Όταν η τύχη του Ντόναλντ Τραμπ πήρε την κατιούσα τη δεκαετία του 1990 και χρειαζόταν να συγκεντρώσει γρήγορα μετρητά, έπλευσε με το υπερπολυτελές σκάφος Trump Princess, μήκους 85 μέτρων, στην Ασία, ελπίζοντας ότι θα μπορούσε να προσελκύσει τους πλούσιους της Ιαπωνίας.
Τότε ήταν που διαμορφώθηκε η κοσμοθεωρία του για το εμπόριο και τις σχέσεις της Αμερικής με τους συμμάχους της και άρχισε η εμμονή του με τους δασμούς, έναν φόρο στις εισαγωγές.
«Είχε μια τεράστια δυσαρέσκεια για την Ιαπωνία», λέει η Barbara Res, πρώην εκτελεστική αντιπρόεδρος του Trump Organization.
Παρακολουθούσε με ζήλια τους Ιάπωνες επιχειρηματίες που θεωρούνταν ιδιοφυΐες, λέει η ίδια. Ένιωθε ότι η Αμερική δεν έπαιρνε αρκετά ανταλλάγματα για τη βοήθεια που παρείχε στη σύμμαχό της Ιαπωνία με τη στρατιωτική άμυνα.
Ο Τραμπ παραπονούνταν συχνά ότι δυσκολευόταν να κάνει συμφωνίες με μεγάλες ομάδες Ιαπώνων επιχειρηματιών. «Έχω κουραστεί να βλέπω άλλες χώρες να κλέβουν τις ΗΠΑ».
Αυτή η δήλωση του Τραμπ θα μπορούσε να ήταν από το 2016, αλλά στην πραγματικότητα είναι από τα τέλη της δεκαετίας του ’80, όταν έκανε μια εμφάνιση στην εκπομπή Larry King Live του CNN, περίπου την εποχή που πρωτοεμφανίστηκε το όνομά του για πιθανό υποψήφιο πρόεδρο.
Μόλις είχε μοιραστεί την επιχειρηματική του φιλοσοφία στο βιβλίο του «The Art of the Deal» του 1987, ο Τραμπ άρχισε να στρέφεται εναντίον της εμπορικής πολιτικής της Αμερικής σε συνεντεύξεις σε εθνικό επίπεδο.
Σε μια ζωντανή συνέντευξη με την Oprah Winfrey μπροστά σε ακροατήριο στο στούντιο στο The Oprah Show, δήλωσε ότι θα χειριζόταν διαφορετικά την εξωτερική πολιτική, αναγκάζοντας τους συμμάχους της χώρας να «πληρώσουν το μερίδιο που τους αναλογεί». Πρόσθεσε ότι δεν υπάρχει ελεύθερο εμπόριο όταν η Ιαπωνία «ρίχνει» προϊόντα στην αγορά της Αμερικής, αλλά καθιστά «αδύνατη την επιχειρηματική δραστηριότητα» εκεί.
Η Τζένιφερ Μίλερ, αναπληρώτρια καθηγήτρια ιστορίας στο Κολέγιο Ντάρτμουθ, δήλωσε ότι και άλλοι συμμερίζονταν τις ανησυχίες του για την οικονομία εκείνη την εποχή.
Η Ιαπωνία παρείχε ανταγωνισμό για την αμερικανική παραγωγή, ειδικά στα ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης και τα αυτοκίνητα. Καθώς τα αμερικανικά εργοστάσια έκλειναν και νέα ιαπωνικά brands εισέρχονταν στην αγορά, οι ειδικοί έκαναν λόγο για μια Ιαπωνία που ξεπερνούσε τις ΗΠΑ ως ηγέτιδα οικονομία στον κόσμο.
«Ο Τραμπ συμβολίζει κατά κάποιον τρόπο πολλούς ανθρώπους που αμφισβητούσαν την αμερικανική ηγεσία στη διεθνή τάξη και το κατά πόσον αυτή εξυπηρετούσε πραγματικά τις ΗΠΑ», είπε η Μίλερ.
Πριν από την εμφάνισή του στην Όπρα, ο Τραμπ είχε δαπανήσει σχεδόν 100.000 δολάρια για να δημοσιεύσει μια «ανοιχτή επιστολή» σε ολοσέλιδες διαφημίσεις σε τρεις μεγάλες αμερικανικές εφημερίδες.
Ο τίτλος έγραφε: «Δεν υπάρχει τίποτα λάθος με την εξωτερική αμυντική πολιτική της Αμερικής που να μην μπορεί να θεραπευτεί με λίγο τσαγανό».
Σε αυτήν, ανέφερε ότι η Ιαπωνία και άλλα κράτη εκμεταλλεύονταν τις ΗΠΑ επί δεκαετίες. Υποστήριζε ότι «οι Ιάπωνες, ανεμπόδιστοι από το τεράστιο κόστος της αυτοάμυνας (εφόσον οι ΗΠΑ το κάνουν δωρεάν), έχουν οικοδομήσει μια ισχυρή οικονομία με πρωτοφανή πλεονάσματα».
Ο Τραμπ πίστευε ότι η προφανής λύση ήταν να «φορολογήσει» αυτά τα πλούσια κράτη.
«Ο κόσμος γελάει με τους πολιτικούς της Αμερικής καθώς προστατεύουμε πλοία που δεν μας ανήκουν, μεταφέροντας πετρέλαιο που δεν χρειαζόμαστε, προορισμένο για συμμάχους που δεν θα βοηθήσουν», έγραφε.
Η επιστολή αυτή λειτούργησε ως μια ισχυρή διαφήμιση για το όραμα του Τραμπ για την εξωτερική πολιτική, σύμφωνα με τη Μίλερ. Η λύση, υποστήριζε ο Τραμπ, ήταν μια πιο επιθετική, προστατευτική εμπορική πολιτική.
«Νομίζω ότι αυτός είναι ένας λόγος που του αρέσουν τόσο πολύ οι δασμοί, επειδή ταιριάζουν όχι μόνο με τη συναλλακτική ιδεολογία του αλλά και με το πώς βλέπει τον εαυτό του, ως έναν επιτυχημένο διαπραγματευτή», σημείωσε η Μίλερ.
Ο Clyde Prestowitz ήταν επικεφαλής των διαπραγματεύσεων με την Ιαπωνία κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Ρίγκαν ως σύμβουλος του υπουργού Εμπορίου. Μακροχρόνιος επικριτής των πολιτικών ελεύθερου εμπορίου, είπε ότι κανείς που ήταν διανοητικά σοβαρός δεν ήρθε κοντά στον Τραμπ ή την απλοϊκή του προσέγγιση. Υποστηρίζει ότι ο πρόεδρος δεν έχει προσφέρει μια πραγματική λύση στα προβλήματα που έθεσε.
«Οι δασμοί είναι ένα είδος επιδεικτικού πράγματος που μπορείς να πεις, κοίτα τι έκανα, χτύπησα αυτούς τους τύπους… έτσι ξέρεις, μπορείς να είσαι σκληρός τύπος. Το αν είναι αποτελεσματικοί ή όχι με οποιονδήποτε τρόπο είναι πραγματικά ανοιχτό προς συζήτηση», σημείωσε.
Ο Prestowitz πιστεύει ότι το πραγματικό πρόβλημα τότε και τώρα είναι ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν στρατηγική πολιτική μεταποίησης, παρά το γεγονός ότι διαμαρτύρονται για το αθέμιτο εμπόριο.
Φυσικά, οι φόβοι για την άνοδο της Ιαπωνίας μετριάστηκαν με την πάροδο του χρόνου και τώρα είναι σύμμαχος. Αντίθετα, η Κίνα είναι ο πιο σκληρός ανταγωνιστής των ΗΠΑ. Αυτή την εβδομάδα ο Τραμπ υποδέχθηκε τον πρωθυπουργό της Ιαπωνίας στο Οβάλ Γραφείο ως έναν από τους πρώτους ξένους επισκέπτες του.
Αλλά η φιλοσοφία διακυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ παραμένει η ίδια όπως όταν ήταν ένας νεαρός εργολάβος ακινήτων. Εξακολουθεί να πιστεύει εξίσου ακράδαντα στους δασμούς ως εργαλείο πίεσης προς άλλες χώρες για να ανοίξουν τις αγορές τους και να μειώσουν τα εμπορικά ελλείμματα.
«Το λέει συνέχεια σε όποιον ακούει, όποτε τον ρωτάει κανείς, και αυτό ισχύει εδώ και 40 χρόνια. Και για να είμαστε δίκαιοι απέναντί του, ξέρετε ότι αυτός είναι ένας πολύ φυσικός τρόπος να βλέπει κανείς το διεθνές εμπόριο», δήλωσε ο Michael Strain, οικονομολόγος του συντηρητικού American Enterprise Institute. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι οι φοιτητές συχνά συμμερίζονται την άποψη του Τραμπ για την οικονομία και μία από τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι καθηγητές είναι να τους πείσουν ότι η αντίληψή τους είναι λανθασμένη.
Ο Joseph LaVorgna, επικεφαλής οικονομολόγος του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, πιστεύει ότι έχει δοθεί πολύ στενή έμφαση στους δασμούς και δεν έχει γίνει αρκετή προσπάθεια να κατανοηθεί η μεγάλη εικόνα του τι προσπαθεί να επιτύχει ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Ο ίδιος σημειώνει ότι ο Τραμπ θέλει να κινητοποιήσει την εγχώρια βιομηχανία, ιδίως την υψηλή τεχνολογία.
Η κυβέρνηση, εξηγεί, πιστεύει ότι μπορεί να ενθαρρύνει περισσότερες εταιρείες να έρθουν στις ΗΠΑ χρησιμοποιώντας δασμούς, σε συνδυασμό με τη φθηνότερη ενέργεια και τη μείωση της εταιρικής φορολογίας, εφόσον εγκριθεί από το Κογκρέσο.
«Νομίζω ότι ο πρόεδρος Τραμπ κατανοεί κάτι που είναι πολύ σημαντικό, ως επιχειρηματίας, και αυτό είναι ότι το ελεύθερο εμπόριο είναι σπουδαίο στη θεωρία, αλλά στον πραγματικό κόσμο πρέπει να έχεις δίκαιο εμπόριο και αυτό σημαίνει ίσους όρους ανταγωνισμού», υποστήριξε. Στοιχηματίζει ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δίκιο. Λίγοι Ρεπουμπλικάνοι έχουν αντιταχθεί δημοσίως στον πρόεδρο, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος απαιτεί πίστη στην ατζέντα του.
Ωστόσο, ορισμένοι που έχουν παραμείνει σιωπηλοί κατανοούν ότι οι ψηφοφόροι τους θα μπορούσαν να επηρεαστούν από την αύξηση των τιμών και ελπίζουν ότι μπορούν να πείσουν τον Τραμπ να μην προχωρήσει με του δασμούς που τόσο αγαπάει.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
