Η Γερμανία σκόνταψε στους αυστηρότερους δημοσιονομικούς κανόνες που υπερασπίστηκε για τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς οι Βρυξέλλες καλούν ορισμένα από τα δημοσιονομικά γεράκια του μπλοκ για δυσκολία να τηρήσουν τα συμφωνηθέντα όρια δαπανών. Ενώ τα σχέδια προϋπολογισμών θα μειώσουν συνολικά τις δημόσιες δαπάνες σε ολόκληρη την Ευρωζώνη κατά 0,25 % του ΑΕΠ το 2025, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε την Τρίτη ότι η δημοσιονομική πειθαρχία επιδείχθηκε σε μεγάλο βαθμό από τις χώρες με υψηλό χρέος.
Εν τω μεταξύ, η Ολλανδία, η Γερμανία και η Φινλανδία – τα λεγόμενα «λιτά» κράτη μέλη – έπεσαν έξω από τα απαιτούμενα όρια δαπανών, παρόλο που ηγήθηκαν των εκκλήσεων προς την ΕΕ να υιοθετήσει ακόμη αυστηρότερους κανόνες για τις δημόσιες δαπάνες. «Ναι, υπάρχουν κάποιοι άκαμπτοι κανόνες, αλλά ειλικρινά δεν είμαι αυτός που τους ήθελε», δήλωσε την Τρίτη ο απερχόμενος επίτροπος της ΕΕ για την οικονομία Πάολο Τζεντιλόνι. «Δεν δείχνω με το δάχτυλο κανέναν», πρόσθεσε. «Αλλά κάποιος ζήτησε αυτούς τους αυστηρούς κανόνες.
Τώρα έχουμε αυτούς τους κανόνες και η Επιτροπή καλείται να τους εφαρμόσει». Το αναθεωρημένο δημοσιονομικό καθεστώς της ΕΕ, το οποίο συμφωνήθηκε νωρίτερα φέτος, μετά από χρόνια διογκωμένων δαπανών μετά την πανδημία και την ενεργειακή κρίση, στοχεύει στη διατήρηση των ετήσιων ελλειμμάτων εντός του ορίου του 3% και στη μείωση του χρέους στο 60% της συνολικής παραγωγής. Στην πρώτη της αξιολόγηση του τρόπου εφαρμογής των κανόνων, η Επιτροπή έδωσε σήμερα καλές βαθμολογίες στα σχέδια προϋπολογισμών του 2025 οκτώ χωρών της ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένων κρατών μελών με σχετικά υψηλό χρέος, όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Γαλλία.
Ωστόσο, αξιολόγησε αρνητικά το σχέδιο προϋπολογισμού της Ολλανδίας για τον προγραμματισμό υψηλότερων καθαρών δαπανών από τις απαιτούμενες και δήλωσε ότι η Γερμανία, η Φινλανδία, η Εσθονία και η Ιρλανδία «δεν είναι πλήρως ευθυγραμμισμένες» με τα ανώτατα όρια δαπανών, ενώ η Λιθουανία «κινδυνεύει» να μην είναι ευθυγραμμισμένη με αυτά. Η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες και η Φινλανδία ήταν μεταξύ των χωρών που πίεσαν σκληρά για να συμπεριληφθούν στους νέους κανόνες διασφαλίσεις για τον περιορισμό των σπάταλων χωρών, αλλά τώρα δυσκολεύονται να τις τηρήσουν.
«Η σημερινή κυβέρνηση κάνει ένα πρώτο βήμα για τη διαρθρωτική μείωση των δαπανών. Περαιτέρω βήματα [χρειάζονται] από τις μελλοντικές κυβερνήσεις», δήλωσε ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών Eelco Heinen στους Financial Times. Γερμανοί αξιωματούχοι σημείωσαν τις τελευταίες εβδομάδες ότι οι κανόνες της ΕΕ είναι πλέον ακόμη πιο αυστηροί από τους περιορισμούς του Βερολίνου για το χρέος. Η Γερμανία έχει ένα «φρένο χρέους» κατοχυρωμένο στο σύνταγμά της που περιορίζει τον νέο δανεισμό στο 0,35% του ΑΕΠ, προσαρμοσμένο στον οικονομικό κύκλο.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, ο οποίος απολύθηκε από τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς αυτόν τον μήνα, είχε υποστηρίξει νωρίτερα ότι ακόμη και αν χαλαρώσει το φρένο χρέους, η κυβέρνηση θα εξακολουθούσε να αντιμετωπίζει αυστηρά όρια δαπανών βάσει των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ. «Το ευρωπαϊκό δίκαιο μπορεί να μας αναγκάσει να κάνουμε περισσότερες εξοικονομήσεις», δήλωσε, προσθέτοντας: «Μπορεί να χρειαστεί να κάνουμε οικονομίες λόγω των ευρωπαϊκών κανόνων, όχι λόγω του φρένου χρέους».
Ενώ το σχέδιο του γερμανικού προϋπολογισμού είναι παρωχημένο και πιθανότατα θα αντικατασταθεί από ένα νέο, μετά τις εκλογές του Φεβρουαρίου του επόμενου έτους, οποιαδήποτε νέα κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει πιθανότατα το ίδιο ζήτημα. «Θα επιστρέψει για να μας στοιχειώσει», δήλωσε κυβερνητικός αξιωματούχος.
Paola Tamma και Guy Chazan, Financial Times
Τ.Σ.