Katie Martin, Financial Times
Η κρίση χρέους της Ευρωζώνης πριν από μια δεκαετία ήταν ζοφερή για όλους τους εμπλεκόμενους. Ακόμη και πέρα από τις επιπτώσεις στις ζωές των ανθρώπων, κάθε υποχώρηση του ευρώ έμοιαζε με ένα βήμα προς το χείλος μιας ακόμη μεγαλύτερης καταστροφής. Ένα εντυπωσιακό χαρακτηριστικό εκείνης της περιόδου, ωστόσο, ήταν ότι έδειξε ότι η Ευρώπη αναλαμβάνει αποφασιστική δράση όταν οι αγορές της -ιδίως τα ομόλογα και το νόμισμά της- βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση.
Υπό αυτή τη στενή έννοια, οι επενδυτές στην περιοχή θα μπορούσαν πραγματικά να θυμηθούν εκείνη την εποχή τώρα. Παρά την πολιτική δυσλειτουργία στα βασικά μέλη της ΕΕ, τη Γαλλία και τη Γερμανία, και τη γενικά υποτονική οικονομία, οι ευρωπαϊκές μετοχές δεν διανύουν μια τρομερή χρονιά. Ο δείκτης Euro Stoxx 600 σημειώνει άνοδο λίγο πάνω από 5%. Ορισμένοι εγχώριοι δείκτες, όπως ο γερμανικός Dax και ο ιταλικός FTSE MIB, είναι άνετα διψήφιοι.
Το πρόβλημα είναι ότι οι ΗΠΑ προηγούνται με αρκετά γρήγορο ρυθμό, ώστε οι διαχειριστές κεφαλαίων θα μπορούσαν να αναρωτηθούν αν η Ευρώπη αξίζει τον κόπο. Το χάσμα στις αποτιμήσεις μεταξύ αμερικανικών και ευρωπαϊκών μετοχών (υπέρ των ΗΠΑ, αν αυτό δεν ήταν προφανές) δεν είναι κάτι καινούργιο για φέτος, ούτε καν για αυτή τη δεκαετία. Αλλά έχει διευρυνθεί από τότε που οι ΗΠΑ σημείωσαν μια τόσο εντυπωσιακή επιτυχία της τεχνολογικής τους βιομηχανίας. Πράγματι, τον Σεπτέμβριο, ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι δημοσίευσε μια μακροσκελή και λεπτομερή έκθεση που ασχολήθηκε με τους πολλούς και ποικίλους τρόπους με τους οποίους η ΕΕ απέτυχε να συμβαδίσει με τις ΗΠΑ όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα και τη συνοχή της χρηματοπιστωτικής αγοράς.
Η έκθεση Ντράγκι, όπως είναι ευρέως γνωστή, έχει ως στόχο να αποτελέσει μια κινητήρια δύναμη που θα επιφέρει πραγματικές και επείγουσες αλλαγές, ενισχύοντας τη φιλοδοξία και μειώνοντας το βάρος των κανονιστικών ρυθμίσεων. Πρόκειται, φυσικά, για μια ευγενή προσπάθεια. Αλλά στέλνει ένα αμήχανο μήνυμα. «Ακόμη και η ύπαρξη της έκθεσης Ντράγκι σας λέει τα πάντα», δήλωσε ο Άνγκους Πάρκερ, επικεφαλής των ανεπτυγμένων αγορών της USS Investment Management, σε εκδήλωση των Financial Times αυτή την εβδομάδα. «Εντάξει, στις ΗΠΑ είχαμε τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού, είχαμε τον νόμο για τα τσιπς, αλλά οι ΗΠΑ δεν χρειάστηκε να παρουσιάσουν έκθεση Ντράγκι για την ανάπτυξη».
Αυτή η ανισότητα είναι καλά διαπιστωμένη. Αλλά οι ΗΠΑ έχουν πραγματικά τρίψει τη μύτη της Ευρώπης σε αυτό την τελευταία εβδομάδα περίπου. Από την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία, ο δείκτης αναφοράς S&P 500 των αμερικανικών μετοχών έχει εκτοξευθεί πάνω από 4% υψηλότερα, κατεδαφίζοντας στη διαδικασία πολλά υψηλά ρεκόρ.
Ο δείκτης Russell 2000 των μικρότερων αμερικανικών εταιρειών που είναι περισσότερο επικεντρωμένος στην εγχώρια αγορά σημείωσε άλμα έως και 10% προτού ηρεμήσει λίγο. Ο δείκτης Euro Stoxx 600, αντί να παρασυρθεί από τον ενθουσιασμό, υποχώρησε την ίδια περίοδο.
Εν τω μεταξύ, οι αγορές κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης είναι αρκετά άσχημες. Τα κρατικά ομόλογα αναφοράς της Γερμανίας, γενικά το ασφαλέστερο (αν και πιο βαρετό) σημείο για τους επενδυτές στην περιοχή, έχουν διολισθήσει σε τιμές, ανεβάζοντας τις αποδόσεις στο 2,3%, ακόμη και ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να συνεχίσει να μειώνει τα επιτόκια.
Εν τω μεταξύ, η Ιταλία, που υποτίθεται ότι είναι το προβληματικό παιδί του νομισματικού μπλοκ, είναι μια θάλασσα ηρεμίας, με αποδόσεις γύρω στο 3,5%. Όταν οι επενδυτές και οι πολιτικοί μιλούν για σύγκλιση των αποδόσεων της Ευρωζώνης, εννοούν γενικά μια συλλογική ώθηση προς τα κάτω του γερμανικού κόστους δανεισμού, όχι μια σάρωση προς τα πάνω του ιταλικού, αλλά εδώ είμαστε. Ομοίως, το ευρώ έχει πέσει, χάνοντας 3% της αξίας του έναντι του δολαρίου μόνο μετά τις εκλογές, σε λίγο κάτω από το 1,06 δολάριο.
Αυτός είναι ο τρόπος της αγοράς να πει ότι ο αμερικανικός εξαιρετισμός είναι ζωντανός και καλά. Οι αγορές της Ευρώπης βρίσκονται παρασυρμένες από την επίμονη οικονομική αδυναμία της Κίνας – μιας βασικής εξαγωγικής αγοράς – και από την αστραφτερή υπεραπόδοση των ΗΠΑ – ενός πιο έξυπνου, πιο όμορφου ξαδέρφου με καλύτερα δόντια και, όπως φαίνεται, με ένα επιθετικό σύνολο εμπορικών δασμών στο μανίκι του που θα βλάψει ακόμη περισσότερο. «Μιλάω με πελάτες και υπάρχει ένας πολύ βαθύς σκεπτικισμός ότι η Ευρώπη μπορεί να βρει μια γρήγορη [απάντηση] για να στηρίξει τη ζήτηση», δήλωσε η Karen Ward, στρατηγικός αναλυτής της JPMorgan Asset Management σε εκδήλωση αυτή την εβδομάδα.
Οι μειώσεις των επιτοκίων θα βοηθήσουν, δήλωσε η Ward, αλλά είναι απίθανο να είναι αρκετές χωρίς κάποια πολιτικά δύσκολη δημοσιονομική παρέμβαση και άμεσο αντίμετρο σε όποιους δασμούς τελικά επιβάλλουν οι ΗΠΑ. Η μουντή απόδοση των ευρωπαϊκών μετοχών έθεσε την περιοχή σε μια πραγματική «διακλάδωση», δήλωσε ο Altaf Kassam, διευθύνων σύμβουλος της State Street Global Advisors. «Πρέπει να ληφθούν ορισμένες δύσκολες αποφάσεις», είπε, για να κερδηθεί ξανά η αγάπη των επενδυτών.
Όμως οι επενδυτές που θυμούνται πόσο γρήγορα ανταποκρίθηκε η ΕΕ στο ξέσπασμα του Covid-19 και, έστω και με δισταγμό, στα πιο σκοτεινά σημεία της κρίσης χρέους της ευρωζώνης, γνωρίζουν ότι όταν οι κινήσεις της αγοράς γίνονται πραγματικά άσχημες, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ανταποκρίνονται. Μια πτώση του ευρώ στο 1 δολάριο δεν θα έπρεπε να είναι απαραίτητη για να επικεντρωθούν τα μυαλά, αλλά θα ενέπνεε μια βαθύτερη αίσθηση του επείγοντος.
Οι ευρωπαϊκές αρχές πρέπει να αποδείξουν ότι εννοούν σοβαρά την ενίσχυση του ανταγωνισμού και την απόκρουση των απειλών που προέρχονται από τους δασμούς που ο εκλεγμένος πρόεδρος Τραμπ έχει υποσχεθεί να θεσπίσει, λένε οι επενδυτές. «Είμαστε καλοί στις κρίσεις», δήλωσε ο Drew Gillanders, επικεφαλής διεθνών μετοχών για την Ευρώπη στο hedge fund Citadel, επίσης στην εκδήλωση των FT αυτή την εβδομάδα. «Η αξία μιας κρίσης είναι, ότι τη χρησιμοποιείς. Και τώρα είναι η ώρα να τη χρησιμοποιήσεις».
Τ.Σ.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
