Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν διερευνά ένα σύμφωνο μη επίθεσης με τα μετριοπαθή κόμματα της αριστεράς και της δεξιάς, βάσει του οποίου θα παραχωρήσει σε ορισμένα από τα αιτήματά τους και εκείνα θα υποσχεθούν να μην ασκήσουν μομφή στον επόμενο πρωθυπουργό του μετά την απροειδοποίητη απομάκρυνση του Μισέλ Μπαρνιέ.
Σε μια προσπάθεια να κατευνάσει την πολιτική αναταραχή στη Γαλλία, ο Μακρόν είχε την Τρίτη συνομιλίες στο Μέγαρο των Ηλυσίων με τους ηγέτες των κομμάτων, κατά τη διάρκεια των οποίων εξέθεσαν τα αιτήματά τους και υπαινίχθηκαν τους πρωθυπουργούς στους οποίους θα διαφωνούσαν. Οι πολιτικοί της αριστεράς λένε ότι δεν θέλουν τον Φρανσουά Μπαϊρού, έναν κεντρώο πολιτικό που υποστηρίζει εδώ και καιρό τον Μακρόν.
Ο Μακρόν απέκλεισε από τις συνομιλίες το ακροδεξιό Rassemblement National (RN), το μεγαλύτερο κόμμα της Εθνοσυνέλευσης, και το ακροαριστερό France Unbowed (LFI), τα οποία και τα δύο συνεργάστηκαν με άλλα αριστερά κόμματα για να καταψηφίσουν τον Μπαρνιέ μετά από μόλις τρεις μήνες στην εξουσία λόγω των σχεδίων του για τον προϋπολογισμό. Ένα σύμφωνο μη επίθεσης μεταξύ του Μακρόν και μιας συλλογής κομμάτων του κέντρου θα ήταν πολύ πιο χαλαρό από έναν πλήρη συνασπισμό και πιο αδύναμο ακόμη και από τη συμφωνία διαμοιρασμού της εξουσίας που σφράγισε το κεντρώο κόμμα Αναγέννηση του Μακρόν με τους συντηρητικούς Les Républicains (LR) μετά την ανάδειξη του Μπαρνιέ τον Σεπτέμβριο.
Αντ’ αυτού, θα μπορούσε να καθορίσει έναν βασικό κατάλογο συναινετικών πολιτικών που θα ακολουθηθούν, ενώ θα παραμερίσει τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα, και θα επέτρεπε στη νέα κυβέρνηση να φέρει εις πέρας το σημαντικό έργο της ψήφισης ενός προϋπολογισμού για το 2025.
Την Τετάρτη, η κυβερνητική εκπρόσωπος Μοντ Μπρεζόν δήλωσε ότι ο Μακρόν είπε στην εβδομαδιαία συνάντηση των υπουργών ότι οι διαβουλεύσεις είναι απίθανο να οδηγήσουν σε νέο συνασπισμό. «Προς το παρόν δεν υπάρχει ευρύτερη βάση από αυτή που υπάρχει σήμερα», είπε, αναφερόμενη στους κεντρώους και τους LR που είχαν υποστηρίξει τον Μπαρνιέ. «Και έτσι μένει τώρα να δούμε αν κάποιοι είναι πρόθυμοι … να συμφωνήσουν σε μια αρχή μη λογοκρισίας».
Ο Μπαρνιέ ανατράπηκε την περασμένη εβδομάδα εξαιτίας της πρότασής του για έναν προϋπολογισμό που μειώνει το έλλειμμα, μόλις το RN της Μαρίν Λεπέν έδωσε τις αποφασιστικές ψήφους για την απομάκρυνσή του και την κατάργηση του σχεδίου προϋπολογισμού. Έγινε ο συντομότερος σε θητεία πρωθυπουργός και μόλις ο δεύτερος που ανατράπηκε ποτέ από τότε που δημιουργήθηκε η πέμπτη γαλλική δημοκρατία το 1958. Ενώ το παζάρι για τον νέο πρωθυπουργό συνεχίζεται, η υπηρεσιακή κυβέρνηση του Μπαρνιέ αναμένεται να προτείνει έναν προσωρινό νόμο με στόχο να αποτρέψει ένα αμερικανικού τύπου κλείσιμο των δημόσιων υπηρεσιών, δεδομένου ότι ο πλήρης προϋπολογισμός είναι απίθανο να οριστικοποιηθεί πριν από το τέλος του έτους.
Ο λεγόμενος ειδικός νόμος για τον προϋπολογισμό – μόλις ο δεύτερος στην ιστορία – παρουσιάστηκε στους υπουργούς την Τετάρτη. Η τελευταία πολιτική κρίση της Γαλλίας ξεκίνησε αφότου ο Μακρόν προκήρυξε πρόωρες εκλογές τον Ιούνιο, μόνο που το στρατόπεδό του έχασε άσχημα, παραδίδοντας μια Κάτω Βουλή που είναι πλέον διαιρεμένη σε τρία ασυμβίβαστα μπλοκ – μια αριστερή συμμαχία γνωστή ως Νέο Λαϊκό Μέτωπο (ΝΛΜ), μια μικρότερη κεντρώα ομάδα αρκετών κομμάτων, συμπεριλαμβανομένου του κόμματος του Μακρόν, και ένα πολύ ενισχυμένο RN στην άκρα δεξιά.
Ο Μακρόν έχει αρχίσει και πάλι την αναζήτηση νέου πρωθυπουργού, ανακυκλώνοντας ονόματα τις τελευταίες ημέρες, καθώς τα κόμματα απορρίπτουν διάφορες πιθανότητες. Μια ανακοίνωση που αναμένεται τις επόμενες ημέρες θα εγκαινιάσει τον τέταρτο πρωθυπουργό του Μακρόν μέσα σε δυόμισι χρόνια. Όποιος κι αν οριστεί, θα έχει ως πρώτο καθήκον τον Ιανουάριο να περάσει έναν προϋπολογισμό για το επόμενο έτος, σε μια εποχή που τα ελλείμματα είναι πολύ πάνω από τα όρια της ΕΕ.
«Το πιο σημαντικό ζήτημα είναι προφανώς να γνωρίζουμε ποιος θα είναι πρωθυπουργός, αλλά ακόμη περισσότερο, πόσο καιρό θα μπορέσει να παραμείνει στη θέση του και σε ποια βάση», δήλωσε ο Brice Teinturier, δημοσκόπος της Ipsos.
Ο Μακρόν είπε επίσης στους αρχηγούς των κομμάτων ότι θέλει να αποφύγει να προκηρύξει ξανά πρόωρες εκλογές, σύμφωνα με Γάλλο αξιωματούχο – μια αξιοσημείωτη υπόσχεση δεδομένου ότι οι περισσότεροι βουλευτές πιστεύουν ότι θα βρεθούν αντιμέτωποι με μια νέα ψηφοφορία από τον Ιούλιο μόλις περάσει η περίοδος αναμονής ενός έτους από τις τελευταίες εκλογές. Ο Μακρόν είπε επίσης ότι θέλει μια μελλοντική κυβέρνηση να μην εξαρτάται από την υποστήριξη του RN για την επιβίωσή της, όπως ήταν η κυβέρνηση του Μπαρνιέ.
Για να κόψει το RN, ο Μακρόν θα πρέπει να καταλήξει σε συμφωνία με τους Σοσιαλιστές (PS), οι οποίοι κατέχουν 66 έδρες, και ίσως τους Πράσινους με 38 και τους Κομμουνιστές με 17 έδρες. Ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών Ολιβιέ Φορέ έχει αλλάξει θέση από την περασμένη εβδομάδα, όταν το κόμμα του ψήφισε με την άκρα αριστερά και την άκρα δεξιά για να αποδοκιμάσει τον Μπαρνιέ, και τώρα έχει ανοίξει την πόρτα σε συμβιβασμό – αν και επιμένει να επιλέξει ο Μακρόν έναν νέο πρωθυπουργό από την αριστερά. «Δεν μπορεί κανείς να περνάει τη ζωή του λέγοντας όχι.
Μερικές φορές πρέπει να προχωρήσει κανείς μπροστά», δήλωσε ο Faure στο BFM το πρωί της Τετάρτης. «Θέλω έναν αριστερό πρωθυπουργό που να είναι ανοιχτός σε συμβιβασμούς. Εμείς στην Αριστερά πρέπει να έχουμε τη δύναμη να ηγηθούμε, αλλά πρέπει επίσης να αποδεχτούμε την ιδέα ότι, εφόσον δεν έχουμε απόλυτη πλειοψηφία, είναι αναγκαίος ο συμβιβασμός και οι αμοιβαίες υποχωρήσεις».
Η συνεργασία του PS θα μπορούσε να σημάνει το τέλος του NFP, της αριστερής συμμαχίας που δημιουργήθηκε για τις πρόωρες εκλογές του Ιουνίου. Ο Faure επέμεινε ότι δεν διαλύει το NFP, αλλά ο Jean-Luc Mélenchon, ο σημαιοφόρος της άκρας αριστεράς και ηγέτης του LFI, υπήρξε καυστικός τις τελευταίες ημέρες. Ο Mélenchon κατηγόρησε το PS για προδοσία, λέγοντας ότι έκανε ένα «καταστροφικό λάθος» και το προέτρεψε να «χτυπήσει την πόρτα» στις συνομιλίες με τον Μακρόν.
Ο Faure και άλλοι αριστεροί πολιτικοί απαίτησαν επίσης από τον επόμενο πρωθυπουργό να υποσχεθεί ότι δεν θα χρησιμοποιήσει τη ρήτρα 49.3 του Συντάγματος για να παρακάμψει το κοινοβούλιο για να επιβάλει νόμους – μια μέθοδος που δοκίμασε ο Barnier με τον προϋπολογισμό του και που χρησιμοποίησαν επίσης εκτενώς προηγούμενοι Γάλλοι πρωθυπουργοί.
Leila Abboud, Financial Times
Τ.Σ.