Του Ηλία Ψυχογιού
Αν κάτι με έχει διδάξει η εμπειρία μου στον κόσμο των εταιρειών είναι ότι σχεδόν ποτέ δεν υπάρχουν συμπτώσεις. Οι επιτυχίες και οι αποτυχίες είναι το τελικό ισοζύγιο από αλληλουχίες σωστών και λανθασμένων κινήσεων.
Αυτός ο κανόνας ισχύει παντού: Στην ιδιωτική οικονομία, στα δημόσια οικονομικά, στην πολιτική, στην καινοτομία.
Η ελληνική χρεωκοπία για παράδειγμα δεν ήταν κάποια σύμπτωση. Ήταν η συλλογική τιμωρία μετά από δεκαετίες συλλογικής σπατάλης. Ναι, μαζί τα φάγαμε! (Απλά δεν φάγαμε το ίδιο).
Επίσης, μία επιτυχημένη καινοτομία όπως π.χ. το ChatGPT είναι το αποτέλεσμα δεκαετιών συσσωρευμένης γνώσης, προσπάθειας και προηγούμενων αποτυχιών των ανθρώπων που το δημιούργησαν και άλλων πριν από αυτούς.
Από εχθές όμως, μαζί με τα στελέχη της Nvidia και της Oracle, οι άνθρωποι της OpenAI είναι πολύ μα πάρα πολύ δυσαρεστημένοι. Δυσαρεστημένοι μάλιστα, όχι με “όποιον, όποιον” αλλά με τον ίδιο τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
Η βιασύνη βλέπετε του νέου προέδρου να ανακοινώσει, μεταξύ άλλων φαραωνικών, ότι συμφώνησε με τρεις γίγαντες της πληροφορικής να επενδύσουν 500 δις δολάρια (μισό τρισεκατομμύριο) στην ανάπτυξη της επόμενης γενιάς τεχνητής νοημοσύνης, έφερε το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που ο πρόεδρος περίμενε.
Γιατί δεν είναι μόνο η Nvidia που έχασε σχεδόν 600 δις δολάρια σε κεφαλαιοποίηση (ανέκτησε ένα σημαντικό ποσοστό εχθές). Και η Oracle, έτερος “παίκτης” στο “Stargate project”, η οποία είχε σημειώσει αύξηση 12% την επόμενη ημέρα των ανακοινώσεων Τραμπ, έχασε 14% την πρώτη ημέρα μετά την ανακοίνωση του DeepSeek και χθες (29/01/2025) έχανε την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, ένα επιπλέον 1,69%.
Με την ανακοίνωση μάλιστα χθες του μοντέλου ΑΙ της Alibaba, το οποίο σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της εταιρείας, ξεπερνά και το ChatGPT αλλά και το DeepSeek-V3, ίσως η τρικυμία στο αμερικανικό χρηματιστήριο να βρίσκεται μόνο στην αρχή…
Αν αυτά συνέβησαν σε δύο εταιρείες οι οποίες δεν είναι ανταγωνιστικές του DeepSeek, φανταστείτε τί θα είχε συμβεί στην OpenAI αν ήταν εισηγμένη…
Γιατί η OpenAI έχει συγκεντρώσει πολλά δισεκατομμύρια από επενδυτές οι οποίοι περίμεναν να τα πάρουν πίσω πολλαπλάσια όταν η εταιρεία θα έμπαινε στο αμερικανικό χρηματιστήριο. Με την ανακοίνωση της DeepSeek, η αξία της επένδυσής τους κινδυνεύει να γίνει καπνός. Και οι ανακοινώσεις της εταιρείας ότι “ερευνά κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας από την DeepSeek”, στα αυτιά των επενδυτών ακούγονται ως φόβος. Φόβος ότι όντως το DeepSeek μπορεί να είναι καλύτερο του ChatGPT. Και φθηνότερο.
Γίναμε συνεπώς μάρτυρες της κινεζικής αντίδρασης απέναντι στον αναθεωρητισμό του Τραμπ και στο ράγισμα της εικόνας του ανίκητου “σερίφη”.
Μένει να διαπιστώσουμε αν θα υπάρξει ανάλογη αντίδραση και από την Ευρώπη.
Κάποια σημάδια εμφανίστηκαν ήδη.
Για παράδειγμα, στις 24/01, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, απειλούσε να μην ψηφίσει τις νέες κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας. Χθες όμως έκανε πίσω και ψήφισε την επέκταση των κυρώσεων για τους επόμενους έξι μήνες. Κοινώς, διάλεξε στρατόπεδο. Το στρατόπεδο που πριν λίγες μέρες απειλούσε με βέτο και διάλυση…
Επίσης, μόλις εχθές η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την “Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας”. Την εφαρμογή δηλαδή της έκθεσης Ντράγκι για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ.
Εάν η έκθεση εφαρμοστεί, με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η Ευρώπη ως παρακαταθήκη, το μεγαλόπνοο σχέδιο του Αμερικανού προέδρου να υποτάξει την γηραιά ήπειρο, κινδυνεύει σοβαρά πριν ακόμα ξεκινήσει η εφαρμογή του.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δηλαδή, μέσα σε λίγες μέρες κατάφερε να βάλει απέναντί του τη χώρα που κατέχει το δεύτερο μεγαλύτερο ποσό αμερικανικών κρατικών ομολόγων (768.6 δις δολάρια), την Κίνα. Με εμφατικό μάλιστα τρόπο οι κινέζοι έδειξαν ότι πλέον δεν αντιγράφουν την καινοτομία των άλλων αλλά παράγουν δική τους, κι αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για την παγκόσμια οικονομική και τεχνολογική ισορροπία.
Ταυτόχρονα, μέσα επίσης σε λίγες ημέρες, ο Αμερικανός πρόεδρος κατάφερε μετατρέψει σε αντίπαλό του τον πιο παραδοσιακό σύμμαχο των ΗΠΑ, την Ευρώπη.
Τέλος, και αυτό είναι ίσως το πιο αναπάντεχο, λίγο αφότου ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι ο πρώτος ξένος ηγέτης που θα επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο θα είναι ο ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπένζαμιν Νετανιάχου, ταυτόχρονα ανακοίνωσε και την απόσυρση όλων των Αμερικανών στρατιωτών από τη Συρία.
Αυτό δεν άρεσε καθόλου στους ισραηλινούς και είναι βέβαιο ότι ο Νετανιάχου δεν θα το αφήσει να περάσει έτσι. Η σημειολογία της πρόσκλησης στον Λευκό Οίκο ταυτόχρονα με το “άδειασμα” στο πεδίο, θα θεωρηθεί τουλάχιστον προσβολή από τον Ισραηλινό ηγέτη ο οποίος φημίζεται για την αποφασιστικότητα με την οποία υπερασπίζεται τα συμφέροντα της χώρας του.
Άρα:
– Η Κίνα αντέδρασε λίγο και η Wall Street κόντεψε να γίνει “Wall Desert”.
– Η Ευρώπη ανακοινώνει, ουσιαστικά, την διαδικασία ομοσπονδοποίησης!
– Το Ισραήλ ξαφνικά νοιώθει ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν είναι μαζί του 100% όπως έλεγε πριν λίγες μέρες.
Η πρώτη ήττα Τραμπ είναι η απόδειξη ότι ο Αμερικανός πρόεδρος, δεν είναι τόσο κυρίαρχος στο πεδίο της οικονομίας όσο πίστευε. Και του το απέδειξε με καπιταλιστικό τρόπο μία εταιρεία από την πιο εδραιωμένη κομμουνιστική χώρα στον κόσμο.
Ένα είναι σίγουρο. Ο Τραμπ κατάλαβε “με το άγριο”, ότι δεν είναι ανίκητος. Το πρόβλημά του είναι ότι το κατάλαβαν και όλοι οι άλλοι.

