James Mackintosh, WSJ
Το εμπόριο Τραμπ έχει τελειώσει. Τώρα οι αγορές σκέφτονται τις επενδύσεις Τραμπ.
Η πρόκληση είναι να διαχωρίσουν τι σχεδιάζει πραγματικά να κάνει και με ποια σειρά, από ό,τι ήταν απλώς προεκλογική ρητορική. Πριν από το αποτέλεσμα του 2016, το Atlantic έγραψε ότι οι υποστηρικτές του Ντόναλντ Τραμπ τον παίρνουν στα σοβαρά, αλλά όχι κυριολεκτικά, ενώ οι επικριτές του τον παίρνουν στα σοβαρά, αλλά όχι κυριολεκτικά.
Οι αγορές σήμερα τοποθετούν ό,τι τους αρέσει στο στρατόπεδο των σοβαρών και απορρίπτουν όλα τα κακά πράγματα ως κυριολεκτικά, ως απλή προεκλογική ρητορική. Αυτό μυρίζει υπερβολική αισιοδοξία, το ίδιο λάθος που έκαναν και την προηγούμενη φορά.
Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του τον Ιανουάριο του 2017, ο Τραμπ έδωσε προτεραιότητα σε πράγματα που δεν άρεσαν στις αγορές. Προχώρησε γρήγορα στη μετανάστευση, ιδίως από μουσουλμανικές χώρες, αποσύρθηκε από την εμπορική συμφωνία Trans-Pacific Partnership και επαναδιαπραγματεύτηκε το εμπόριο με το Μεξικό και τον Καναδά, και στη συνέχεια σπατάλησε ενέργεια προσπαθώντας να ξεφορτωθεί το Obamacare.
Δεν ανάγκασε κυριολεκτικά το Μεξικό να πληρώσει για να χτίσει ένα τείχος στα σύνορα, αλλά ήταν σοβαρός για τη μείωση της παράνομης μετανάστευσης. Οι επενδυτές έπρεπε να περιμένουν μέχρι το τέλος του έτους για να λάβουν τις φορολογικές μειώσεις που ανέμεναν, ενώ η χαλάρωση των κανονιστικών ρυθμίσεων άργησε επίσης πολύ.
Αυτή τη φορά οι ίδιες τέσσερις μεγάλες πολιτικές είναι στο παιχνίδι. Και πάλι δύο είναι σε γενικές γραμμές κακές για τους επενδυτές και δύο σε γενικές γραμμές καλές. Οι περιορισμοί στη μετανάστευση και οι υψηλοί δασμοί θα έβλαπταν την οικονομία, ενώ η μείωση των εταιρικών φόρων και οι λιγότερες ρυθμίσεις θα βοηθούσαν την οικονομική ανάπτυξη και τις τιμές των μετοχών.
Η σειρά με την οποία θα εφαρμοστούν θα είναι κρίσιμη και παραμένει εντελώς άγνωστη. Ωστόσο, οι επενδυτές έχουν συσσωρεύσει τις ευχάριστες σκέψεις καθώς αγοράζουν αμερικανικές μετοχές, ειδικά μικρότερες εταιρείες, και απορρίπτουν τα κρατικά ομόλογα. Το στοίχημα είναι η υψηλότερη ανάπτυξη και η λιγότερη γραφειοκρατία.
Αυτό μπορεί να είναι απλώς μια συναλλαγή. Ήδη το πιο προφανές -και βαθιά λανθασμένο, κατά τη γνώμη μου- εμπόριο Trump έχει καταρρεύσει. Η Trump Media and Technology Group, ή DJT, η επιχείρηση κοινωνικής δικτύωσης που χάνει χρήματα και της οποίας είναι συνιδιοκτήτης, είχε καταρρεύσει το πρωί της Παρασκευής στο μισό της αξίας που είχε φτάσει κατά τη διάρκεια των στοιχημάτων για τη νίκη του στα τέλη Οκτωβρίου, πριν από μια μερική ανάκαμψη. Έχει υποχωρήσει κατά 30% από το υψηλό της την επομένη των εκλογών. Η αρχική άνοδος των τραπεζών και του δολαρίου και η βουτιά του μεξικανικού πέσο είχαν όλες μεγάλες ανατροπές.
Οι συναλλαγές του Τραμπ διήρκεσαν περισσότερο μετά τις εκλογές του 2016, αλλά στη συνέχεια εξασθένησαν πριν μπει στο Οβάλ Γραφείο. Θα μπορούσε το άλμα αυτής της εβδομάδας στις μετοχές να είναι μια παρόμοια βραχυπρόθεσμη αναπήδηση;
Ένα επιχείρημα είναι ότι τα κέρδη είναι αυτό που συνήθως συμβαίνει μετά από μια εκλογική αναμέτρηση, αλλά σε στεροειδή. Υπήρχε μεγάλη αβεβαιότητα πριν από την ψηφοφορία, επειδή οι δημοσκοπήσεις -που αποδείχθηκαν βαθιά λανθασμένες- ήταν 50-50 και πολλοί επενδυτές ανησυχούσαν ότι ο Τραμπ δεν θα παραδεχόταν την ήττα του αν έχανε. Ο δείκτης VIX της τεκμαρτής μεταβλητότητας έφτασε το 23 στα τέλη Οκτωβρίου, προτού πέσει στο 15. Το τροπάριο ότι οι επενδυτές μισούν την αβεβαιότητα έχει κάποια αλήθεια, και αυτή η πτώση του VIX ωθεί σχεδόν μηχανικά τις μετοχές προς τα πάνω.
Ο Chris Brightman, διευθύνων σύμβουλος της Research Affiliates, λέει ότι οι μετοχές τείνουν να έχουν ανοδική τάση μετά τις προηγούμενες εκλογές για περίπου 20 ημέρες διαπραγμάτευσης, καθώς η αβεβαιότητα επιλύεται, προτού το αποτέλεσμα εξασθενίσει.
Ένα άλλο επιχείρημα είναι ότι είναι πολύ πιο εύκολο για τον Τραμπ να εφαρμόσει τα πράγματα που δεν αρέσουν στις αγορές παρά να μειώσει τους φόρους και τις ρυθμίσεις. Μπορεί γρήγορα να επιβάλει δασμούς και να περιορίσει τη μετανάστευση με εκτελεστικά διατάγματα, ακόμη και αν είναι εξαιρετικά απίθανο να ακολουθήσει κυριολεκτικά τη χρήση του στρατού για τη συγκέντρωση παράνομων μεταναστών προς απέλαση. Για τη μείωση των φόρων χρειάζεται το Κογκρέσο -όπου το αποτέλεσμα των εκλογών για τη Βουλή των Αντιπροσώπων παραμένει αβέβαιο, αν και φαίνεται πιθανό να είναι Ρεπουμπλικανικό-ενώ οι ρυθμιστικές κινήσεις είναι βέβαιο ότι θα αμφισβητηθούν στα δικαστήρια.
Ακόμη και αν ήμασταν πρόθυμοι να αγνοήσουμε το χρονοδιάγραμμα και να επενδύσουμε για ολόκληρη τη θητεία του, δεν είναι προφανές πώς θα αλληλεπιδράσουν οι κύριες πολιτικές του. Τα σοκ της προσφοράς από την εκδίωξη των μεταναστών και από τους υψηλότερους δασμούς είναι καταρχήν πληθωριστικά βραχυπρόθεσμα. Μακροπρόθεσμα όμως επιβραδύνουν την ανάπτυξη, γεγονός που θα πρέπει να μειώσει τις μετοχές και τις αποδόσεις του Δημοσίου.
Οι φορολογικές περικοπές είναι πληθωριστικές και συσσωρεύουν ακόμη περισσότερο δημόσιο χρέος, γεγονός που θα πρέπει να ανεβάσει τις μετοχές και τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων. Η άρση των κακών ρυθμίσεων θα πρέπει να αυξήσει την παραγωγικότητα, η οποία αυξάνει την ανάπτυξη χωρίς πληθωρισμό και ωθεί προς τα πάνω τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων, ενώ η μείωση του κόστους συμμόρφωσης είναι εξαιρετική για τις μετοχές.
Ακόμα χειρότερα, δεν ξέρουμε πόσο μακριά θα πάει με τις πολιτικές του.
Δεν είναι σαφές αν ο Τραμπ θα πρέπει να ληφθεί κυριολεκτικά υπόψη σχετικά με την κλίμακα των δασμών ή αν πρόκειται απλώς για μια διαπραγματευτική τακτική, όπως αποδείχθηκαν ορισμένοι δασμοί κατά την τελευταία θητεία του. Ομοίως, η σημερινή κυβέρνηση έχει ήδη πατάξει τη μετανάστευση. Ο Τραμπ μπορεί να κάνει περισσότερα για την ασφάλεια των συνόρων, αλλά αν δεν αναγκάσει κυριολεκτικά εκατομμύρια ανθρώπους να φύγουν, ο αντίκτυπος στην οικονομία δεν θα είναι σοβαρός.
Όσον αφορά τους φόρους, και πάλι ήταν σωστό να τον πάρουμε στα σοβαρά, αλλά όχι κυριολεκτικά. Ένα παράδειγμα ήταν ο φόρος ακίνητης περιουσίας: Το 2016 ο Τραμπ είπε ότι θα τον καταργήσει, στη συνέχεια τον διατήρησε, αλλά με πολύ μεγαλύτερες εξαιρέσεις. Η γενική κατεύθυνση θα είναι σαφώς η μείωση των φόρων και η παράταση των φορολογικών περικοπών του 2017, αλλά μην υποθέσετε ότι θα τηρήσει την (πολύ προβληματική) υπόσχεση να καταργήσει τους φόρους στα φιλοδωρήματα.
Έχει δηλώσει ότι θα κάνει τον δισεκατομμυριούχο Elon Musk «τσάρο της αποδοτικότητας», γεγονός που υποδηλώνει επιστροφή στις προ Νίξον εποχές των ελαφρών ρυθμίσεων. Αλλά στους ψηφοφόρους αρέσει ο καθαρός αέρας, το καθαρό νερό, τα ασφαλή οχήματα και οι αξιόπιστες τράπεζες. Η επιλογή των κανόνων που πρέπει να καταργηθούν και των κανόνων που πρέπει να διατηρηθούν θα απαιτήσει χρονοβόρες αξιολογήσεις, ενώ η προσέγγιση της γραφειοκρατίας με τη μέθοδο της καρατόμησης θα μπορούσε να αποξενώσει πολλούς υποστηρικτές.
Η επιλογή των συναλλαγών του Τραμπ που θα μετατραπούν σε επενδύσεις του Τραμπ είναι εξίσου δύσκολη αυτή τη φορά, όπως ήταν και το 2016. Μπορεί να φαίνονται προφανείς τώρα, αλλά το ίδιο συνέβαινε και τότε.