Αντιμέτωπος με το θορυβώδες κοινοβούλιο της Γαλλίας, ο Εμανουέλ Μακρόν πόνταρε σε έναν άνθρωπο για να σχηματίσει μια λειτουργική κυβέρνηση: Τον Μισέλ Μπαρνιέ, του οποίου η «μέθοδος» βοήθησε στην τιθάσευση του Brexit. Αλλά τρεις μήνες μετά, το στοίχημα του Γάλλου προέδρου με τον πρώην διαπραγματευτή της ΕΕ για το Brexit, που φημίζεται για την ικανότητά του να φέρνει τη διπλωματία στην πολιτική διχόνοια, φαίνεται να έχει σχεδόν πέσει στο κενό.
Σε αυτό το στάδιο, το μόνο πράγμα στο οποίο φαίνεται να συμφωνούν το αριστερό μπλοκ της Γαλλίας και η ακροδεξιά ομάδα της Μαρίν Λεπέν είναι η εκδίωξη του Μπαρνιέ. Αν δεν υπάρξει κάποια έκπληξη της τελευταίας στιγμής, θα αποπεμφθεί από το αξίωμά του την Τετάρτη σε μια ψηφοφορία δυσπιστίας που θα προκληθεί από την προσπάθειά του να προχωρήσει με έναν αντιδημοφιλή προϋπολογισμό που σφίγγει τη ζώνη.
Αν πέσει, αυτό θα σηματοδοτήσει την αποτυχία της «μεθόδου Μπαρνιέ», η οποία, όπως υποσχέθηκε ο πρωθυπουργός, θα βασιζόταν στην οικοδόμηση συναίνεσης και στην ακρόαση και όχι στους υπουργικούς θεατρινισμούς των προηγούμενων κυβερνήσεων Μακρόν. Ο 73χρονος προέβαλε επίσης την ηλικία και την εμπειρία του -συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων θητειών ως υπουργός στο Παρίσι, δύο θητειών ως Ευρωπαίος επίτροπος και πέντε ετών που πέρασε παλεύοντας με το Brexit για την Επιτροπή- ως απόδειξη ότι θα μπορούσε να ανέλθει πάνω από τον αγώνα.
Σε αντίθεση με τους προηγούμενους πρωθυπουργούς υπό τον Μακρόν, αποφάσισε ακόμη ότι η Λεπέν και το κόμμα της Rassemblement National δεν έπρεπε να αντιμετωπίζονται ως παρίες – μια παραδοχή ότι ο διορισμός του και η επιβίωσή του ως πρωθυπουργός εξαρτώνται από τη σιωπηρή υποστήριξή της.
Ωστόσο, η Λεπέν ήταν εκείνη που τη Δευτέρα έριξε το μπαμ στον Μπαρνιέ μετά από ημέρες συνομιλιών στις οποίες προσπάθησε να αντιμετωπίσει τις «κόκκινες γραμμές» της για να περάσει ο προϋπολογισμός. Οι παραχωρήσεις που έκανε δεν ήταν αρκετές. «Ήταν αδύνατη αποστολή για τον Μπαρνιέ», δήλωσε ο γερουσιαστής Φρανσουά Πατριά, ένας μακροχρόνιος σύμμαχος του Μακρόν που υποστήριζε την κυβέρνηση. Οι αλληλοκατηγορίες έχουν ήδη ξεκινήσει για το ποιος φταίει.
Οι σύμμαχοι του Μπαρνιέ λένε ότι προσπάθησε να κρατήσει την αντιπολίτευση στο πλευρό του και θρηνούν για την ολοένα και πιο εχθρική γαλλική πολιτική κουλτούρα που εμποδίζει κάθε συνεργασία. Υποστηρίζουν ότι η Λεπέν μετακινούσε διαρκώς τα γκολπόστ στις συνομιλίες της τελευταίας στιγμής και ότι δεν είχε ποτέ την πρόθεση να συμβιβαστεί. «Παρά τις διπλωματικές του ικανότητες περπατούσε πάντα σε τεντωμένο σχοινί με κίνδυνο να πέσει ανά πάσα στιγμή», δήλωσε η Véronique Louwagie, βουλευτής του συντηρητικού κόμματος Les Republicains του Barnier.
«Ο Μπαρνιέ βρέθηκε αντιμέτωπος με μια RN που ήταν ανέντιμη για τις προθέσεις της και δεν ήθελε πραγματικά να διαπραγματευτεί». Οι αντίπαλοί του λένε ότι οι υποσχέσεις του για διαφάνεια ήταν ένα προσωπείο και ότι παρέκαμψε την κάτω βουλή για να διαπραγματευτεί με φιλικότερους, δεξιούς νομοθέτες στη Γερουσία. «Ασχολήθηκαν μαζί μας για τον προϋπολογισμό μόνο όταν βρέθηκαν με την πλάτη στον τοίχο», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του RN.
Τα στρατηγήματα που χρησιμοποίησε ο Μπαρνιέ στις συνομιλίες για το Brexit απλώς δεν ήταν εφαρμόσιμα στη γαλλική πολιτική αρένα, δήλωσε ο Τιερί Σοπέν, επισκέπτης καθηγητής στο Κολέγιο της Ευρώπης. Κατά τη διάρκεια της πενταετούς διαμάχης, ο Μπαρνιέ ήταν μια συναινετική φιγούρα που εργάστηκε σκληρά για να αποκτήσει και να διατηρήσει την υποστήριξη των κρατών μελών, γεγονός που του έδωσε νομιμοποίηση στους Βρετανούς αξιωματούχους.
«Το μοντέλο του Brexit λειτούργησε καλά, αφού η δουλειά του Μπαρνιέ ήταν να υπερασπιστεί μια κοινή θέση και να ενισχύσει την ενότητα, αλλά στη Γαλλία κανένα [από τα κόμματα] δεν τηρεί καμία συλλογική πειθαρχία», πρόσθεσε. «Δεν υπάρχει κουλτούρα συμβιβασμού ή διαπραγμάτευσης όπως υπάρχει σε επίπεδο ΕΕ». Ο Μπαρνιέ δεν βοηθήθηκε από το γεγονός ότι προερχόταν από ένα μικρό κόμμα που είχε εξασφαλίσει μόλις 47 έδρες στις πρόσφατες εκλογές και έπρεπε να προεδρεύσει σε μια αμήχανη συμφωνία διαμοιρασμού της εξουσίας με το κεντρώο κόμμα Ensemble pour la République (EPR) του Μακρόν.
Ωστόσο, αντί να προσπαθήσει να ενώσει αυτή τη βάση, ο Μπαρνιέ αρνήθηκε να την αποκαλέσει «συνασπισμό» -αντί να εφεύρει τον πιο χαλαρό όρο «κοινός πυρήνας» με τον οποίο δεν διαπραγματεύτηκε ένα κοινό σχέδιο δράσης. Σύντομα δημιουργήθηκαν εντάσεις μεταξύ των δύο παρατάξεων που υποστήριζαν τον Μπαρνιέ, με επιτομή τη δημόσια διαμάχη μεταξύ των αντίστοιχων ηγετών τους, του πρώην πρωθυπουργού Gabriel Attal του EPR και του Laurent Wauquiez του LR, οι οποίοι αμφότεροι έχουν προεδρικές φιλοδοξίες.
Ο Μπαρνιέ δεν παρενέβη και δήλωσε ότι δεν ήθελε να ενεργήσει ως επικεφαλής της λεγόμενης πλειοψηφίας, ανέφεραν άνθρωποι από το περιβάλλον του. Στο κενό ηγεσίας, το EPR και το LR άρχισαν να ζητούν δυνατά αλλαγές στον προϋπολογισμό του δικού τους πρωθυπουργού. Ο Attal χτύπησε την προτεινόμενη αντιστροφή ορισμένων από τις μακροχρόνιες οικονομικές πολιτικές του προέδρου, όπως η μη αύξηση των φόρων, ενώ ο Wauquiez άσκησε πιέσεις κατά του παγώματος των συντάξεων.
«Ο πρωθυπουργός δεν έλαβε όλη την υποστήριξη που χρειαζόταν από το δικό του στρατόπεδο», δήλωσε ο Λουγουαγκί. Τελικά, ο Μπαρνιέ συνέταξε τον προϋπολογισμό γνωρίζοντας ότι πιθανότατα θα έπρεπε να καταφύγει στη ρήτρα 49.3 του Συντάγματος για να τον περάσει, καθώς δεν είχε την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Θεωρούμενος από τους επικριτές ως ένα αντιδημοκρατικό εργαλείο που παρακάμπτει το κοινοβούλιο, ο Μπαρνιέ επέλεξε να μην το χρησιμοποιήσει από νωρίς, σε αντίθεση με τους προηγούμενους πρωθυπουργούς του Μακρόν, ώστε να αφήσει τη συζήτηση να κυλήσει. Αλλά με το 49,3 σχεδόν αναπόφευκτο, οι βουλευτές γνώριζαν ότι οι συζητήσεις και οι τροπολογίες ήταν κάτι περισσότερο από πολιτικό θέατρο, αφού η κυβέρνηση θα αποφάσιζε τι θα παρέμενε στον προϋπολογισμό.
Η πραγματική δοκιμασία των διαπραγματευτικών ικανοτήτων του Μπαρνιέ ήρθε στην τελική ευθεία πριν από την ψηφοφορία της Δευτέρας για το πρώτο τμήμα του προϋπολογισμού, το οποίο καλύπτει τις δαπάνες κοινωνικής ασφάλισης. Το RN απαρίθμησε έναν αριθμό ενοχλητικών στοιχείων που ήθελε να αλλάξουν, όπως η αύξηση της φορολογίας στην ηλεκτρική ενέργεια και οι χαμηλότερες επιστροφές για φάρμακα.
Όταν τελικά ο Μπαρνιέ υποχώρησε στο θέμα της ηλεκτρικής ενέργειας, αρνήθηκε να δώσει πίστωση στο RN, γεγονός που έβαλε πλάτη στη Λεπέν. Του έδωσε τελεσίγραφο να αντιμετωπίσει τα άλλα αιτήματά της πριν από την ψηφοφορία της Δευτέρας. Λίγες μόνο ώρες πριν από την ψηφοφορία, η Λεπέν και ο Μπαρνιέ μίλησαν μεταξύ τους πολλές φορές στο τηλέφωνο, δήλωσαν άνθρωποι που γνωρίζουν το θέμα.
Έκανε μια ακόμη παραχώρηση μέχρι το μεσημέρι για τα φάρμακα, δίνοντάς της δημόσια πίστωση στην ανακοίνωση, αλλά στη συνέχεια τράβηξε τη γραμμή στο να της δώσει την πιο δαπανηρή, δηλαδή την κατάργηση του προσωρινού παγώματος των αυξήσεων των συντάξεων. Η Λεπέν έμεινε ασυγκίνητη. «Θα ψηφίσουμε υπέρ της πρότασης μομφής. Ο γαλλικός λαός δεν έχει τίποτα να φοβηθεί», δήλωσε.
Ο Πατριάτ, ο βετεράνος γερουσιαστής που υποστηρίζει την κυβέρνηση, παραδέχθηκε ότι παρερμήνευσε τις προθέσεις της Λεπέν, και υπέδειξε ότι ο Μπαρνιέ είχε υπολογίσει παρομοίως λάθος. «Ακόμη και όταν ο πρωθυπουργός συνθηκολόγησε σε πολλά από τα αιτήματά της, αυτό είχε ελάχιστο αποτέλεσμα», παραπονέθηκε. «Δεν πίστευα ποτέ ότι θα έφτανε τόσο μακριά».
Leila Abboud, Financial Times
Τ.Σ.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
