Οι ιστολογικές εξετάσεις αποφάνθηκαν κατηγορηματικά και αναντίρρητα: ο θάνατος του Βασίλη Καλογήρου δεν αποτελεί ανθρωποκτονία. Η αστυνομία ερευνά, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, την πληροφορία ότι ο αδικοχαμένος νέος έφυγε ταραγμένος από το σπίτι του επειδή “άκουσε μια συνομιλία που είχε μια στενή συγγενής του σχετικά με την κατάσταση της υγείας του”.
- Το γεγονός πάντως ότι δεν δολοφονήθηκε, εφόσον δεν ανατραπεί, θέτει τέρμα στις εξωφρενικές θεωρίες συνωμοσίας οι οποίες διακινούνταν ευθύς με την εύρεση της σορού του από κύκλους που έφθαναν στο σημείο να τον ονομάζουν πεντηκοστό όγδοο νεκρό των Τεμπών.
Δεν χάθηκε ο Βασίλης Καλογήρου από χέρι φονιά. Πέθανε συνεπώς από φυσικά αίτια; Εδώ η ελληνική κοινωνία σιωπά. Δείχνει τη συνήθη -κακώς νοούμενη κατά τη γνώμη μου- διακριτικότητα απέναντι σε υποθέσεις “αυστηρά οικογενειακές”. Τι τα θες, τι τα γυρεύεις…
- Τα εν οίκω μη εν δήμω… Όσα ξέρει ο νοικοκύρης δεν τα ξέρει ο κόσμος όλος… Και άλλες τέτοιες παροιμίες που δικαιώνουν την ανοχή, την αδιαφορία, ακόμα και τη δια της παραλείψεως συνενοχή του περίγυρου. Στενότερου ή ευρύτερου. Καθώς εάν αρχίζουν να βγαίνουν τα άπλυτα του κάθε σπιτιού στα φόρα, άντε να τα μαζέψεις. Άντε να αξιώσεις από τους άλλους να κάνουν τα στραβά μάτια απέναντι στις δικές σου αχίλλειους πτέρνες.
Ποια είναι τα συνήθη άπλυτα της ελληνικής οικογένειας; Ό,τι χαρακτηρίζεται ως κακοποίηση μεταξύ συζύγων, με αυτουργό κατά κανόνα τον άνδρα. Και που μπορεί να φτάσει, σε ακραίες περιπτώσεις, μέχρι στη γυναικοκτονία.
- Ό,τι κυρίως αφορά τα παιδιά. Τη μη ανταπόκρισή τους στις προσδοκίες των γονιών. Τη διάψευση των προσδοκιών που το ζευγάρι τρέφει για τους βλαστούς του από τη βρεφική τους κιόλας ηλικία. Κακά τα ψέμματα. Η τεκνοποίηση αντιμετωπίζεται εν πολλοίς στη χώρα μας, συνειδητά ή ασυνείδητα, σαν επένδυση. Ψυχική, συναισθηματική, ακόμα και οικονομική. Ουαί και αλοίμονο εάν δεν σου βγει!
Παλιότερα, το μεγαλύτερο χτύπημα στον παραδοσιακό πατέρα-αφέντη και στη μάνα-κλώσσα ήταν η θυγατέρα τους να πάρει “τον κακό τον δρόμο”. Να δραστηριοποιηθεί σεξουαλικά, πόσω δεν μάλλον να απελευθερωθεί ερωτικά προτού βάλει στεφάνι.
Η “τιμή” του κοριτσιού -που στην πραγματικότητα ήταν η “τιμή” των γονιών της- έπρεπε να αποκατασταθεί παντί τρόπω. Με έναν βιαστικό γάμο, το πιο ανώδυνο. Ακόμα όμως και με αίμα, έτσι και η “αμαρτωλή” αποδεικνυόταν αμετανόητη.εύτερη και οδυνηρότερη για τους γονείς διάψευση των ονείρων τους;
- Η ομοφυλοφιλία του γιού. Έπρεπε, αν μη τι άλλο, να παραμείνει ανεκδήλωτη, κάτω από το ραντάρ της γειτονιάς και του σογιού. Να κουκουλωθεί όπως-όπως, να βρεθεί μια νύφη, έστω και χωρίς προίκα, η οποία θα λειτουργούσε ως άλλοθι, “μπουζουριέρα” στην αργκό. Ή να εγκαταλείψει ο “άσωτος” το χωριό ή την κώμη, να χαθεί σε μια μεγαλούπολη, να κερδίσει ο ίδιος την ανωνυμία του, να περισώσουν οι γονείς τα προσχήματα. Και ας τους έλειπε ο απολωλός…
Ανοίγω εδώ μία παρένθεση. Στο κέντρο της Αθήνας, στο κλίμα των ’80ς, τους γκέι συμμαθητές και φίλους μας όχι απλώς δεν τους απομονώναμε αλλά μάς φαίνονταν και ιδιαίτερα ενδιαφέροντες. Όπως κάθετι το ανορθόδοξο, το ανατρεπτικό. Ζηλεύαμε εμείς οι στρέιτ το ελευθεριακό τους πνεύμα. Του Δημήτρη Παπαϊωάννου, του Αλέξη Μπίστικα… Για αυτό και οι διηγήσεις που άκουσα αργότερα, από ανθρώπους που είχαν μεγαλώσει σε διαφορετικά περιβάλλοντα, με ξένισαν. Με ανατρίχιασαν…
- Τρίτο ταμπού, που αποδεικνύεται και ανθεκτικότερο; Η διανοητική υστέρηση. Και η ψυχική νόσος. Φίλος ψυχίατρος μού έλεγε ότι η τυπική ελληνική οικογένεια τα ανάπηρα παιδιά της τείνει ακόμα να τα κλείνει στο σπίτι ή να τα στέλνει σε ίδρυμα. Τα δε ψυχασθενή μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες κυριολεκτικά τα εξαφάνιζε. “Πού είναι ο Άρης;” “Α, δεν σας το’παμε, έφυγε μετανάστης. Στους συγγενείς μας, στην Αμερική…” Ο Άρης, στην πραγματικότητα, βρισκόταν επ’αόριστον στο Δαφνί. Ή στη Λέρο.
Δεν χωράει αμφιβολία ότι τα τελευταία χρόνια, χάρη στη συστηματική αφυπνιστική δράση φωτισμένων ανθρώπων, έχει συντελεστεί εντυπωσιακή πρόοδος. Πως η στάση της ελληνικής κοινωνίας έχει μεταβληθεί γενικά. Απόδειξη ο σάλος που ξέσπασε για την εν τοις πράγμασι δολοφονία του Αντώνη Καρυώτη, που τον πέταξαν από τον καταπέλτη του πλοίου. Και οι ποινές που επεβλήθησαν στους αυτουργούς. Ένα μεγάλο ποσοστό εντούτοις των γονέων επιμένει να εθελοτυφλεί. Να σπρώχνει τα προβλήματα κάτω από το χαλί.
- Εφόσον αποδειχθεί πέραν πάσης αμφιβολίας ότι ο Βασίλης Καλογήρου πέθανε από φυσικά αίτια, από το κρύο και από την εξάντληση, πρέπει να ξεκινήσει μια καινούργια έρευνα. Τι τον έκανε να πάρει χειμωνιάτικα τα βουνά; Πόση απόρριψη, πόση μοναξιά, πόση απελπισία ένοιωθε και για ποιόν ακριβώς λόγο;
Η περίπτωσή του είναι, έτσι κι αλλιώς, τραγική. Φωτίζοντάς την, με όλη την ενσυναίσθηση που οφείλουμε να δείξουμε και στους χαροκαμένους δικούς του, ίσως να σώσουμε άλλες ζωές. “Διαφορετικών” ανθρώπων.
* Ο Χρήστος Χωμενίδης είναι συγγραφέας

