Ο Μιχαλάκης Καραολής γεννήθηκε στο Παλαιχώρι Ορεινής, κοντά στη Λευκωσία στις 13.2.1933. Οι γονείς του ήταν ο Σάββας και η Παναγιώτα Καραολή. Τα αδέρφια του ήταν η Ελένη, ο Ανδρέας, η Μαρούλα και η Νίκη, ενώ ο Μιχαλάκης ήταν το τέταρτο παιδί της οικογένειας. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο του Παλαιχωρίου και αποφοίτησε με υποτροφία από την Αγγλική Σχ. Λευκωσίας. Απόφοιτος πι έπιασε δουλειά στην Υπηρεσία Φόρου Εισοδήματος. Ήταν επίσης αθλητής δρόμου στον σύλλογο ΑΠΟΕΛ. [δες φωτό]
Εντάχθηκε στην Ε.Ο.Κ.Α. πριν από την 1.4.1955 και ήταν μέλος της ομάδας του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη. Στις 28.8.1955 ανέλαβε μαζί με τον συναγωνιστή του (μετέπειτα πολιτικό) Ανδρέα Παναγιώτου την εκτέλεση του αστυνομικού Ηρόδοτου Πουλλή, ο οποίος κατηγορείτο ως προδότης.
Η απόπειρα πραγματοποιήθηκε στη διάρκεια ανοικτής διαδήλωσης του ΑΚΕΛ, την οποία παρακολουθούσε ο Πουλλής. Τον πυροβόλησαν δημόσια αρκετές φορές. Κατά την προσπάθεια διαφυγής του, ο Καραολής καταδιώχθηκε από παρευρισκόμενους και ένας από αυτούς έφραξε με το ποδήλατό του τον δρόμο του Καραολή, αναγκάζοντάς τον να εγκαταλείψει το δικό του ποδήλατο. Αργότερα οι αρχές ταυτοποίησαν τον Καραολή μέσω της πινακίδας του ποδηλάτου του και ακολούθως τον συνέλαβαν στο Τζιάος, ενώ εκείνος ετοιμαζόταν να προσχωρήσει στην αντάρτικη ομάδα του Γρ. Αυξεντίου.
Φυλακίστηκε στις Κεντρ. Φυλακές Λευκωσίας και καταδικάστηκε σε θάνατο στις 28.10 του ίδιου έτους, απο τους αποικιοκράτες της Βρετανίας. Δημόσιος κατήγορος στη δίκη του Καραολή ήταν ο μετέπειτα ηγέτης των Τουρκοκυπρίων, Ντεκτάς. Ο Γρίβας σε μηνύματα του έγραφε: «κάντε το αδύνατο δυνατό, ελευθερώστε τον Καραολή».
Ο άλλος μεγάλος αγωνιστής του κυπριακού Ελληνισμού, ο Ανδρέας Δημητρίου γεννήθηκε στον Άγιο Μάμα Λεμεσού -18.9.1934. Γονείς του ήταν ο Δημήτρης και η Ευδοκία Βασιλείου. Αποφοίτησε από το δημοτικό σχολείο Αγίου Μάμαντος και φοίτησε για τρία χρόνια στο Νυχτερινό Γυμνάσιο Αμμοχώστου. Εργάστηκε αρχικά σε κατάστημα εκρηκτικών υλών και κυνηγετικών ειδών και αργότερα στον αγγλικό στρατό. Υπήρξε Γραμματέας της Συντεχνίας Αχθοφόρων στην Αμμόχωστο. Διακρινόταν για την εργατικότητα, την πρωτοβουλία και την ευσυνειδησία του. Εντάχθηκε από τους πρώτους στη δύναμη της ΕΟΚΑ και έδρασε με τις ομάδες Αμμοχώστου, επεκτείνοντας τη συμμετοχή του και στο εκτελεστικό.
Μια από τις επιχειρήσεις στις οποίες πρωταγωνίστησε ήταν και η αρπαγή όπλων από τις στρατιωτικές αποθήκες του λιμανιού της Αμμοχώστου όπου εργαζόταν, στις αρχές Δεκεμβρίου 1955, αμέσως μετά την εκφόρτωσή τους και προτού μεταφερθούν και τακτοποιηθούν. Τα όπλα προωθήθηκαν σε διάφορες ανταρτικές ομάδες, οι οποίες μέχρι τότε ήταν εφοδιασμένες μόνο με κυνηγετικά. Η επιχείρηση πέτυχε απόλυτα και η Ε.Ο.Κ.Α. ενισχύθηκε σημαντικά. Λίγο αργότερα, 28.11.1955, αποπειράθηκε να εκτελέσει τον Βρετανό πράκτορα Τέυλορ, τον οποίο και τραυμάτισε.
Τότε ο Ανδρέας βρέθηκε αντιμέτωπος με ένοπλους στρατιώτες σωματοφύλακες του πράκτορα. Πρόταξε εναντίον τους το όπλο του, το οποίο έπαθε εμπλοκή και έτσι οι στρατιώτες τον συνέλαβαν, αφού τον πλήγωσαν. Καταδικάστηκε σε θάνατο και μαζί με το συναγωνιστή του Καραολή. Μάλιστα ήταν οι πρώτοι που απαγχονίστηκαν από τους Άγγλους κατακτητές. Προηγουμένως, είχε υποβάλει έφεση η οποία απορρίφθηκε, όπως απορρίφθηκε και η αίτηση για χάρη, την οποία κατέθεσαν οι δικηγόροι στον αρχηγό των κατοχικών δυνάμεων του νησιού Χάρτιγκ και στη νεαρή βασίλισσα της γηραιάς αλβιόνος Ελισσάβετ.
Ο Γάλλος φιλόσοφος βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας, Αλμπέρ Καμύ, απηύθυνε προσωπικά γραπτή έκκληση στην ακατάδεχτη νεαρή Ελισάβετ για απονομή χάριτος. Η επιστολή αυτή αποκτήθηκε από τον φιλάνθρωπο και επιχειρηματία Νάσο Κτωρίδη και δωρήθηκε στο Εθνικό Μουσείο Αγώνα στη Λευκωσία.
Ο Μιχαλάκης Καραολής οδηγήθηκε στην αγχόνη στις 10.5.1956 τραγουδώντας τον Εθνικό ύμνο μαζί με τον Ανδρέα Δημητρίου.
Εκτελέστηκε πρώτος λέγοντας: Εμένα δεν πρέπει να με λυπάστε, αφού εγώ δεν βρίσκω λόγο για να με κλαίω, ούτε οι συγγενείς μου πρέπει να με κλαίνε. Οι Άγγλοι δεν επέτρεψαν στην οικογένειά του να πάρει το σώμα του και να το θάψει, αλλά αντ’ αυτού το έθαψαν, μαζί με το σώμα του Δημητρίου, οι ίδιοι οι δήμιοι σε ένα περιφραγμένο χώρο εντός των φυλακών, τα λεγόμενα Φυλακισμένα Μνήματα. Ο Μιχαλάκης Καραολής κατά την διάρκεια της κράτησης του ανέφερε σε ένα γράμμα προς τους φίλους του τα παρακάτω:
Τα Ελληνόπουλα δεν ξέρουν
μόνο πως πρέπει να ζουν
Ξέρουν και πώς να πεθαίνουν
Και πως την πατρίδα να τιμούν.
-
Δεύτερος από δεξιά ο Καραολής Την ίδια ώρα ο Μιχ. Δημητρίου έλεγε: “Το μόνο που λυπούμαι είναι που δεν θα προλάβω να δω την Κύπρο μας ελεύθερη”.Κι αυτά ήταν τα τελευταία του λόγια προς τη μάνα του, λίγες ώρες πριν από τον απαγχονισμό του.
- “Στο καλό, γιε μου και να έχεις θάρρος ως το τέλος”, ήταν η απάντησή της.
Η εκτέλεση αυτών των Κυπρίων αγωνιστών προκάλεσε εντονότατο ρεύμα αγανάκτησης σ΄ ολόκληρο τον κόσμο. Στην Αθήνα πραγματοποιήθηκαν πολλές συγκεντρώσεις και πορείες, που συχνά αντιμετωπίστηκαν βάναυσα από την … ελληνική αστυνομία! [μη χαλάσουν οι σχέσεις μας με τους …. σνομπ ”φίλους” μας της Βρετανίας]
Αθάνατοι!

