Η στρέβλωση στην κατασκευαστική αγορά από υποτιμολογήσεις έργων

Σοβαρό ζήτημα υποκοστολόγησης των δημόσιων έργων υφίσταται τα τελευταία χρόνια στην αγορά από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Υποδομών που εμπλέκονται στην δημοπράτησή τους.

  • Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά πηγές της αγοράς, η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Υποδομών κατά το συνηθέστερο υποκοστολογεί τα έργα που δημοπρατούνται, βασιζόμενη σε παλιές τιμές που δεν έχουν αναθεωρηθεί από το 2017. Έτσι, στο πέρασμα των ετών οι τιμές που ισχύουν με τα τρέχοντα δεδομένα της αγοράς απομακρύνονται σημαντικά από τις τιμές εκκίνησης του 2017.
  • Λόγω αυτού, το 2017 ένα έργο μπορεί να λάμβανε έκπτωση 25% και φέτος έκπτωση 0% ή ακόμα και αρνητική, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα έργα που δημοπρατούνται κατ’ αποκοπή όπου ο προϋπολογισμός για το σύνολο του έργου δεν είναι επιμερισμένος σε διαφορετικά άρθρα με δικαίωμα αναπροσαρμογής σε περίπτωση υπέρβασης κόστους ανά κατηγορία εργασίας, αλλά αφορά στο σύνολο του έργου και η κοστολόγηση γίνεται εκ των προτέρων σε συγκεκριμένη τιμή από το υπουργείο Μεταφορών, χωρίς δυνατότητα υπέρβασης.

Η επίδραση στις εκπτώσεις

  • Έτσι, ένα κατ’ αποκοπή έργο για τοποθέτηση σιδηρού οπλισμού, θα μπορούσε να δημοπρατηθεί το 2017 με έκπτωση 25%, ενώ σήμερα αυτό το έργο δεν δύναται επί της ουσίας να δημοπρατηθεί γιατί έχει αρνητική έκπτωση και επομένως ο εργολάβος αναγκάζεται να απέχει από τον διαγωνισμό και να μην δώσει προσφορά.

Διαφορετικά είναι τα δεδομένα όταν ο προϋπολογισμός ενός έργου αποτελείται από πολλά διαφορετικά άρθρα εκτέλεσης εργασιών, από τα οποία εξάγεται μία μέση έκπτωση, συνυπολογίζοντας τα άρθρα εκείνα που έχουν θετική και τα άρθρα που έχουν αρνητική έκπτωση.

  • Το θέμα της αναθεώρησης των τιμοκαταλόγων βάσει των οποίων συντάσσει τον προϋπολογισμό ενός έργου το υπουργείο Υποδομών αποτελεί ένα από τα βασικότερα αιτήματα της κατασκευαστικής αγοράς, με τις ίδιες πηγές να επισημαίνουν ότι είναι άμεση η ανάγκη ανασύνταξης των επιτροπών, της διενέργειας των κατάλληλων διαπιστώσεων για τα τρέχοντα δεδομένα της αγοράς και κατ’ επέκταση της αναπροσαρμογής των αρχικών τιμών.

Πάγιο αίτημα είναι, επίσης, να μπορεί ο μηχανισμός που θα δημιουργήσει το αρμόδιο υπουργείο, να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο ή τουλάχιστον με μικρή χρονική υστέρηση, τις πραγματικές αυξήσεις στις τιμές των υλικών και του εργατικού κόστους. Ενδεικτικό είναι μάλιστα το γεγονός ότι οι συντελεστές αναθεώρησης κόστους εκτέλεσης έργων βάσει πληθωρισμού που είναι σε ισχύ αυτή τη στιγμή, αναφέρονται στο πρώτο τρίμηνο του 2022.

  • Αναλύσεις άρθρων εκτέλεσης με έτος αναφοράς το 1970

Ζήτημα αποτελεί επίσης το ότι οι αναλύσεις των άρθρων εκτέλεσης που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της αναθεώρησης τιμών βρίσκονται σε ισχύ από το 1970 και ενώ έχει αλλάξει δραστικά πλέον η μέθοδος παρακολούθησης και κατασκευής των έργων.

  • Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως όταν είχαν συσταθεί εκείνα τα άρθρα, η εργασία ήταν το κυρίαρχο στοιχείο καθορισμού της τιμής ενός έργου, ενώ σήμερα ο εξοπλισμός είναι πιο σύγχρονος και διαδραματίζει σημαντικότερο ρόλο όπως και τα υλικά ως ποσοστό της συνολικής τιμής των εργασιών καθώς πλέον υπερβαίνουν το κόστος εργασίας.

Αναφέρεται επίσης ως παράδειγμα ότι το 1970 το κόστος εργασιών είχε συμμετοχή κατά περίπου 70% στο έργο και το κόστος υλικών μόλις κατά το 30%, συνθήκη που σήμερα έχει αντιστραφεί πλήρως.

  • Φέρνει ως παράδειγμα το ότι για απλές εργασίες όπως ένα επίχρισμα, υφίσταται ανάλυση κόστους με βάση το πώς αυτό κατασκευαζόταν το 1970. Σήμερα ωστόσο με τα έτοιμα κονιάματα και τον σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό, ο τρόπος κατασκευής ενός επιχρίσματος είναι εντελώς διαφορετικός και το κόστος διαφοροποιείται.

Το ίδιο πρόσωπο τονίζει τέλος ότι είναι σημαντικό να υπάρξει μία ορθή προσέγγιση του τεχνικού αντικειμένου από τις αρμόδιες επιτροπές του υπουργείου Υποδομών και κατ’ επέκταση να προσδιοριστεί αυτό με την μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build

Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο