Ειλικρινά δεν μπορώ να θυμηθώ καλύτερη συγκυρία και κατάσταση για τα δημόσια οικονομικά. Για πρώτη φορά στη μεταπολίτευση το σύνθημα “πάταξη της φοροδιαφυγής” έχει αρχίσει να μην είναι σύνθημα.
- Ολόκληροι κλάδοι, όπως είναι ο τεράστιος σε τζίρους κλάδος της εστίασης, έχουν αρχίσει να περνούν στην άσπρη οικονομία με μέτρα όπως η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS ενώ και το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα των επαγγελματιών έχει φέρει θετικά αποτελέσματα για τα δημόσια ταμεία και περισσότερη φορολογική δικαιοσύνη.
Προκλητικές φορολογικές δηλώσεις των 300 ευρώ τον μήνα δεν υπάρχουν πλέον και η απειλή του ελέγχου έχει αυξήσει την έκδοση αποδείξεων από κλάδους με υψηλή φοροδιαφυγή στις τάξεις των ελευθέρων επαγγελματιών.
- Τα αποτελέσματα φαίνονται στα δημόσια ταμεία και η παρουσία -αντικειμενικά και χωρίς καμία διάθεση κολακείας- του Κωστή Χατζηδάκη στο τιμόνι του Υπουργείου Οικονομικών εγγυάται ότι δεν θα περάσουμε στον δημοσιονομικό λαϊκισμό που κατέστρεψε τη χώρα στο μεταπολιτευτικό παρελθόν με αθρόες προσλήψεις στο Δημόσιο και ανεξέλεγκτες αυξήσεις σε μισθούς, συντάξεις και κάθε είδους δαπάνες.
Μάλιστα, όπως έχει προαναγγείλει η κυβέρνηση, από το 2026 θα ξεκινήσει σημαντική μείωση της φορολογίας εισοδήματος για τη μεσαία τάξη των μισθωτών, αυτής που σηκώνει και τα περισσότερα φορολογικά βάρη λόγω της φοροδιαφυγής άλλων φορολογούμενων.
- Την ίδια ώρα έχει ξεκινήσει μια πραγματική καταιγίδα ευρωπαϊκού και ελληνικού επενδυτικού χρήματος στην οικονομία. Μέχρι το τέλος του 2025, σύμφωνα και με το τελευταίο πρωτοσέλιδο του “Κεφαλαίου“, θα πέσουν στη χώρα περίπου 27 δισεκατομμύρια ευρώ, σε χιλιάδες μικρά και μεγάλα επενδυτικά έργα.
Η ανεργία συνεχίζει την πτωτική της πορεία και σε κλάδους, όπως ο τουρισμός και οι κατασκευές, οι εργαζόμενοι είναι δυσεύρετοι με τις αμοιβές τους να ανεβαίνουν συνεχώς. Η κυβέρνηση, παρά τις πλαγιοκοπήσεις που δέχεται από τα δεξιά της, παραμένει ισχυρή και σε θέση να συνεχίσει να λαμβάνει μεταρρυθμιστικές αποφάσεις.
- Ίσως δεν υπάρχει, λοιπόν, πιο ευνοϊκή συγκυρία για να ανοίξει ζητήματα που κρατούν την Ελλάδα πίσω από τις μεγάλες και ανεπτυγμένες δυτικές δημοκρατίες. Ας αναφέρουμε επιγραμματικά μερικές μεγάλες μεταρρυθμιστικές εκκρεμότητες που ίσως να ήρθε η ώρα για τη δρομολόγησή τους.
- Πρώτη και ίσως σημαντικότερη η πλήρης ανεξαρτητοποίηση της Δικαιοσύνης. Για να γίνει πραγματικός προστάτης των αδύναμων και μέσο ανάσχεσης της αυθαιρεσίας των οικονομικά και πολιτικά ισχυρών. Μπορεί να τεθεί ως περιεχόμενο της επερχόμενης αναθεώρησης του Συντάγματος ο τρόπος εκλογής των ανώτατων δικαστικών αρχών.
Δεύτερη μεταρρύθμιση, οι τομές στο κράτος που καθυστερούν δεκαετίες και δεν απελευθερώνουν παραγωγικές δυνάμεις. Η απόλυτη μονιμότητα στο Δημόσιο δεν μπορεί πλέον να είναι ταμπού. Οι εποχές έχουν αλλάξει.
- Τρίτη μεταρρύθμιση η διαφάνεια στη λειτουργία των μέσων ενημέρωσης. Σε χθεσινό της ρεπορτάζ η Deutsche Welle αναδεικνύει τις παθογένειες της ελληνικής μιντιακής αγοράς. Ένα financial fair play σε συνδυασμό με περιορισμό της συγκέντρωσης είναι μέτρα που μπορούν να βοηθήσουν.
Μια ακόμη μεταρρύθμιση μπορεί να είναι ο σταδιακός συνταγματικός περιορισμός του πρωθυπουργικού μας μοντέλου διακυβέρνησης με τη δημιουργία πρόσθετων θεσμικών αντίβαρων για την προστασία της δημοκρατίας μας από κυβερνητικές αυθαιρεσίες, όπως έχει άλλωστε προτείνει με συγκεκριμένες προτάσεις η Άννα Διαμαντοπούλου. Λεφτά υπάρχουν, εκκρεμότητες υπάρχουν, προτάσεις υπάρχουν…
ΣΠΥΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΕΛΗΣ
Διευθυντής στην εταιρεία Capital.gr, Κεφάλαιο, Forbes Greece