Αντιμετωπίζοντας τον έντονο ανταγωνισμό στην Κίνα και τη βαριά ρύθμιση στην Ευρώπη, οι υπερπόντιες αυτοκινητοβιομηχανίες υπολόγιζαν στις ΗΠΑ για να κρατήσουν τις μηχανές τους σε λειτουργία. Τότε ήρθαν οι απειλές του προέδρου Τραμπ για τους δασμούς.
Από την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει στοχεύσει στο εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ ύψους 918 δισεκατομμυρίων δολαρίων με μια σειρά από προτάσεις δασμών, όπως φόρος 25% στις αποστολές από το Μεξικό και τον Καναδά, αμοιβαίοι δασμοί με βάση τους δικούς τους εμπορικούς περιορισμούς άλλων εταίρων και ειδικοί δασμοί για τομείς όπως τα αυτοκίνητα και οι ημιαγωγοί.
Την Τρίτη, ο Τραμπ δήλωσε ότι οι κλαδικοί δασμοί θα μπορούσαν να είναι «στη γειτονιά του 25%» και ενδέχεται να αυξηθούν ακόμη περισσότερο με την πάροδο του χρόνου. Μια περίοδος χάριτος θα μπορούσε να δώσει χρόνο στις εταιρείες να μεταφέρουν την παραγωγή στη στεριά, πρόσθεσε.
Σε απάντηση, οι αυτοκινητοβιομηχανίες από την Ευρώπη και την Ασία έχουν εκπονήσει εναλλακτικά σχέδια παραγωγής για να παραμείνουν ανταγωνιστικές σε μια αγορά που έχει γίνει όλο και πιο σημαντική.
«Τα πράγματα αλλάζουν λεπτό προς λεπτό, αλλά η στάση μας είναι να παραμείνουμε ευέλικτοι και να είμαστε σε θέση να αντιδράσουμε ευέλικτα στην κατάσταση», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Honda, Shinji Aoyama.
Ο Τραμπ καταφέρεται εδώ και καιρό εναντίον των εισαγωγών αυτοκινήτων, ιδίως από την Ευρώπη. Ο δασμός 10% που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση στα εισαγόμενα αυτοκίνητα, έναντι αντίστοιχου δασμού 2,5% στις ΗΠΑ, ήταν ένα παράδειγμα «έλλειψης αμοιβαιότητας» που ανέφερε ο Λευκός Οίκος όταν ανακοίνωσε το σχέδιο αμοιβαίων δασμών.
Πέρυσι, περίπου τα μισά από τα σχεδόν 16 εκατομμύρια ελαφρά οχήματα που πωλήθηκαν στις ΗΠΑ ήταν εισαγόμενα. Αυτές οι εισαγωγές μοιράστηκαν περίπου εξίσου μεταξύ εργοστασίων συναρμολόγησης στο Μεξικό και τον Καναδά – εντός της ζώνης ελεύθερου εμπορίου USMCA – και εργοστασίων εκτός της Βόρειας Αμερικής.
Οι κατασκευαστές του Ντιτρόιτ General Motors, Ford και Stellantis και οι προμηθευτές τους εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη μεταφορά αγαθών μπρος-πίσω μέσω των χερσαίων συνόρων των ΗΠΑ και έχουν ασκήσει έντονες πιέσεις στον Λευκό Οίκο για να διατηρηθούν στο ελάχιστο οι εμπορικοί φραγμοί εντός της Βόρειας Αμερικής.
Εκτός της Βόρειας Αμερικής, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Γερμανία βρίσκονται στην κορυφή του καταλόγου των χωρών που έχουν πλεονάσματα στο εμπόριο αυτοκινήτων με τις ΗΠΑ.
Ενώ οι μεγαλύτερες ιαπωνικές μάρκες άρχισαν να δημιουργούν τοπικά δίκτυα παραγωγής τη δεκαετία του 1980, εξακολουθούν να εξαρτώνται από την αποστολή πολλών αυτοκινήτων από την πατρίδα τους. Ο γίγαντας της βιομηχανίας Toyota ανέφερε πωλήσεις στη Βόρεια Αμερική περίπου 2,7 εκατομμυρίων οχημάτων πέρυσι. Από αυτά, περίπου 2,1 εκατομμύρια συναρμολογήθηκαν στην ήπειρο, συμπεριλαμβανομένων 1,4 εκατομμυρίων στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Wards Intelligence.
Οι κορεατικές Hyundai και Kia έχουν αναπτυχθεί ραγδαία στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα να εξαρτώνται περισσότερο από τις εισαγωγές από ό,τι οι Ιάπωνες ομότεχνοί τους, αν και επεκτείνουν επίσης με ταχείς ρυθμούς την παραγωγή τους στην Αμερική.
Οι Ασιάτες παραγωγοί εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τους Αμερικανούς καταναλωτές. Οι ΗΠΑ αντιπροσώπευαν το ένα τέταρτο των πωλήσεων της Toyota, το 29% της Hyundai και σχεδόν τα δύο πέμπτα της Honda στα πιο πρόσφατα αποτελέσματά τους.
Οι αυτοκινητοβιομηχανίες της Γερμανίας στρέφουν επίσης όλο και περισσότερο το βλέμμα τους στις ΗΠΑ, καθώς η κινεζική αγορά στην οποία κάποτε κυριαρχούσαν γίνεται υπερ-ανταγωνιστική. Η Volkswagen έχει εκφράσει ιδιαίτερα έντονα τις φιλοδοξίες της στις ΗΠΑ – τη μόνη μεγάλη αγορά παγκοσμίως όπου έχει πολλά περιθώρια ανάπτυξης.
Η αργή ανάπτυξη και η αυστηρή νομοθεσία στην πατρίδα της ενισχύουν την ελκυστικότητα των ΗΠΑ για τις ευρωπαϊκές μάρκες. Οι πωλήσεις στην Ευρώπη πέρυσι ήταν σχεδόν κατά ένα πέμπτο χαμηλότερες από ό,τι το 2019, και οι κατασκευαστές πρέπει να κάνουν ακριβές επενδύσεις σε ηλεκτρικά οχήματα για να ανταποκριθούν στους αυστηρούς κανονισμούς για τις εκπομπές ρύπων.
Όσο πιο φανταχτερή είναι η ευρωπαϊκή μάρκα αυτοκινήτου, τόσο περισσότερο εξαρτάται συνήθως από τους Αμερικανούς καταναλωτές και τόσο λιγότερο από την αμερικανική παραγωγή. Η Ferrari και η Porsche πούλησαν περίπου το ένα τέταρτο των οχημάτων τους στις ΗΠΑ πέρυσι, όλα εισαγόμενα.
Ενώ η Audi δεν διαθέτει εργοστάσιο στις ΗΠΑ, η Mercedes-Benz και η BMW δημιούργησαν τη δεκαετία του 1990 βάσεις για την κατασκευή σπορ οχημάτων στην Αλαμπάμα και τη Νότια Καρολίνα, αντίστοιχα, οι οποίες έχουν εξελιχθεί σε άξονες των δικτύων παραγωγής τους.
Τα εργοστάσια είναι χρήσιμα σημεία συζήτησης στην Ουάσινγκτον, αλλά δεν μειώνουν απαραίτητα την έκθεση των γερμανικών εταιρειών στους δασμούς. Δεδομένου του περιορισμένου όγκου παραγωγής, η Mercedes και η BMW στέλνουν σεντάν από την Ευρώπη στις ΗΠΑ και SUV από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη, αντί να κατασκευάζουν κάθε τύπο οχήματος σε κάθε περιοχή.
Τα στελέχη βρίσκονται σε κατάσταση σχεδιασμού σεναρίων καθώς αναμένουν περαιτέρω σαφήνεια από την Ουάσινγκτον. Στις κλήσεις για τα κέρδη την περασμένη εβδομάδα, η Honda και η Nissan συζήτησαν το ενδεχόμενο μετατόπισης της παραγωγής.
Αν και η αύξηση της αμερικανικής παραγωγής θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποφυγή των δασμών, όπως έχει τονίσει ο Τραμπ, δεν είναι μια εύκολη απόφαση λόγω του χρόνου και του κόστους που απαιτείται για την κατασκευή εργοστασίων ή την επανεκπαίδευση των γραμμών συναρμολόγησης, καθώς και της αβεβαιότητας σχετικά με το πόσο θα διαρκέσουν οι νέοι δασμοί.
Οι δασμοί των ΗΠΑ στο Μεξικό και τον Καναδά έχουν ανασταλεί μέχρι τον Μάρτιο και ο Τραμπ ανέθεσε την περασμένη εβδομάδα στις ομοσπονδιακές υπηρεσίες να παραδώσουν εκθέσεις στις αρχές Απριλίου σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής των αμοιβαίων δασμών, συμπεριλαμβανομένης της εστίασης στα μη δασμολογικά εμπόδια. Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τους δασμούς στα αυτοκίνητα αναμένονται περίπου την ίδια περίοδο.
Ο Τραμπ έχει υπονοήσει μια πολύ ευρεία ερμηνεία των μη δασμολογικών φραγμών. Αυτή την εβδομάδα έκανε ανάρτηση στο X για να πει ότι οι λεγόμενοι φόροι προστιθέμενης αξίας είναι «πολύ πιο τιμωρητικοί» από τους δασμούς και θα συμπεριληφθούν στον υπολογισμό των αμοιβαίων δασμών από τις ΗΠΑ. Ο ΦΠΑ είναι ένας φόρος επί των πωλήσεων που συνήθως επιβάλλεται με συντελεστές 20% ή περισσότερο στα αυτοκίνητα και άλλα προϊόντα που πωλούνται στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που κατασκευάζονται από τοπικές εταιρείες.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Volvo Cars Τζιμ Ρόουαν δήλωσε ότι η σουηδική αυτοκινητοβιομηχανία έχει χώρο για να παράγει περισσότερα αυτοκίνητα στο εργοστάσιό της στη Νότια Καρολίνα, αλλά θα πρέπει να σταθμίσει τους νέους δασμούς έναντι του κόστους παραγωγής στις ΗΠΑ και των επιπτώσεων στο παγκόσμιο δίκτυο παραγωγής της.
«Εξαρτάται πρώτα απ’ όλα από το ύψος των δασμών», δήλωσε.
Stephen Wilmot, The Wall Street Journal
Επιμέλεια – Απόδοση: Τατιανή Σάγιεχ

