Πλούσιοι Κινέζοι επενδυτές διοχετεύουν αθόρυβα δεκάδες εκατομμύρια δολάρια σε ιδιωτικές εταιρείες που ελέγχονται από τον Elon Musk, χρησιμοποιώντας μια ρύθμιση που προστατεύει τις ταυτότητές τους από τη δημόσια θέα, σύμφωνα με διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων και επενδυτές που εμπλέκονται στις συναλλαγές.
Από τότε που ο Μασκ ονομάστηκε πρόσωπο-κλειδί στην προσπάθεια του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αναδιαμορφώσει την κυβέρνηση των ΗΠΑ, οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων με έδρα την Κίνα προωθούν τη σχέση του ζεύγους ως δέλεαρ για την άντληση κεφαλαίων από πλούσιους Κινέζους. Τα χρήματα εισρέουν στις μη δημόσιες επιχειρήσεις του Μασκ, συμπεριλαμβανομένων των xAI, Neuralink και SpaceX, της πολυτιμότερης ιδιωτικής εταιρείας στον κόσμο.
Οι επενδύσεις τοποθετούνται μέσω αδιαφανών δομών, γνωστών ως οχήματα ειδικού σκοπού, τα οποία έχουν το πλεονέκτημα να αποκρύπτουν την ταυτότητα των επενδυτών, για να αποφύγουν την οργή των αμερικανικών αρχών και των εταιρειών που είναι επιφυλακτικές απέναντι στα κινεζικά κεφάλαια κατά τη διάρκεια ενός ναδίρ στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.
Οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται πίσω από τις συμφωνίες δήλωσαν στους επενδυτές ότι οι οντότητες έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να αποφεύγεται η αποκάλυψη.
Η χρήση οχημάτων ειδικού σκοπού στη χρηματοδότηση είναι συνηθισμένη και δεν υπάρχει τίποτα παράνομο στις ρυθμίσεις. Παρόλα αυτά, εγείρει ανησυχίες σχετικά με το ενδεχόμενο αθέμιτης επιρροής και σύγκρουσης συμφερόντων σε μια εποχή που ο Μασκ έχει πρωτοφανή εμπλοκή στην πολιτική, την πολιτική και τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ.
«Πώς μπορεί κάποιος στη θέση του Μασκ να έχει τόσες πολλές διασυνδέσεις με την Κίνα, αλλά να εξακολουθεί να είναι καλό πρόσωπο για τη μεταρρύθμιση της αμερικανικής κυβέρνησης;», δήλωσε ο Ντέρεκ Σκίπερς, ανώτερος συνεργάτης στο American Enterprise Institute. Η εισροή κινεζικών χρημάτων στην επιχειρηματική αυτοκρατορία του Μασκ «προσθέτει σε αυτή την εικόνα ότι ενδιαφέρεται περισσότερο για τη φήμη του και το εμπορικό σήμα του στην Κίνα παρά για τα αμερικανικά συμφέροντα».
Η αδιαφανής φύση των δομών καθιστά δύσκολη την εκτίμηση της πλήρους κλίμακας των κινεζικών κεφαλαίων που εισρέουν στις ιδιωτικές επιχειρήσεις του Μασκ. Ωστόσο, τρεις διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων που υποστηρίζονται από την Κίνα δήλωσαν στους Financial Times ότι τα τελευταία δύο χρόνια πούλησαν σε κινέζους επενδυτές μετοχές αξίας άνω των 30 εκατ. δολαρίων στις SpaceX, xAI και Neuralink, τρεις ιδιωτικές τεχνολογικές εταιρείες που ελέγχονται από τον Μασκ και των οποίων οι αποτιμήσεις έχουν εκτοξευθεί.
Συνολικά, η SpaceX έχει συγκεντρώσει περισσότερα από 10 δισ. δολάρια από επενδυτές σε όλο τον κόσμο από την ίδρυσή της το 2002, σύμφωνα με το PitchBook.
Η εισροή κινεζικών κεφαλαίων στην επιχειρηματική αυτοκρατορία του Μασκ έχει ως κύριο γνώμονα το κέρδος και ελάχιστη σχέση με τη μεταφορά τεχνολογίας ή τον επηρεασμό της δημόσιας πολιτικής, σύμφωνα με ανθρώπους που εμπλέκονται στις συναλλαγές.
Με μια υποτονική εγχώρια οικονομία, οι πλούσιοι Κινέζοι αναζητούν επενδυτικές ευκαιρίες στο εξωτερικό.
Όμως η δομή σημαίνει ότι οι Κινέζοι επενδυτές λαμβάνουν περιορισμένες, αν όχι καθόλου, πληροφορίες σχετικά με τα οικονομικά στοιχεία και τις επιδόσεις της εταιρείας, σε αντίθεση με τις λεπτομέρειες που μοιράζονται με τους κύριους επενδυτές.
Ενώ ο Μασκ απολαμβάνει μια θερμή σχέση με το Πεκίνο, ήταν δύσκολο για την εταιρεία να λάβει άμεσες επενδύσεις από την Κίνα, δήλωσαν οικονομικοί σύμβουλοι. Τα γεράκια ασφαλείας του Πεκίνου έχουν επικρίνει τη SpaceX για τους δεσμούς της με τον αμερικανικό στρατό.
«Δεν είναι εύκολο για τις κινεζικές οντότητες να επενδύσουν σε μια εξέχουσα αμερικανική εταιρεία υψηλής τεχνολογίας όπως η SpaceX», δήλωσε ο Κέβιν Τσεν, επικεφαλής οικονομολόγος της Horizon Financial, ενός χρηματοοικονομικού συμβουλευτικού ομίλου με έδρα τη Νέα Υόρκη. «Τα κινεζικά χρήματα δεν είναι ευπρόσδεκτα σε πολλούς τομείς».
Οι εκπρόσωποι των Musk, SpaceX, xAI και Neuralink δεν απάντησαν σε επανειλημμένα αιτήματα για σχόλια.
Ένα πρόσφατο απόγευμα Τετάρτης, εκατοντάδες Κινέζοι επενδυτές συντονίστηκαν σε ένα διαδικτυακό σεμινάριο για να ακούσουν έναν εκπρόσωπο της Homaer Financial, ενός διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων στην ανατολική Κίνα, να παρουσιάζει μια ευκαιρία να επενδύσουν στη SpaceX με μόλις 200.000 δολάρια ανά άτομο.
Η αξιωματούχος της Homaer δήλωσε ότι αναμένει η αποτίμηση της SpaceX να τριπλασιαστεί σχεδόν σε 1,1 εκατ. δολάρια μέσα σε τρία χρόνια, εν μέρει χάρη στην «ολοκληρωμένη» υποστήριξη από την κυβέρνηση και τον στρατό των ΗΠΑ που συνέχισαν να δίνουν παραγγελίες προμηθειών στην εταιρεία διαστημικής τεχνολογίας ακόμη και «σε περιόδους δυσπραγίας».
Οι πλούσιοι της Κίνας άρχισαν να χρηματοδοτούν τα ιδιωτικά εγχειρήματα του Μασκ στα τέλη της δεκαετίας του 2010, όταν ο ιδρυτής της Tesla άρχισε να κατασκευάζει ένα εργοστάσιο ηλεκτρικών οχημάτων στη Σαγκάη το 2019 για να επωφεληθεί από τις αποτελεσματικές και χαμηλού κόστους αλυσίδες εφοδιασμού της χώρας.
Οι πρώιμες επενδύσεις απέδωσαν καρπούς. Η Homaer ανέφερε σε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον Οκτώβριο ότι μια ομάδα πελατών της είχε αποκομίσει απόδοση 530% επενδύοντας στη SpaceX τον Ιούνιο του 2018, εξαργυρώνοντας τα χρήματα έξι χρόνια αργότερα.
Ένας επενδυτής της Homaer επιβεβαίωσε το ποσοστό, προσθέτοντας ότι μετάνιωσε που δεν είχε επενδύσει περισσότερα. «Ήξερα ότι ο Μασκ ήταν καλός επιχειρηματίας», είπε. «Αλλά δεν περίμενα ότι θα ήταν τόσο επιτυχημένος μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα».
Τα τελευταία δύο χρόνια, η Homaer ξεκίνησε τρία κεφάλαια για να επενδύσει στη SpaceX και κατάφερε να επιτύχει τους στόχους της για την άντληση κεφαλαίων μέσα σε λίγες εβδομάδες, δήλωσε άτομο με γνώση του θέματος.
Όταν το Πεκίνο επέβαλε περιορισμούς στις ιδιωτικές εταιρείες -συμπεριλαμβανομένης της ακύρωσης της δημόσιας εγγραφής της Ant Group του Τζακ Μα και της απαίτησης από τον όμιλο υπηρεσιών μεταφοράς οχημάτων DiDi Global να διαγραφεί από το χρηματιστήριο στις ΗΠΑ- η αξία των εγχειρημάτων του Μασκ συνέχισε να αυξάνεται.
«Έχω περισσότερη πίστη στον Μασκ από ό,τι στους περισσότερους Κινέζους επιχειρηματίες νεοφυών επιχειρήσεων, οι οποίοι αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν μια οικονομία που κυριαρχείται όλο και περισσότερο από το κράτος», δήλωσε ένας επενδυτής που αγόρασε μετοχές της SpaceX μέσω του Homaer πέρυσι.
Ορισμένοι Κινέζοι έχουν πληρώσει το τίμημα για την ανοιχτή αγορά μεριδίων στις επιχειρήσεις του Μασκ. Η Leo Group, μια κινεζική εταιρεία, έγινε πρωτοσέλιδο το 2021 όταν ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να επενδύσει 50 εκατ. δολάρια στη SpaceX μέσω της Tomales Bay Capital, ενός ιδιωτικού επενδυτικού κεφαλαίου με έδρα την Καλιφόρνια. Λιγότερο από μια εβδομάδα αργότερα, ο αμερικανός εταίρος της Leo ανακάλεσε τη συναλλαγή, επικαλούμενος τη δυσφορία της SpaceX για τη δημόσια αποκάλυψη της κινεζικής συμμετοχής, σύμφωνα με μια επακόλουθη νομική διαμάχη μεταξύ των δύο εταιρειών.
Σε απάντηση, οι Κινέζοι στράφηκαν σε οχήματα ειδικού σκοπού. Οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων συγκεντρώνουν τα κεφάλαια των επενδυτών σε μια οντότητα εγγεγραμμένη στα νησιά Κέιμαν, η οποία επενδύει τα χρήματα σε κεφάλαια με έδρα τις ΗΠΑ που διαχειρίζονται δυτικές εταιρείες ιδιωτικών κεφαλαίων, οι οποίες είναι ήδη υφιστάμενοι επενδυτές στις επιχειρήσεις του Μασκ.
Η παρουσία των κινεζικών κεφαλαίων δεν είναι ορατή στα δημόσια αρχεία των συμμετοχών.
Άτομο που βρίσκεται κοντά στον Χομέρ δήλωσε ότι η εταιρεία ρώτησε τους αμερικανούς εταίρους της αν δέχονται κινεζικά χρήματα. Συνήθως, οι όροι απαιτούν επίσης από τον αμερικανικό εταίρο να ρευστοποιήσει την επένδυση σε ακραία σενάρια, όπως μια στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών.
«Κίνδυνοι υπάρχουν επειδή δεν είμαστε σίγουροι πόσο άσχημες θα γίνουν οι σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας τα επόμενα χρόνια», δήλωσε το πρόσωπο.
Η αβεβαιότητα δεν εμπόδισε τους πλούσιους Κινέζους να αναλάβουν τις συμφωνίες. Ενώ οι αυστηροί κεφαλαιακοί έλεγχοι του Πεκίνου έχουν περιορίσει τους επενδυτές της Μασκς στην Κίνα σε εκείνους που έχουν ξένους τραπεζικούς λογαριασμούς, ορισμένοι διαχειριστές πλούτου έχουν βρει επιλογές για να ξεπεράσουν το εμπόδιο.
«Η Κίνα αντιμετωπίζει υπερπροσφορά κεφαλαίων και έλλειψη έργων υψηλής ποιότητας», δήλωσε ένας διαχειριστής επενδύσεων της Νέας Υόρκης που επιδιώκει να αντλήσει κεφάλαια από την Κίνα για τέτοιου είδους επενδύσεις. «Σε αυτό το σημείο ταιριάζουμε εμείς».
Sun Yu, Financial Times
Επιμέλεια – Απόδοση: Τατιανή Σάγιεχ

