Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Jerome Powell, υποβάθμισε την Τετάρτη τις εντυπώσεις ότι η κεντρική τράπεζα σκοπεύει να μετριάσει την οικονομική αδυναμία που προκαλούν οι δασμοί του προέδρου Trump με μείωση των επιτοκίων.
Σε συνέντευξη Τύπου, χρησιμοποίησε 22 φορές διάφορες εκδοχές της λέξης «περιμένουμε» για να υπογραμμίσει ότι η Fed δεν βιάζεται. «Το κόστος της αναμονής για να δούμε τι θα συμβεί είναι αρκετά χαμηλό, πιστεύουμε, και αυτό είναι που κάνουμε», δήλωσε ο Πάουελ.
Τα σχόλια του Πάουελ, που έγιναν μετά την απόφαση της Fed να παρατείνει την παύση της αύξησης των επιτοκίων, κατέδειξαν πόσο οι απρόβλεπτες και ευμετάβλητες ανακοινώσεις του Τραμπ για το εμπόριο έχουν δημιουργήσει ένα χάσμα στη νομισματική πολιτική μεταξύ των ΗΠΑ και των άλλων πλούσιων χωρών.
Ο λόγος για αυτή τη διαφορά είναι απλός. Οι άλλες οικονομίες δεν έχουν επιβάλει μεγάλες αυξήσεις φόρων στα εισαγόμενα προϊόντα. Ως αποτέλεσμα, παρατηρούν τα αποτελέσματα της μείωσης της ζήτησης και της αποδυνάμωσης των αγορών εργασίας, αλλά χωρίς τις επιπτώσεις των υψηλότερων τιμών που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Fed αργότερα φέτος.
Επιπλέον, επειδή η οικονομία μόλις πέρασε μια δύσκολη περίοδο υψηλού πληθωρισμού, οι αξιωματούχοι της Fed δεν πιστεύουν ότι μπορούν να διακινδυνεύσουν να μειώσουν τα επιτόκια προληπτικά για να στηρίξουν την επιβράδυνση των προσλήψεων, μήπως αυτό οδηγήσει σε εντονότερες πιέσεις στις τιμές βραχυπρόθεσμα.
Αυτό διαφέρει από το 2019, όταν η Fed μείωσε τα επιτόκια τρεις φορές για να στηρίξει την οικονομία από την επιδείνωση του κλίματος μετά τον πρώτο εμπορικό πόλεμο του Τραμπ με την Κίνα. «Δεν είναι μια κατάσταση στην οποία μπορούμε να προλάβουμε, επειδή στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι η σωστή αντίδραση στα δεδομένα μέχρι να δούμε περισσότερα δεδομένα», δήλωσε ο Πάουελ την Τετάρτη.
Το αποτέλεσμα είναι ότι η Fed βρίσκεται σε διαφορετική θέση από τις ομολόγους της στην Ευρώπη, τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ο Πάουελ υπονόησε ότι η Fed θα προχωρήσει σε μείωση — ενδεχομένως γρήγορα — μόνο αφού διαπιστώσει ότι η οικονομία επιβραδύνεται απότομα.
Η Fed μείωσε το βασικό βραχυπρόθεσμο επιτόκιο κατά 1 ποσοστιαία μονάδα το δεύτερο εξάμηνο του 2024, καθώς ο πληθωρισμός μειώθηκε και το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε. Από τον Δεκέμβριο, διατηρεί σταθερό το επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων, στο 4,3% περίπου.
Εν τω μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μείωσε το βασικό επιτόκιο επτά φορές τον τελευταίο χρόνο, κατά συνολικά 1,75 ποσοστιαίες μονάδες, στο 2,25% τον περασμένο μήνα. Η Τράπεζα της Αγγλίας μείωσε την Πέμπτη το επιτόκιο αναφοράς της από 4,5% σε 4,25%. Ήταν η τέταρτη μείωση της τράπεζας από το περασμένο καλοκαίρι.
Στην Ευρώπη, «η οικονομία τους δεν ήταν ιδιαίτερα ισχυρή εξαρχής, οπότε έχουν ακόμη περισσότερο περιθώριο να ανησυχούν για τις επιπτώσεις στην ανάπτυξη», δήλωσε ο Neil Dutta, επικεφαλής οικονομικών ερευνών της Renaissance Macro Research.
Λίγο πριν από τη μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ τον περασμένο μήνα, ο Τραμπ επέκρινε σφοδρά τον Πάουελ για την αργοπορία του στη μείωση των επιτοκίων. Είπε ότι η Fed πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα της ΕΚΤ.
Η απογοήτευση του Τραμπ για τις διαφορετικές πολιτικές της Fed και της ΕΚΤ υποδηλώνει ότι «κανείς δεν του έχει πει ότι οι δασμοί επηρεάζουν διαφορετικά τις χώρες τους από ό,τι εμάς, επειδή δεν χρειάζεται να ανησυχούν για τις συνέπειες των δασμών στον πληθωρισμό. Η Fed πρέπει να ανησυχεί», δήλωσε ο Ντούτα.
Ορισμένοι αξιωματούχοι της Fed έχουν επισημάνει την ανησυχία ότι η μείωση των επιτοκίων για να προλάβει την οικονομική αδυναμία θα μπορούσε να ενισχύσει τις πιέσεις στις τιμές βραχυπρόθεσμα.
Για να μειώσει τα επιτόκια η Fed, «περιμένουμε απλώς τις εταιρείες να απολύσουν προσωπικό», δήλωσε ο Dutta. Είπε ότι φοβάται ότι οι κίνδυνοι πληθωρισμού που προκαλούνται από τους δασμούς έχουν κάνει την Fed υπερβολικά αδιάφορη για τους κινδύνους στην αγορά εργασίας.
Οι οικονομολόγοι της JPMorgan Chase αναμένουν ότι η Fed θα μειώσει τα επιτόκια τον Σεπτέμβριο. Η Goldman Sachs πιστεύει ότι η Fed θα μειώσει τα επιτόκια τρεις φορές φέτος, ξεκινώντας από τον Ιούλιο. Θεωρούν ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει να μειώνει τα επιτόκια κατά 0,25% έως τον Σεπτέμβριο, με αποτέλεσμα το επιτόκιο στόχος να παραμείνει στο 1,5%.
Ο πληθωρισμός ήταν 2,2% τον Απρίλιο στην ευρωζώνη. Τον Μάρτιο ήταν 2,3% στις ΗΠΑ. Η ΕΚΤ και η Fed έχουν ως στόχο τον πληθωρισμό στο 2%.
Ο Jan Hatzius, επικεφαλής οικονομολόγος της Goldman, δήλωσε ότι είναι πιθανό η ΕΚΤ να μειώσει τα επιτόκια ακόμη περισσότερο από τις προβλέψεις της τράπεζας, καθώς οι αμερικανικοί δασμοί στην Κίνα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη υπερπροσφορά εξαγωγών από την Κίνα προς την Ευρώπη. Αυτό θα μπορούσε να μειώσει τον βασικό πληθωρισμό στην Ευρώπη, ο οποίος εξαιρεί τις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας που υπόκεινται σε διακυμάνσεις, κατά 0,5 ποσοστιαία μονάδα.
«Αυτό είναι ένα αρκετά μεγάλο νούμερο, διότι είναι η διαφορά μεταξύ του να είναι ο πληθωρισμός ελαφρώς πάνω από 2% και του να είναι ελαφρώς κάτω από 2%», δήλωσε. Εάν ο πληθωρισμός στην Ευρώπη καταλήξει κάτω από 2%, «τότε θα μπορούσε να πειστεί μεγάλο μέρος των σκληροπυρηνικών μελών της επιτροπής… να προχωρήσουν σε περισσότερες μειώσεις».
Επιμέλεια – Απόδοση: Τατιανή Σάγιεχ

