Νωρίτερα φέτος, η δυτική ενεργειακή βιομηχανία άρχισε να υπολογίζει πώς θα μπορούσε να επιστρέψει στη Ρωσία σε περίπτωση ειρήνης στην Ουκρανία.
Μια ομάδα δεν περιμένει. Μια ομάδα Ελλήνων εφοπλιστών έχει στείλει τα τελευταία μήνες μια σειρά πλοίων σε ρωσικά λιμάνια, επιστρέφοντας ως οι βασικοί διανομείς του ρωσικού πετρελαίου στον κόσμο.
Η επιστροφή σε αυτό το κερδοφόρο εμπόριο ακολουθεί τη φετινή πτώση των τιμών του πετρελαίου. Η διακίνηση ρωσικού πετρελαίου είναι νόμιμη σύμφωνα με τις δυτικές κυρώσεις, εφόσον η τιμή είναι κάτω από 60 δολάρια το βαρέλι.
Οι κινήσεις της Ελλάδας αντανακλούν επίσης σημάδια προσέγγισης μεταξύ των ΗΠΑ και της Μόσχας αμέσως μετά την επιστροφή του Προέδρου Τραμπ στην εξουσία. Ωστόσο, η πρόσφατη κριτική του Τραμπ προς τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, συμπεριλαμβανομένης της προειδοποίησης για περαιτέρω κυρώσεις, δείχνει γιατί πολλές άλλες δυτικές εταιρείες είναι επιφυλακτικές όσον αφορά την ανασυγκρότηση των επιχειρήσεών τους στη Ρωσία.
Οι ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες ελέγχουν συλλογικά τον μεγαλύτερο στόλο δεξαμενόπλοιων στον κόσμο, γεγονός που τους δίνει ισχυρό ρόλο στην αγορά πετρελαίου και πρόσβαση στην Ουάσινγκτον. Πρόσφατες συναντήσεις με αξιωματούχους της κυβέρνησης Τραμπ έκαναν ορισμένους επικεφαλής ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών να αισθάνονται πιο σίγουροι ότι δεν θα στοχοποιηθούν για τη διακίνηση ρωσικών εξαγωγών, σύμφωνα με άτομα που έχουν γνώση των συζητήσεων.
«Όλοι αισθάνονται ότι είναι ασφαλές να επιστρέψουν», δήλωσε η Μισέλ Μποκμάν, ναυτιλιακή αναλύτρια με έδρα το Λονδίνο. «Η γενική ατμόσφαιρα είναι αρνητική για το Ιράν, αλλά θετική για τη Ρωσία».
Ένας εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θέλουν να δώσουν μια ευκαιρία στη διπλωματία και ότι υπάρχουν «μια σειρά μέτρων» αν ο Τραμπ «αποφασίσει ότι ο Πούτιν δεν ενδιαφέρεται για διαπραγματεύσεις».
Τα ελληνικά πλοία μετέφεραν το 26% του ρωσικού αργού πετρελαίου από τα λιμάνια της Βαλτικής και της Μαύρης Θάλασσας τον Απρίλιο και το 30% τον Μάρτιο, υπερδιπλασιάζοντας το μερίδιό τους στην αγορά το 2024, σύμφωνα με την Vortexa, μια εταιρεία που παρακολουθεί τα πλοία.
Οι περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές και αμερικανικές εταιρείες δεξαμενόπλοιων έχουν αποφύγει τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου. Θεωρούν επικίνδυνη τη δραστηριότητα σε μια χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο με σύμμαχο των δυτικών κυβερνήσεων και της οποίας η οικονομία υπόκειται σε μια σειρά κυρώσεων.
Οι ιδιοκτήτες ελληνικών δεξαμενοπλοίων σταμάτησαν κυρίως τη μεταφορά ρωσικής αργού στα τέλη του 2023, όταν οι τιμές πετρελαίου ανέβηκαν πάνω από το όριο των 60 δολαρίων, μια μέτρηση που εισήχθη για να περιοριστεί το κέρδος της Μόσχας από έναν βασικό εξαγωγέα. Αυτό άφησε το μεγαλύτερο μέρος του αργού πετρελαίου της Ρωσίας να διαχειρίζεται το «κρυφό στόλο» των γερασμένων δεξαμενοφόρων με ασαφείς ιδιοκτήτες, που συγκέντρωσε η Μόσχα για να παρακάμψει τις κυρώσεις.
Η Ελλάδα είναι μέλος του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συμφώνησε να εφαρμόσει μέτρα για την απομόνωση της ρωσικής οικονομίας μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022.
Ωστόσο, φέτος, η αύξηση της παραγωγής της Σαουδικής Αραβίας, σε συνδυασμό με τις ανησυχίες ότι ο εμπορικός πόλεμος θα βλάψει την παγκόσμια οικονομία, έχει οδηγήσει την τιμή του αργού πετρελαίου Brent σε πτώση 14% στα 64 δολάρια το βαρέλι. Τα ρωσικά βαρέλια πωλούνται κοντά στα 50 δολάρια, αντανακλώντας την έκπτωση που έχει επιβληθεί στο πετρέλαιο της χώρας από την έναρξη του πολέμου.
Ταυτόχρονα, οι έμποροι πετρελαίου έχουν καλέσει τα ελληνικά δεξαμενόπλοια να αντικαταστήσουν δεκάδες πλοία του σκιώδους στόλου που έχουν ουσιαστικά τεθεί εκτός λειτουργίας από τις νέες δυτικές κυρώσεις.
Μεταξύ των ιδιοκτητών δεξαμενόπλοιων που επιστρέφουν τα πλοία τους σε ρωσικά λιμάνια είναι οι Ιωάννης Αλαφούζος, Ανδρέας Μαρτίνος και Γιώργος Προκοπίου, σύμφωνα με στοιχεία της ναυτιλίας και στελέχη του κλάδου.
Η οικογένεια Αλαφούζου ελέγχει περισσότερα από δώδεκα δεξαμενόπλοια μέσω της Okeanis Eco Tankers, η οποία είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Κατόπιν αιτήματος των σκανδιναβικών επενδυτών της, η εταιρεία σταμάτησε να διακινεί ρωσικό πετρέλαιο το 2023, αμέσως μετά την έναρξη ισχύος των κυρώσεων.
Ωστόσο, η οικογένεια συνέχισε να μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο με δεξαμενόπλοια που της ανήκουν ιδιωτικά. Τα πλοία, τα περισσότερα από τα οποία έχουν ονόματα νησιών των Κυκλάδων, έχουν μεταφέρει ρωσικό αργό πετρέλαιο εννέα φορές φέτος, σύμφωνα με τα στοιχεία της ναυτιλίας.
Συνολικά, τα πλοία που ελέγχονται από τον Αλαφούζο έχουν καταπλεύσει σε ρωσικά λιμάνια περίπου 140 φορές από την έναρξη του πολέμου, σύμφωνα με τα στοιχεία. Αρκετές δεκάδες από τα ταξίδια αυτά αφορούσαν τη μεταφορά καζακικού αργού πετρελαίου που εξήχθη από τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας της Ρωσίας.
Ο Αλαφώζος είναι μια εξέχουσα προσωπικότητα στην Ελλάδα, όπου είναι ιδιοκτήτης της ποδοσφαιρικής ομάδας Παναθηναϊκός, καθώς και μιας εφημερίδας και ενός τηλεοπτικού σταθμού, μεταξύ άλλων περιουσιακών στοιχείων. Ο γιος του, Αριστείδης Αλαφώζος, είναι διευθύνων σύμβουλος της Okeanis.
Ο Αλαφώζος Τζούνιορ δήλωσε πέρυσι σε αναλυτές ότι η ναυσιπλοΐα στη Μαύρη Θάλασσα δεν είναι πιο επικίνδυνη από ό,τι στον Αραβικό Κόλπο. «Και ο Αραβικός Κόλπος είναι ένα μέρος όπου πηγαίνουν όλοι», είπε.
Η Dynacom Tankers του Προκοπίου έχει φορτώσει ρωσικό αργό έξι φορές φέτος, σύμφωνα με στοιχεία ναυτιλιακών εταιρειών. Η Minerva του Μαρτίνο, εν τω μεταξύ, έστειλε το πρώτο της δεξαμενόπλοιο για να παραλάβει ρωσικό αργό μετά από περισσότερο από ένα χρόνο, τον Μάρτιο. Ένα άλλο πλοίο της Minerva αναμένεται να φορτώσει στο λιμάνι του Πριμόρσκ στη Βαλτική μέσα στις επόμενες ημέρες.
Και οι δύο εταιρείες έχουν επίσης μεταφέρει ρωσικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένου ντίζελ και αργού από το Καζακστάν, από ρωσικά λιμάνια δεκάδες φορές φέτος.
Οι εκπρόσωποι της Dynacom και της Minerva δεν απάντησαν στα αιτήματα για σχόλια.
Οι ιδιοκτήτες δεξαμενόπλοιων μπορούν να απαιτήσουν υψηλότερα ναύλα για να ναυλώσουν τα πλοία τους σε εμπόρους που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο σε σχέση με τα κανονικά δρομολόγια. Η επιπλέον χρέωση αντανακλά εν μέρει το κόστος συμμόρφωσης με τη νομοθεσία και τους κανονισμούς που ισχύουν στη Ρωσία. Επίσης, υπάρχει λιγότερος ανταγωνισμός, καθώς πολλές δυτικές εταιρείες δεξαμενόπλοιων θεωρούν τη Ρωσία απαγο
Βεβαίως, δεν πιστεύουν όλοι οι Έλληνες ιδιοκτήτες δεξαμενόπλοιων ότι οι ναύλοι είναι αρκετά υψηλοί για να αντισταθμίσουν τους κινδύνους που συνδέονται με τη μεταφορά ρωσικού αργού πετρελαίου.
Ένας από αυτούς είναι ο Γιώργος Οικονόμου, ο οποίος ελέγχει έναν στόλο μέσω της TMS Tankers. Ο Οικονόμου μετέφερε τεράστιες ποσότητες ρωσικού αργού πετρελαίου μετά την έναρξη ισχύος του ανώτατου ορίου τιμών στα τέλη του 2022, αλλά σύμφωνα με άτομα που είναι εξοικειωμένα με το θέμα, δεν συμμετέχει στην τρέχουσα βιασύνη.
Η TMS περιορίζει την επιχειρηματική της δραστηριότητα στη Ρωσία σε ένα είδος μαζούτ.
«Η κατάσταση της αγοράς είναι ρευστή», δήλωσε ο Βασίλης Καρατζάς, διευθύνων σύμβουλος της αμερικανικής Karatzas Marine Advisors. «Πολλοί πλοιοκτήτες έχουν διαφορετική εκτίμηση του κινδύνου».
Επιμέλεια – Απόδοση: Τατιανή Σάγιεχ

