Υπάρχει κάτι ελαφρώς αλλόκοτο στο να βλέπεις το Takeuchi TB20e σε λειτουργία. Παρακολουθώντας τον εκσκαφέα να διατρέχει ένα πεζοδρόμιο στο Ανατολικό Λονδίνο, όπου δοκιμάζεται επί του παρόντος από τη βρετανική κατασκευαστική εταιρεία Falco και τον διανομέα ηλεκτρικής ενέργειας UK Power Networks, ξεχωρίζει ο ήχος του κινητήρα του. Αντί για το γνωστό κροτάλισμα ενός πετρελαιοκινητήρα, εκπέμπει μόνο ένα ελάχιστα αντιληπτό βουητό.
Σκάβοντας μια τρύπα δίπλα σε έναν πολυσύχναστο παράδρομο, το ίδιο το μηχάνημα είναι δύσκολο να ακουστεί μέσα στη βοή της κυκλοφορίας- μόνο ο περιστασιακός κρότος του μεταλλικού βραχίονα του στο σκυρόδεμα ξεχωρίζει από τους ήχους των διερχόμενων λεωφορείων.
Αυτή η γαλήνια σκηνή είναι χαρακτηριστική, μου είπαν οι εργάτες του εργοταξίου- σε μια από τις τελευταίες τους δουλειές, είπε ο χειριστής, έσκαψαν το δρόμο δίπλα σε μια πολυσύχναστη καφετέρια. Αφού τελείωσαν, ρώτησαν τους μπάρμαν αν ο θόρυβος είχε ενοχλήσει τους πελάτες. Οι εργαζόμενοι της καφετέριας έμειναν έκπληκτοι όταν έμαθαν ότι οι εργασίες γίνονταν καθόλου – απόδειξη είτε ότι ο εκσκαφέας είναι πολύ ήσυχος είτε ότι οι μηχανές εσπρέσο είναι πολύ δυνατές.
Αυτό δεν είναι το μοναδικό πλεονέκτημα της TB20e. Σε αντίθεση με τα πετρελαιοκίνητα εκσκαπτικά μηχανήματα, είπε ο χειριστής, το Takeuchi δεν χρειάζεται χρόνο για να ζεσταθεί και είναι απαλλαγμένο από κραδασμούς.
Τέτοιες εικόνες εξακολουθούν να είναι ασυνήθιστες, αλλά μπορεί να μην είναι για πολύ. Ένα κύμα ηλεκτροκίνησης σαρώνει την κατασκευαστική βιομηχανία, το οποίο τροφοδοτείται όχι μόνο από περιβαλλοντικές ανησυχίες και αυστηρότερες εντολές ρύπανσης, αλλά και από απαιτήσεις για μηχανήματα που είναι λιγότερο ενοχλητικά από το πρότυπο των πετρελαιοκίνητων. Η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στην ηλεκτρική ενέργεια συζητείται αισθητά λιγότερο για τους εκσκαφείς, τους τροχοφόρους φορτωτές και τα περονοφόρα από ό,τι για τα επιβατικά οχήματα, αλλά είναι κάτι που θα μπορούσε να κάνει πραγματική διαφορά στη δημιουργία καθαρότερων, πιο ήσυχων πόλεων και ενός υγιέστερου περιβάλλοντος για τους εργαζόμενους και τους κατοίκους. Αυτό με τη σειρά του θα έχει και άλλα θετικά αποτελέσματα, αμβλύνοντας την αντίσταση του κοινού στα θορυβώδη κατασκευαστικά έργα και ανοίγοντας ενδεχομένως το δρόμο για λιγότερο δαπανηρή ανάπτυξη.
Αυτή η μεταμόρφωση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Το Όσλο υπήρξε πρωτοπόρος, δημιουργώντας το πρώτο εργοτάξιο μηδενικών εκπομπών στον κόσμο το 2019. Από αυτόν τον μήνα, το 85% των δημοτικών εργοταξίων στη νορβηγική πρωτεύουσα είναι χωρίς εκπομπές ρύπων και η πόλη ελπίζει να φτάσει το ποσοστό αυτό στο 100% μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Η εθνική κυβέρνηση της Νορβηγίας – η οποία υπήρξε παγκόσμιος ηγέτης στη μετάβαση στα ηλεκτρικά επιβατικά οχήματα – μόλις επέτρεψε σε όλες τις πόλεις σε εθνικό επίπεδο να δημιουργήσουν ζώνες μηδενικών εκπομπών που επιβάλλουν ηλεκτροκίνητες κατασκευές. Αφού ξεκίνησε έξι εβδομάδες δοκιμών ηλεκτροκίνητων κατασκευών αυτόν τον Φεβρουάριο, το Λονδίνο εξετάζει επίσης νέους κανόνες για να ενθαρρύνει τη στροφή προς την ηλεκτρική ενέργεια.
Η μεγαλύτερη αγορά για αυτόν τον εξοπλισμό, ωστόσο, είναι η Κίνα, λέει ο Pranav Jaswani, αναλυτής τεχνολογίας στην εταιρεία συμβούλων αγοράς IDTechEx: «Υπάρχει μια γενική προθυμία στην Κίνα να αναλάβει νέα ηλεκτρικά προϊόντα, όποια και αν είναι αυτά», δήλωσε. «Το κόστος της ενέργειας είναι αρκετά χαμηλό και έχουν μεγάλη παραγωγή μπαταριών, οπότε η στροφή δεν συνοδεύεται από τόσο μεγάλο ρίσκο ή κόστος γι’ αυτούς».
Οι πωλήσεις εξακολουθούν να αντικατοπτρίζουν μια αγορά στα σπάργανα. Σύμφωνα με τον Jaswani, μόλις το 2% των μηχανημάτων έργων που πωλούνται σήμερα στην Κίνα είναι μπαταριοκίνητα – αν και αυτό το μικρό μερίδιο εξακολουθεί να αξίζει πάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ ετησίως. Οι πωλήσεις στην ΕΕ και τις ΗΠΑ ακολουθούν με συνολικό μερίδιο αγοράς 1,5% και 1% αντίστοιχα.
Οι υποστηρικτές της ηλεκτροκίνησης τονίζουν τα περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα των μηχανημάτων, τα οποία δεν παράγουν CO2 κατά τη χρήση τους. Οι άμεσες εκπομπές περιορίζονται σε ορισμένα σωματίδια που δημιουργούνται από την τριβή μεταξύ των κινούμενων μερών. Ενώ η ρύπανση που σχετίζεται με τις κατασκευές δεν λαμβάνει τόση προσοχή όσο άλλες πηγές αερίων του θερμοκηπίου, μπορεί να αποτελεί σημαντικό μερίδιο του αποτυπώματος άνθρακα μιας πόλης. «Γενικά, οι κατασκευές ευθύνονται για το 5% έως 10% των άμεσων εκπομπών σε όλες τις πόλεις», δήλωσε η Marit Vea, αντιδήμαρχος περιβάλλοντος και μεταφορών του Όσλο. «Και γνωρίζοντας πόσο γρήγορα αστικοποιείται ο κόσμος, είναι πολύ σημαντικό και εκπληκτικά αποτελεσματικό να μειωθούν οι εκπομπές από αυτή την πηγή, ακόμη και αν ίσως δεν γίνεται συχνά λόγος γι’ αυτό».
Ο ηλεκτρικός εξοπλισμός κατασκευών είναι επίσης ριζικά πιο αθόρυβος – έως και 75% πιο αθόρυβος από τα αντίστοιχα πετρελαιοκίνητα μοντέλα – και δεδομένου ότι τα μηχανήματα δεν εκτοξεύουν μονοξείδιο του άνθρακα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε εσωτερικούς χώρους. Ίσως ο μεγαλύτερος μετασχηματισμός που υπόσχεται η τεχνολογία είναι πολιτιστικός: Τι θα συμβεί στη ζωή της πόλης αν οι κατασκευές γίνουν τόσο ήσυχες και ειρηνικές που θα χάσουν τη θέση τους ως η κατεξοχήν αστική ενόχληση;
Παρόλα αυτά, υπάρχουν εμπόδια στο δρόμο προς αυτό το καθαρότερο, πιο ήσυχο μέλλον. Ο ηλεκτρικός εξοπλισμός κοστίζει συχνά περισσότερο εκ των προτέρων, αν και κάποια εξοικονόμηση μπορεί να ανακτηθεί από το ενεργειακό κόστος. Πολλές κατασκευαστικές εταιρείες μπορεί να περιμένουν να μειωθεί το κόστος ή να δοθούν κίνητρα από τις πόλεις. Όπως και με τα ηλεκτρικά οχήματα που κυκλοφορούν στο δρόμο, η διάρκεια ζωής της μπαταρίας και οι χρόνοι φόρτισης παραμένουν ζητήματα. Τον Φεβρουάριο, η Volvo Construction ανακοίνωσε ότι οι μπαταρίες ιόντων λιθίου 450 kWh του εκσκαφέα 23 τόνων EC230 μπορούν να λειτουργήσουν για μια πλήρη οκτάωρη βάρδια με μία μόνο φόρτιση. Ορισμένα μοντέλα, όπως το Takeuchi TB20e, μπορούν να συνδεθούν στο δίκτυο και να λειτουργούν επ’ αόριστον. Άλλα όμως πρέπει να επαναφορτιστούν μετά από περίπου πέντε ώρες συνεχούς χρήσης, ενώ η διάρκεια ζωής της μπαταρίας μπορεί να επηρεαστεί από το υπερβολικό κρύο ή τη ζέστη.
Η μετάβαση σε αμιγώς ηλεκτρικά μηχανήματα μπορεί να αποτελέσει πρόκληση για τις εταιρείες που δεν έχουν συνηθίσει να σκέφτονται την εφοδιαστική της χρήσης ενέργειας, λέει ο επικεφαλής πωλήσεων λύσεων ηλεκτροκίνησης της Volvo Construction, Fredrik Tjernström. «Μπορείτε πάντα να παραγγείλετε περισσότερο ντίζελ», δήλωσε. «Αλλά όταν μεταβαίνετε στην ηλεκτροκίνηση, θα έχετε μια προαπαιτούμενη ποσότητα πρόσβασης στην ενέργεια που απαιτείται στο εργοτάξιο». Οι επιχειρήσεις πρέπει να καθορίσουν ποιες θα είναι οι ανάγκες τους σε ηλεκτρική ενέργεια και να χρησιμοποιούν κινητούς φορτιστές εάν δεν υπάρχει έτοιμη σύνδεση με το δίκτυο.
Αλλά για τον μέσο άνθρωπο, είναι η σχετική ησυχία του εργοταξιακού εξοπλισμού που λειτουργεί με μπαταρία που θα κάνει τη μεγαλύτερη διαφορά. Η κακοφωνία των πολλαπλών κινητήρων ντίζελ σε ένα μεγάλο εργοτάξιο δεν είναι απλώς ενοχλητική για τους γείτονες – συμβάλλει σε κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Η έκθεση σε περιβαλλοντικό θόρυβο για μεγάλα χρονικά διαστήματα αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και οξειδωτικού στρες, ενώ εκτιμάται ότι 48.000 νέα περιστατικά καρδιακών παθήσεων κάθε χρόνο στην ΕΕ σχετίζονται με την έκθεση σε θόρυβο. Μεγάλο μέρος αυτού του θορύβου προέρχεται από άλλες πηγές – κυρίως από την κυκλοφορία οχημάτων – αλλά μελέτες έχουν δείξει ότι ο θόρυβος των κατασκευών γίνεται αντιληπτός ως ιδιαίτερα ενοχλητικός.
Η μείωση της όχλησης από τις κατασκευές μπορεί να είναι ιδιαίτερα μετασχηματιστική σε πόλεις όπως το Λονδίνο και η Νέα Υόρκη, οι οποίες είναι γεμάτες τόσο από θορυβώδη εργοτάξια όσο και από πλούσιους κατοίκους που δεν διστάζουν να διαμαρτυρηθούν για τις τοπικές οχλήσεις. Ο πλουσιότερος δήμος του Ηνωμένου Βασιλείου, το Kensington and Chelsea του Λονδίνου, έχει επίσης μακράν το υψηλότερο επίπεδο παραπόνων για θόρυβο στο Λονδίνο , με τον αριθμό των παραπόνων να υπερβαίνει κατά περισσότερο από οκτώ φορές εκείνον του δεύτερου πιο δυσαρεστημένου δήμου (του γειτονικού και ελάχιστα λιγότερο πλούσιου Westminster). Ο μετριασμός των ανησυχιών για τον θόρυβο μπορεί να αυξήσει το κόστος ανάπτυξης, καθιστώντας τις εργασίες πιο πολύπλοκες και αργές.
Παράπονα όπως αυτά δεν καθυστερούν απλώς τις εργασίες: Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως σε ένα πρόσφατα σταματημένο συγκρότημα κατοικιών 520 μονάδων κοντά στο Άμστερνταμ, μπορούν να το σταματήσουν εντελώς. Ο πιο αθόρυβος εξοπλισμός θα μπορούσε να μειώσει τον αριθμό των παραπόνων και να επεκτείνει τον αριθμό των επιτρεπόμενων ωρών εργασίας. Εάν χρειαστεί, τα κατάλληλα σιγασμένα εργοτάξια που λειτουργούν με μπαταρίες θα μπορούσαν να εκτελούν βάρδιες κατά τη διάρκεια της νύχτας χωρίς να προκαλούν οργή.
Η εμπειρία του Όσλο να ωθήσει όλα τα εργοτάξια της πόλης προς μηδενικές εκπομπές υποδηλώνει ότι η μετάβαση στην ηλεκτρική ενέργεια θα μπορούσε να είναι ευκολότερη από ό,τι αναμενόταν. «Έχω εκπλαγεί από το πόσο ομαλή ήταν η μετάβαση», δήλωσε ο Vea, ο αντιδήμαρχος.
Οι κατασκευαστικές εταιρείες και οι εργαζόμενοί τους έμειναν ικανοποιημένοι από τις καλύτερες συνθήκες εργασίας. Και για τους κατοίκους, πρόσθεσε, η μετάβαση σε κτίρια με μηδενικές εκπομπές έχει γίνει δεκτή με ανακούφιση από όλους.
«Σε σύγκριση με άλλες συζητήσεις για το κλίμα, ήταν λιγότερο πολωτική», είπε. «Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι δεν απαιτεί άμεσα κάτι από το κοινό. Δεν έχουμε αυτές τις συζητήσεις όπου οι άνθρωποι αναρωτιούνται: «Πρέπει να αλλάξω; Πρέπει να κάνω ποδήλατο ή πρέπει να πουλήσω το αυτοκίνητό μου;”»
Feargus O’Sullivan, Bloomberg
Επιμέλεια – Απόδοση: Τατιανή Σάγιεχ
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
