Ο κύριος αντίπαλος του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντιμετωπίζει πιθανό αποκλεισμό από τη συμμετοχή του στις εκλογές μετά την ανάκληση του πανεπιστημιακού του πτυχίου εν μέσω της αυξανόμενης καταστολής της αντιπολίτευσης.
Ο Ekrem İmamoğlu, ο δημοφιλής δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης που ξεπερνά τον Ερντογάν στις δημοσκοπήσεις, ανέμενε να επιλεγεί ως υποψήφιος πρόεδρος του κόμματός του την Κυριακή.
Όμως η ακύρωση από το κρατικό Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης την Τρίτη του πτυχίου του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, συνταγματική προϋπόθεση για το αξίωμα, θα του στερούσε το δικαίωμα να συμμετάσχει στην προεδρική κούρσα, αν δεν ανατραπεί με έφεση.
Πρόκειται για το τελευταίο εμπόδιο για τον İmamoğlu, 53 ετών, ο οποίος αντιμετωπίζει μια σειρά από ποινικές έρευνες, ποινή φυλάκισης έως και 23 ετών και απαγόρευση άσκησης πολιτικής. Κατηγορεί την κυβέρνηση ότι «οπλοποιεί τη δικαιοσύνη» για να διατηρήσει την εξουσία.
«Βλέπουμε ξεκάθαρα ότι τα θεμέλια για νόμιμες, δίκαιες εκλογές παρεμποδίζονται από την κυβέρνηση», δήλωσε ο İmamoğlu σε βίντεο που αναρτήθηκε στον λογαριασμό του στο X. Είπε ότι θα ασκήσει έφεση κατά της απόφασης, αλλά δεν «έχει πίστη σε μια δίκαιη απόφαση».
Οι εκλογές έχουν προγραμματιστεί για το 2028, αλλά ο Ιμάμογλου και το κόμμα του διοργανώνουν τώρα προκριματικές εκλογές σε μια προσπάθεια να πιέσουν την κυβέρνηση να προκηρύξει ψηφοφορία νωρίτερα.
Οι τουρκικές αρχές επιβάλλουν μια ευρεία καταστολή κατά των επικριτικών φωνών, με τις συλλήψεις δημοσιογράφων, επιχειρηματιών και ακαδημαϊκών να αυξάνονται τους τελευταίους μήνες. Οι σύμμαχοι του Ερντογάν έχουν πει ότι θα πρέπει να επιδιώξει την επανεκλογή του, αφού ηγήθηκε της Τουρκίας για περισσότερες από δύο δεκαετίες.
Ο Τούρκος ηγέτης δεν μπορεί να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα λόγω των περιορισμών θητείας, αλλά θα μπορούσε να παρατείνει την κυριαρχία του εάν οι περιορισμοί καταργηθούν σε ένα νέο σύνταγμα ή εάν το κοινοβούλιο προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Προς το παρόν δεν έχει αρκετή υποστήριξη μεταξύ των βουλευτών για οποιοδήποτε από τα δύο σενάρια.
Ο İmamoğlu επανεξελέγη με διαφορά άνω των 11 ποσοστιαίων μονάδων πέρυσι, εν μέσω ενός κύματος δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων για το κυβερνών κόμμα του Erdoğan και τους χειρισμούς του στη διαχείριση της μακροχρόνιας κρίσης του κόστους ζωής. Είναι δήμαρχος της πόλης των 16 εκατομμυρίων κατοίκων από το 2019.
Η έρευνα για το δίπλωμα του İmamoğlu ξεκίνησε από τους εισαγγελείς την ημέρα αφότου ανακοίνωσε ότι θα διεκδικήσει το χρίσμα του κύριου αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος για την προεδρία.
Το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης δήλωσε την Τρίτη ότι ακυρώνει το δίπλωμα του İmamoğlu στη διοίκηση επιχειρήσεων, μαζί με τα πτυχία άλλων 27 ατόμων, λόγω παρατυπιών που προέκυψαν από τη μεταφορά τους στη σχολή. Ο İmamoğlu είχε ξεκινήσει τις πανεπιστημιακές του σπουδές στη βόρεια Κύπρο.
Αργότερα έλαβε μεταπτυχιακό δίπλωμα, επίσης από το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης.
Το κρατικό συμβούλιο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει εκτεταμένες εξουσίες επί των πανεπιστημίων στην Τουρκία και ο Ερντογάν διορίζει τους πρυτάνεις των κρατικών ιδρυμάτων.
Ο Berk Esen, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Sabanci, δήλωσε ότι η κίνηση κατά του Ιμάμογλου θα μπορούσε να «γυρίσει μπούμερανγκ». Αφού έχτισε τη φήμη του ως υποψήφιος «που μπορεί να κερδίσει», ο Ιμάμογλου μπορεί τώρα απλώς να διευρύνει την απήχησή του στο κοινό ως ο «αδιαμφισβήτητος υποψήφιος» για να ηγηθεί της αντιπολίτευσης, δήλωσε ο Esen.
Ο Ερντογάν μπήκε στην εθνική πολιτική σκηνή ως δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης το 1994, αλλά αναγκάστηκε να παραιτηθεί τέσσερα χρόνια αργότερα επειδή απήγγειλε ένα ποίημα που ένα δικαστήριο είπε ότι «υποκινούσε θρησκευτικό μίσος», και πέρασε αρκετούς μήνες στη φυλακή.
Όπως και ο İmamoğlu, ο Erdoğan έχει αντιμετωπίσει ερωτήματα σχετικά με τη νομιμότητα του πτυχίου του, λόγω των ισχυρισμών ότι η σχολή στην οποία φοίτησε έγινε μέρος ενός πλήρους πανεπιστημίου ένα χρόνο μετά την αποφοίτησή του. Ο Ερντογάν έχει απορρίψει τους ισχυρισμούς και αντίγραφο του διπλώματός του είναι διαθέσιμο στο κοινό.
Έχει επίσης λάβει πολλά τιμητικά πτυχία από τότε που ανέλαβε την εξουσία και έχει ένα πανεπιστήμιο που φέρει το όνομά του στην προγονική του επαρχία Ρίζε.
Ayla Jean Yackley, Financial Times
Επιμέλεια – Απόδοση: Τατιανή Σάγιεχ

