Οι επικριτές ακονίζουν τις πένες τους για να αφορίσουν τον πρόεδρο Τραμπ επειδή πρότεινε και πάλι την αγορά της Γροιλανδίας. Ο βαρόνος των ακινήτων θέλει να αγοράσει όχι μόνο τη γη αλλά και την πολιτική κυριαρχία της Γροιλανδίας. Πολλοί σχολιαστές χλεύασαν την ιδέα όταν ο κ. Τραμπ την έθεσε κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του. Τότε και τώρα, η συζήτηση θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει μια υγιή δόση ιστορικής προοπτικής.
Το 2019, η Δανία, η οποία κατέχει την κυριαρχία της Γροιλανδίας, έκρινε την ιδέα του προέδρου γελοία. Στις ΗΠΑ, οι επικριτές κατακεραύνωσαν το σχέδιό του ως μεγαλομανές ή αντιαμερικανικό.
Αλλά η ιδέα δεν είναι παράξενη ή μοναδική για τον κ. Τραμπ. Πολιτικοί από όλα τα κόμματα έχουν διαπραγματευτεί τέτοιες συμφωνίες σε όλη την ιστορία των ΗΠΑ. Ο Τόμας Τζέφερσον έκανε την αγορά της Λουιζιάνας και στη συνέχεια φλέρταρε με την αγορά της Κούβας. Ως υπουργός Εξωτερικών, ο Τζον Κουίνσι Άνταμς κανόνισε την ελάφρυνση του χρέους της Ισπανίας με αντάλλαγμα τη Φλόριντα. Ο υπουργός Εξωτερικών William Seward απέκτησε την Αλάσκα. Αυτό που προτείνει ο κ. Τραμπ συνάδει με αυτή την αμερικανική παράδοση -και με τα σημερινά μας σύνορα. Οι αγορές κυριαρχίας ευθύνονται για περισσότερο από το 40% της αμερικανικής γης.
Περαιτέρω, η πρακτική αυτή είχε διεθνή έγκριση. Όταν η Ισπανία, η Γαλλία, το Μεξικό και η Ρωσία πούλησαν στην Αμερική τα εδάφη που αποτελούν σήμερα ένα μεγάλο μέρος της χώρας μας, αναγνώρισαν τη νομιμότητα τέτοιων συναλλαγών.
Η αγορά κυριαρχίας αποτελεί αποδεκτό έθιμο του διεθνούς δικαίου εδώ και αιώνες. Η ενοποίηση της Γερμανίας τον 19ο αιώνα περιελάμβανε συναλλαγές ακινήτων στις οποίες τα κράτη ανακάτεψαν κυριαρχία, ιδιοκτησία και χρήμα. Το 1898, η αυτοκρατορική Γερμανία μίσθωσε την κυριαρχία του Qingdao, ενός οικισμού στη χερσόνησο Shandong της Κίνας. Αργότερα το ίδιο έτος, το Ηνωμένο Βασίλειο μίσθωσε από την Κίνα την κυριαρχία επί ενός κομματιού γης νοτιότερα, στο Κοουλούν. Αυτή η γη έγινε κρίσιμο τμήμα ενός γνωστού πλέον εμπορικού κόμβου: Χονγκ Κονγκ.
Αν και οι Δανοί ηγέτες σήμερα αφήνουν να εννοηθεί ότι η ιδέα της πώλησης κυριαρχίας είναι εκτός των εθνικών τους αξιών, η χώρα έχει μακρά ιστορία στο να κάνει ακριβώς αυτό. Το 1845, ο βασιλιάς της Δανίας δέχτηκε εκατομμύρια ρουπίες από την East India Co. για να μεταβιβάσει τον έλεγχο πολλών δανικών κόμβων στην Ινδία. Στις αρχές της δεκαετίας του 1900, η ηγεσία της Δανίας, απελπισμένη από την απώλεια του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν από την Πρωσία του Μπίσμαρκ, πρότεινε την πιθανή πώληση της Γροιλανδίας στις Η.Π.Α. Οι Η.Π.Α. δεν συμφώνησαν, αλλά τον Ιανουάριο του 1917 κατέβαλαν 25 εκατομμύρια δολάρια στη Δανία για μια άλλη απομακρυσμένη δανική κτήση στρατηγικής σημασίας – τις σημερινές Αμερικανικές Παρθένες Νήσους.
Ο κόσμος του 1917 δεν είναι ο κόσμος του 2024, αλλά είναι ανιστόρητο να απορρίπτουμε την αγορά της Γροιλανδίας ως γελοία ιδέα. Είναι προτιμότερο να εξετάζουμε εξονυχιστικά τους όρους μιας πιθανής συμφωνίας -ιδιαίτερα το πώς μπορεί να επηρεάσει τους ίδιους τους κατοίκους της Γροιλανδίας.
Πολλά από τα προηγούμενα που νομιμοποιούν την πρόταση του κ. Τραμπ για τη Γροιλανδία αμαυρώνονται από όρους που αντιμετωπίζουν τους κατοίκους των αγοραζόμενων εδαφών ως πιόνια. Οι ρυθμίσεις αυτές έγιναν χωρίς τη λαϊκή συναίνεση και μερικές φορές περιλάμβαναν εξαναγκασμό. Ο κ. Τραμπ θα πρέπει να βελτιώσει το έργο των προκατόχων του από αυτή την άποψη και θα είναι δύσκολο να το πουλήσει στους Γροιλανδούς, ο πρωθυπουργός των οποίων έχει δηλώσει ότι το νησί «δεν πωλείται».
Παρόλα αυτά, ο λαός της Γροιλανδίας θα μπορούσε να κερδίσει από μια συμφωνία με τον κ. Τραμπ. Η ιστορία υποδεικνύει τα οφέλη του να είναι κανείς ανοιχτόμυαλος σε αυτό το θέμα. Οι κάτοικοι της Αλάσκας δεν θα ήταν καλύτερα υπό ρωσική κυριαρχία. Το να φέρουν τους κατοίκους της Γροιλανδίας σε στενότερη σχέση με τις ΗΠΑ και να γλυκάνουν τη συμφωνία με οικονομικές επιδοτήσεις, θα μπορούσε ενδεχομένως να αποδειχθεί επωφελές για όλα τα μέρη. Θα είναι μια περίπλοκη απόφαση για τη Γροιλανδία, η οποία θα πρέπει να ζυγίσει τα υλικά και αμυντικά οφέλη έναντι άλλων εκτιμήσεων, και όχι μόνο της αρχής της εθνικής αυτοδιάθεσης.
Το 1946, πολύ προτού οποιοσδήποτε Δανός ακούσει για τον κ. Τραμπ, η Αμερική έκανε επίσημη προσφορά 100 εκατομμυρίων δολαρίων για την αγορά της Γροιλανδίας, αναγνωρίζοντας τη στρατηγική σημασία της γης για τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Αν και οι Δανοί δεν είπαν τότε ναι, καλό θα ήταν οι πολιτικοί σχολιαστές να έχουν κατά νου ότι η ιδέα αυτή δεν είναι ούτε νέα ούτε ριζοσπαστική. Τουλάχιστον έτσι θα μπορούσαμε να γλιτώσουμε από την επίπλαστη αγανάκτηση.
Steven Press, The Wall Street Journal
Τ.Σ.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
