Σύμφωνα με αξιωματούχους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα θέσει ως προθεσμία το 2027 για τις εταιρείες της ΕΕ να διακόψουν τα εναπομείναντα ενεργειακά συμβόλαια με τη Ρωσία και να στραφούν σε άλλες πηγές, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.
Το σχέδιο, που θα ανακοινωθεί την Τρίτη, έχει κρατηθεί μυστικό πριν από τη δημοσίευσή του από ανώτερους αξιωματούχους της ΕΕ, οι οποίοι είναι επιφυλακτικοί ως προς τον πιθανό αντίκτυπό του στην αγορά ενέργειας. Σηματοδοτεί την εντατικοποίηση των προσπαθειών της ΕΕ να απεξαρτηθεί από τα ορυκτά καύσιμα της Ρωσίας μετά την πλήρη εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία το 2022.
Ενώ το ρωσικό πετρέλαιο και ο άνθρακας υπόκεινται σε αυστηρές κυρώσεις, η ΕΕ έχει δυσκολευτεί να απαγορεύσει τις εισαγωγές φυσικού αερίου λόγω της αντίθεσης φιλορωσικών κυβερνήσεων, όπως της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας, που υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών της ενέργειας.
Τέσσερις αξιωματούχοι που ενημερώθηκαν για το έγγραφο της Επιτροπής ανέφεραν ότι θα απαιτείται από τις εταιρείες να καταγγείλουν όλες τις συμβάσεις φυσικού αερίου στην αγορά spot με ρωσικούς προμηθευτές έως το τέλος του έτους και να καταγγείλουν όλες τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις έως το 2027.
Τα μέτρα, τα οποία μετά την ανακοίνωσή τους πρέπει να εγκριθούν από την πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αποσκοπούν να παρακάμψουν την απαίτηση της ΕΕ για ομόφωνη έγκριση από τα κράτη μέλη για την επιβολή κυρώσεων στον τομέα του φυσικού αερίου. Η Ουγγαρία και η Σλοβακία έχουν δηλώσει ότι θα μπλοκάρουν οποιαδήποτε κίνηση για την επιβολή κυρώσεων.
Τρεις από τους αξιωματούχους ανέφεραν ότι οι Βρυξέλλες θα πιέσουν επίσης για να δοθεί στις αρχές μεγαλύτερη εποπτεία των εμπορικών συμβολαίων, προκειμένου να εντοπίζονται οι αγοραστές ρωσικών καυσίμων.
Πριν από το 2022, η ΕΕ προμηθευόταν πάνω από τα δύο πέμπτα των εισαγωγών φυσικού αερίου μέσω αγωγών και περίπου το 28% των εισαγωγών αργού πετρελαίου από τη Ρωσία. Από τότε, το μερίδιο της Ρωσίας έχει μειωθεί σε περίπου 13% των εισαγωγών φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένου του υγροποιημένου φυσικού αερίου, και σε λιγότερο από 3% των εισαγωγών πετρελαίου.
Παρά τη σημαντική μείωση του φυσικού αερίου που μεταφέρεται μέσω αγωγών, η ΕΕ αύξησε τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Ρωσία, με τις αποστολές να φτάνουν σε επίπεδα ρεκόρ πέρυσι.
Σύμφωνα με την εταιρεία δεδομένων και ανάλυσης Kpler, τον Απρίλιο πραγματοποιήθηκαν 17 αποστολές από το εργοστάσιο υγροποιημένου φυσικού αερίου Yamal στη Ρωσία προς προορισμούς της ΕΕ. Τα πλοία μετέφεραν 1,2 εκατ. τόνους υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ένωση, με περίπου το 59% του φορτίου να παραδίδεται στη Γαλλία και το 23% στο Βέλγιο. Το υπόλοιπο προοριζόταν για τις Κάτω Χώρες, την Πορτογαλία και την Ισπανία.
Σε αντίθεση με την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, άλλα κράτη μέλη, όπως οι Κάτω Χώρες και το Βέλγιο, έχουν δηλώσει ότι θα υποστηρίξουν τις κυρώσεις κατά του ρωσικού φυσικού αερίου ως μέσο για να αναγκάσουν τις εταιρείες να καταγγείλουν τις συμβάσεις τους με τη Ρωσία.
«Αυτή η προσπάθεια για την πλήρη κατάργηση δεν θα είναι εύκολη», δήλωσε ένας ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ, προσθέτοντας ότι οι εταιρείες θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερα για το φυσικό αέριο εάν τους απαγορευτεί η αγορά από τη Ρωσία. «Εάν θέλετε να άρετε κάθε μυστικότητα από τις εμπορικές συμβάσεις, θα πρέπει να πληρώσετε το τίμημα».
Ο διπλωμάτης δήλωσε ότι θα είναι δύσκολο να αποτραπεί η παράκαμψη των προτεινόμενων κανόνων, όπως η μεταφορά φυσικού αερίου μέσω του αγωγού TurkStream, φαινομενικά από το Αζερμπαϊτζάν, αλλά ενδεχομένως συμπεριλαμβανομένων και προμηθειών από τη Ρωσία.
Το έγγραφο της Επιτροπής αποσκοπεί εν μέρει να σηματοδοτήσει προς την Ουάσινγκτον ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να αγοράσει περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ στο πλαίσιο μιας συμφωνίας για τη μείωση του εμπορικού της ελλείμματος, σύμφωνα με αξιωματούχους.
Το σχέδιο σταδιακής κατάργησης θα καλύψει επίσης τα πυρηνικά καύσιμα και τα ανταλλακτικά. Η Φινλανδία, η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Σλοβακία και η Ουγγαρία εξαρτώνται σε διαφορετικό βαθμό από τη ρωσική πυρηνική τεχνολογία.
Όλες αυτές, εκτός από την Ουγγαρία, έχουν υπογράψει συμβάσεις με την αμερικανική πυρηνική εταιρεία Westinghouse για την αντικατάσταση των ρωσικών καυσίμων, αλλά η αντικατάσταση ορισμένων ανταλλακτικών παραμένει δύσκολη, καθώς λίγες μη ρωσικές εταιρείες κατασκευάζουν ανταλλακτικά για παλιούς αντιδραστήρες σοβιετικού τύπου.
Ένας αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε ότι ο χάρτης πορείας αποσκοπεί να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη δεν θα «αντιμετωπίσουν δυσκολίες» εάν διατηρήσουν τις συμβάσεις τους με τη Ρωσία.
Επιμέλεια – Απόδοση: Τατιανή Σάγιεχ

