Εάν οι προεδρικές εκλογές του 2024 φτάσουν ποτέ σε σοβαρά ζητήματα, είναι πιθανό να ακούσετε πολλά χαρούμενα λόγια από την Κάμαλα Χάρις και τον Ντόναλντ Τραμπ. Οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικάνοι προεδρικοί υποψήφιοι έχουν πολλά σχέδια για φορολογικές περικοπές και κυβερνητικά δώρα, προσαρμοσμένα για να ευχαριστήσουν τις επιθυμητές εκλογικές περιφέρειες κάθε υποψηφίου.
Και οι δύο υποψήφιοι, ωστόσο, σφυρίζουν πέρα από τη μεγαλύτερη οικονομική πρόκληση της Αμερικής: Ένα γιγαντιαίο εθνικό χρέος που πρόκειται να εμποδίσει την ευελιξία των μελλοντικών προέδρων όπως ποτέ άλλοτε. Στο χειρότερο αποτέλεσμα, μια κρίση χρέους θα μπορούσε να προκαλέσει μια δυσάρεστη ύφεση και χρόνια τιμωρητικής δημοσιονομικής λιτότητας που θα οδηγήσει τους ψηφοφόρους σε νέα επίπεδα εκνευρισμού.
Το εθνικό χρέος έφτασε πρόσφατα σε νέο υψηλό ρεκόρ 35 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και θα συνεχίσει να αυξάνεται. Οι επιπλήξεις χρέους προειδοποιούν για μη βιώσιμα επίπεδα χρέους των ΗΠΑ εδώ και 30 χρόνια και πολλές προβλέψεις για κρίση χρέους δεν έχουν πραγματοποιηθεί. Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται τώρα σε πρωτοφανές έδαφος για οποιαδήποτε κυβέρνηση, ποτέ, και οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν αρχίσει να υποχωρούν σε όλο το χρέος που εκδίδει το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ. Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι η κρίση χρέους έχει ήδη αρχίσει.
Σε ένα πρόσφατο επεισόδιο του podcast Yahoo Finance Capitol Gains, παραπάνω – δείτε το σημάδι 13:30 – ο εμπειρογνώμονας χρέους Brian Riedl του Ινστιτούτου του Μανχάταν συνόψισε τι πρέπει να κάνει το έθνος για να θέσει το χρέος υπό έλεγχο και να αποτρέψει μια κρίση. Ο Riedl έγραψε πρόσφατα μια έκθεση 43 σελίδων σχετικά με το πρόβλημα, την οποία εξήγησε το Yahoo Finance σε μια ιστορία της 9ης Ιουλίου.
Τα καλά νέα είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν χρειάζεται να αποπληρώσουν ολόκληρο το εθνικό χρέος – κάθε άλλο. Εάν μπορέσουμε να σταθεροποιήσουμε το χρέος στα σημερινά επίπεδα, πράγμα που σημαίνει απότομη μείωση των ετήσιων ελλειμμάτων, θα θέσει το έθνος σε πολύ πιο υγιή βάση και πιθανώς θα είναι βιώσιμο επ αόριστον, εκτός από δραματικές απρόβλεπτες εξελίξεις όπως ένας μεγάλος πόλεμος.
Ενώ το συνολικό εθνικό χρέος είναι 35 τρισεκατομμύρια δολάρια, περίπου 7 τρισεκατομμύρια δολάρια από αυτά είναι ειδικά χρεόγραφα που κατέχει η κυβέρνηση σε λογαριασμούς όπως τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης και Medicare. Το ποσό που έχει σημασία για τις αγορές είναι το ομοσπονδιακό χρέος που κατέχει το κοινό, το οποίο είναι όλοι οι τίτλοι που πωλούνται στους επενδυτές από το Υπουργείο Οικονομικών.
Αυτό ανέρχεται συνολικά σε περίπου 28 τρισεκατομμύρια δολάρια, που είναι περίπου το μέγεθος της οικονομίας των ΗΠΑ. Έτσι, το ομοσπονδιακό χρέος που κατέχει το κοινό ισούται περίπου με το 100% του ΑΕΠ. Ο στόχος είναι να διατηρηθούν τα επίπεδα χρέους όχι υψηλότερα από το 100% του ΑΕΠ. Δυστυχώς, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί αν δεν υπάρξει δραματική αλλαγή.
Η Κοινωνική Ασφάλιση και το Medicare πληρώνουν και οι δύο περισσότερα από όσα λαμβάνουν, και αυτό θα επιδεινωθεί καθώς περισσότεροι Αμερικανοί εισέρχονται σε αυτά τα προγράμματα. Οι καθαρές πληρωμές τόκων αυξάνονται απότομα επειδή τα επιτόκια έχουν αυξηθεί και το συνολικό ποσό του χρέους που χρηματοδοτεί η κυβέρνηση έχει επίσης αυξηθεί.
Άλλα τμήματα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού απλώς υποχρηματοδοτούνται.
- Απλά πείτε όχι στις περικοπές της κοινωνικής ασφάλισης:
Η υποψήφια των Δημοκρατικών για την προεδρία Αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις και ο συνυποψήφιος της κυβερνήτης της Μινεσότα Τιμ Γουόλζ. (AP Photo/Matt Rourke) (ASSOCIATED PRESS)
Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου βλέπει το δημόσιο ομοσπονδιακό χρέος να αυξάνεται από 100% του ΑΕΠ τώρα σε 122% μέσα σε 10 χρόνια και να αυξάνεται μόνο από εκεί. Το CBO δεν προβλέπει ύφεση, οπότε αυτό δεν περιλαμβάνει καμία πιθανότητα ύφεσης κατά την επόμενη δεκαετία που θα απαιτούσε δημοσιονομικά κίνητρα, τα οποία πάντα αυξάνουν τα ελλείμματα και κάνουν το ομοσπονδιακό χρέος ακόμη μεγαλύτερο.
Στην ανάλυση του Riedl, το κλείσιμο του ομοσπονδιακού χάσματος εσόδων-δαπανών θα απαιτήσει εξοικονόμηση περίπου 10 τρισεκατομμυρίων δολαρίων κατά την επόμενη δεκαετία. Αυτό θα μπορούσε να έρθει με τη μορφή περικοπών στον προϋπολογισμό ή νέων φόρων ή συνδυασμού και των δύο. Αλλά η κλίμακα μιας τέτοιας προσπάθειας πρέπει να είναι τεράστια.
Η περικοπή μερικών προγραμμάτων ή η θέσπιση νέων φόρων από μόνα τους δεν θα πλησιάσουν στην επίλυση του προβλήματος. Αυτό που θα λύσει το πρόβλημα είναι οι αλλαγές στην Κοινωνική Ασφάλιση και το Medicare που περικόπτουν τα επιδόματα για τους πλουσιότερους εγγεγραμμένους και αυξάνουν την ηλικία επιλεξιμότητας. Το Medicare θα πρέπει να αναδιαρθρωθεί για να γίνει πιο αποτελεσματικό.
Όλα αυτά θα μπορούσαν να γίνουν διασφαλίζοντας παράλληλα τα οφέλη για τους ηλικιωμένους με χαμηλότερο εισόδημα, οι οποίοι βασίζονται περισσότερο σε αυτά τα προγράμματα δικτύου ασφαλείας. Οποιεσδήποτε τέτοιες αλλαγές θα ήταν αναμφίβολα μη δημοφιλείς, αλλά πολύ καλύτερες από ό, τι θα συνέβαινε εάν τα προγράμματα δεν είχαν χρήματα και οι μόνες επιλογές ήταν να περικοπούν τα οφέλη σε όλους τους τομείς.
Κανένας προεδρικός υποψήφιος, περιττό να πούμε, δεν κάνει εκστρατεία με την υπόσχεση να χάσει τις ψήφους για περικοπή των συνταξιοδοτικών παροχών για ορισμένους, προκειμένου να διατηρηθούν κάποια οφέλη για όλους. Επιπλέον, κάθε υποψήφιος προτείνει φορολογικές περικοπές και πολιτικές που χρηματοδοτούνται από το έλλειμμα και θα κάνουν το όλο πρόβλημα χειρότερο, όχι καλύτερο.
Η μεγαλύτερη μάχη για τον προϋπολογισμό που διαφαίνεται τα επόμενα δύο χρόνια είναι τι πρέπει να γίνει με τις φορολογικές περικοπές του Trump για τα άτομα του 2017, οι οποίες λήγουν στο τέλος του 2025. Ο Τραμπ και οι συνάδελφοί του Ρεπουμπλικάνοι θέλουν να διατηρήσουν όλες τις φορολογικές περικοπές του 2017, μειώνοντας ίσως λίγο τον φόρο επιχειρήσεων από το σημερινό επίπεδο του 21%.
Ο Trump θέλει επίσης να εξαλείψει τους φόρους επί του εισοδήματος που προέρχεται από φιλοδωρήματα και να απαλλαγεί από τους φόρους εισοδήματος στις παροχές κοινωνικής ασφάλισης. Συνολικά, αυτό θα προσθέσει περίπου 6 τρισεκατομμύρια δολάρια στο εθνικό χρέος.
Η Χάρις, όπως και ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν όταν ήταν υποψήφιος των Δημοκρατικών για τις προεδρικές εκλογές του 2024, θέλει να αφήσει τις φορολογικές περικοπές του 2017 να λήξουν για όσους κερδίζουν περισσότερα από 400.000 δολάρια, αλλά να τις διατηρήσει σε ισχύ για όλους τους άλλους.
Οι Δημοκρατικοί θέλουν επίσης να εξαλείψουν το ανώτατο όριο στις πολιτειακές και τοπικές φορολογικές εκπτώσεις, το οποίο ήταν μέρος του φορολογικού νόμου του 2017, ενισχύοντας παράλληλα τις φορολογικές πιστώσεις για τους εργαζόμενους γονείς και τα νοικοκυριά χαμηλότερου εισοδήματος. Το σχέδιό της θα προσθέσει περίπου 5 τρισεκατομμύρια δολάρια στο εθνικό χρέος.
Και οι δύο υποψήφιοι, με άλλα λόγια, πηγαίνουν προς τη λάθος κατεύθυνση, εάν η σταθεροποίηση του χρέους είναι η προτεραιότητα. «Η πραγματικότητα είναι ότι 10 τρισεκατομμύρια είναι αρκετά δύσκολα», δήλωσε ο Riedl στο Yahoo Finance στο podcast Capitol Gains. «Η Χάρις και ο Τραμπ πιθανότατα θα το ανεβάσουν στα 15 ή 16 τρισεκατομμύρια αμέσως».
Και οι δύο υποψήφιοι, εν τω μεταξύ, λένε ότι θα προστατεύσουν την Κοινωνική Ασφάλιση και το Medicare, χωρίς αλλαγές στις παροχές. Αυτό «καθιστά μαθηματικά αδύνατη τη σταθεροποίηση του χρέους», λέει ο Rield. Λατρεύει τις φορολογικές του περικοπές:
ο Ρεπουμπλικανός προεδρικός υποψήφιος πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. (AP Photo/Alex Brandon) (ASSOCIATED PRESS)
Στην Ουάσιγκτον, όλοι γνωρίζουν τι θα χρειαστεί για να γίνει επιτέλους κάτι για να τεθεί το χρέος υπό έλεγχο: μια κρίση που καθιστά προφανές σε όλους ότι κάτι πρέπει να γίνει και δεν υπάρχει άλλη επιλογή.
Αυτός είναι ο λιγότερο ικανός και πιο δαπανηρός τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος – αλλά οι ίδιοι οι ψηφοφόροι πιθανότατα δεν θα το είχαν με άλλο τρόπο. Κανένας πολιτικός δεν μπορεί να εκλεγεί υποσχόμενος να μεταρρυθμίσει τα προγράμματα συνταξιούχων – θυμάστε όταν ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους προσπάθησε να μεταρρυθμίσει την κοινωνική ασφάλιση εκείνη την εποχή;
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα τώρα που η μαζική παραπληροφόρηση επιτρέπει σε μανιβάδες και κινδυνολόγους να μετατρέπουν οποιοδήποτε λογικό σχέδιο σε Αρμαγεδδώνα. Πολλοί ψηφοφόροι λένε ότι ανησυχούν για το επιβλητικό μέγεθος του εθνικού χρέους, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν κάποιος άλλος να πληρώσει για να το διορθώσει. Το αναπόφευκτο αποτέλεσμα είναι ότι όλοι θα καταλήξουμε να πληρώσουμε, και θα είναι πολύ περισσότερο από ό, τι χρειάζεται.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ – ΑΠΟΔΟΣΗ: Τατιανή Σάγιεχ
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
