακά.
Η ισχύουσα οδηγία 2009/125/ΕΚ για τον οικολογικό σχεδιασμό έχει θεσπίσει απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που καλύπτουν 31 ομάδες προϊόντων. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Επιτροπής, με τον τρόπο αυτό εξοικονομήθηκαν 120 δισεκατομμύρια ευρώ σε ενεργειακές δαπάνες και η ετήσια κατανάλωση ενέργειας από τα προϊόντα του πεδίου εφαρμογής μειώθηκε κατά 10%.
Η νέα πρόταση, η οποία υποβλήθηκε από την Επιτροπή στις 30 Μαρτίου 2022, βασίζεται στην υφιστάμενη οδηγία για τον οικολογικό σχεδιασμό, αλλά προτείνει νέες απαιτήσεις, όπως η ανθεκτικότητα, η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης, η δυνατότητα αναβάθμισης και επισκευής των προϊόντων, η παρουσία ουσιών που εμποδίζουν την κυκλικότητα, η ενεργειακή απόδοση και η αποδοτικότητα των πόρων, το ανακυκλωμένο περιεχόμενο, η ανακατασκευή και η ανακύκλωση, το ανθρακικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα και οι απαιτήσεις πληροφόρησης, συμπεριλαμβανομένου ενός ψηφιακού διαβατηρίου προϊόντος.
Το Συμβούλιο ενέκρινε τη γενική του προσέγγιση στις 23 Μαΐου 2023.
Η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει τώρα να εγκριθεί και να εγκριθεί επίσημα και από τα δύο θεσμικά όργανα.
Council’s general approach/negotiating mandate
Circular economy (background information)
EU single market (background information)
Πηγή: www.consilium.europa.eu
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
