Kenza Bryan και Malcolm Moore, Financial Times
Η Shell κέρδισε την έφεση κατά μιας διαταγής-ορόσημο που της είχε επιβληθεί για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, σε μια νίκη για την ικανότητα των ενεργειακών εταιρειών να αποκρούουν τις επιθέσεις ακτιβιστών στο δικαστήριο. Το Εφετείο της Χάγης ακύρωσε την Τρίτη την εντολή που είχε εκδοθεί από περιφερειακό δικαστήριο το 2021 για τη Shell να μειώσει τις εκπομπές της κατά 45% έως το 2030, σε σχέση με τα επίπεδα του 2019.
Η Shell είχε πλαισιώσει την υπόθεση ως μια προσπάθεια ακτιβιστών να προωθήσουν ένα ουσιαστικά πολιτικό ζήτημα μέσω του δικαστικού συστήματος, χωρίς πρώτα οι Ολλανδοί και οι ψηφοφόροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι νομοθέτες να υιοθετήσουν πλήρως την ιδέα να αναγκαστούν μεμονωμένες εταιρείες να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων με ρυθμό. «Επί του παρόντος δεν υπάρχει επαρκής συμφωνία στην κλιματική επιστήμη σχετικά με ένα συγκεκριμένο ποσοστό μείωσης που θα πρέπει να τηρήσει μια μεμονωμένη εταιρεία όπως η Shell», ανέφερε το Εφετείο σε ανακοίνωσή του κατά τη δεύτερη ημέρα της παγκόσμιας συνόδου κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα.
Έδωσε επίσης την υποστήριξή του στο επιχείρημα της Shell ότι οποιαδήποτε απόφαση που θα στόχευε μια εταιρεία θα ήταν αναποτελεσματική, καθώς άλλοι προμηθευτές θα αναλάμβαναν να καλύψουν τη ζήτηση για ορυκτά καύσιμα. Είπε όμως ότι η ενεργειακή εταιρεία έχει την υποχρέωση να «περιορίσει τις εκπομπές CO₂». Το σώμα επιστημόνων του ΟΗΕ, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, δήλωσε ότι απαιτείται παγκόσμια μείωση των εκπομπών κατά 43% σε σχέση με το 2019 έως το τέλος της δεκαετίας, προκειμένου να διατηρηθεί εντός των ορίων της ιδανικής αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,5C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα που καθορίστηκε στη συμφωνία του Παρισιού το 2015. «Αυτό πονάει», δήλωσε ο Ντόναλντ Πολς, διευθύνων σύμβουλος της οργάνωσης Friends of the Earth Netherlands, η οποία κατέθεσε την υπόθεση.
Αλλά «η υπόθεση αυτή εξασφάλισε ότι οι μεγάλοι ρυπαντές δεν είναι απαραβίαστοι και τροφοδότησε περαιτέρω τη συζήτηση σχετικά με την ευθύνη τους στην καταπολέμηση της επικίνδυνης κλιματικής αλλαγής». Ο διευθύνων σύμβουλος της Shell, Wael Sawan, δήλωσε: «Είμαστε ικανοποιημένοι με την απόφαση του δικαστηρίου, η οποία πιστεύουμε ότι είναι η σωστή για την παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση, τις Κάτω Χώρες και την εταιρεία μας». Οι Φίλοι της Γης Ολλανδίας δεν επιβεβαίωσαν την Τρίτη αν θα ασκήσουν έφεση κατά της απόφασης, αλλά αναμένεται να το πράξουν, παρατείνοντας πιθανότατα το θέμα τουλάχιστον μέχρι το 2027.
Έχει τρεις μήνες προθεσμία για να ασκήσει έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ολλανδίας, το οποίο στη συνέχεια θα χρειαστεί περίπου 18 μήνες για να καταλήξει σε τελική απόφαση, σύμφωνα με ανθρώπους που γνωρίζουν τη διαδικασία, ή περισσότερο αν παραπέμψει τα ζητήματα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Αν και ακτιβιστές σε όλο τον κόσμο έχουν καταθέσει μια σειρά από νομικές υποθέσεις αντιγραφής κατά μεγάλων ρυπαντών, συμπεριλαμβανομένης της γαλλικής μεγάλης ενεργειακής εταιρείας Total, της εταιρείας τσιμέντου Holcim και της εταιρείας κοινής ωφέλειας RWE, αυτές έχουν αργήσει να ξεκινήσουν.
Η συμφωνία-ορόσημο του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, την οποία ο επερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει υποσχεθεί να εγκαταλείψει, συμβάλλει στη στήριξη μεγάλου μέρους των εν εξελίξει δικαστικών υποθέσεων για το κλίμα κατά κρατών και εταιρειών ορυκτών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένης της υπόθεσης Shell. «Η δικαστική μας υπόθεση είναι το αντίθετο αυτού του [τραμπικού] οράματος για την κοινωνία», δήλωσε ο Πολς στους Financial Times πριν από το αποτέλεσμα της έφεσης. «Πιστεύουμε ότι η δικαστική εξουσία έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει, εάν η κυβέρνηση αδυνατεί να δράσει», πρόσθεσε. Μέχρι το τέλος του περασμένου έτους, η Shell δήλωσε ότι είχε μειώσει τις άμεσες εκπομπές της κατά 29% σε σύγκριση με το έτος βάσης 2019 του ολλανδικού δικαστηρίου.
Αλλά έχει επίσης μειώσει έναν από τους στόχους της για την απαλλαγή από τον άνθρακα στο τέλος της δεκαετίας, αντιμετωπίζοντας τις πολύ μεγαλύτερες έμμεσες εκπομπές της από την καύση ορυκτών καυσίμων. Οι δικηγόροι για το κλίμα είχαν μεγαλύτερη επιτυχία στοχοποιώντας κυβερνήσεις, μεταξύ άλλων με μια απόφαση-ορόσημο του 2019 που υποχρέωνε την ολλανδική κυβέρνηση να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Τ.Σ.