Ένα έγγραφο-φωτιά που βγήκε πρόσφατα στη δημοσιότητα αποκαλύπτει τον ρόλο του τότε υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάκη Βορίδη, σε μια απόφαση που πλέον χαρακτηρίζεται από πολλούς ως η θεσμοθέτηση του… «κτηνοτροφικού τουρισμού». Τον Σεπτέμβριο του 2019, σύμφωνα με το έγγραφο, ο Βορίδης ενέκρινε την πρόταση του ΟΠΕΚΕΠΕ ώστε να δηλώνονται βοσκοτόπια σε περιοχές που ουδεμία σχέση είχαν με τους κτηνοτρόφους που λάμβαναν τις επιδοτήσεις.
Η δικαιολογία ήταν η «έλλειψη επιλέξιμων διαθέσιμων βοσκοτόπων» σε κάποιες περιοχές – με άλλα λόγια, το υπουργείο αντί να λύσει το πρόβλημα, επέλεξε να το «καμουφλάρει» με έναν μηχανισμό μεταφοράς δικαιωμάτων βοσκοτόπων από τη μία άκρη της Ελλάδας στην άλλη… ή ακόμα και στα Σκόπια, όπως τελικά αποκαλύφθηκε.
Κτηνοτρόφοι από την Κρήτη, τη Θεσσαλία ή τη Σαμοθράκη δήλωναν βοσκοτόπια στη Ρόδο, την Κω ή τη Δυτική Μακεδονία — περιοχές που ούτε είχαν πατήσει ούτε είχαν κοπάδια. Ένας επιδοματικός παραλογισμός που βόλευε κάποιους πολύ συγκεκριμένους κύκλους.
Ο Βορίδης υπέγραψε και τώρα… σιωπά
Το έγγραφο φέρει την υπογραφή του ίδιου του Μάκη Βορίδη, ο οποίος μέχρι στιγμής αποφεύγει να δώσει σαφείς απαντήσεις. Η θέση που προβάλλεται στο έγγραφο είναι ότι το μέτρο ελήφθη «για να καλυφθούν ανάγκες λόγω ανεπάρκειας βοσκοτόπων». Όμως, κανείς δεν έχει εξηγήσει γιατί η λύση ήταν να δημιουργηθεί ένα τεχνητό σύστημα μεταφοράς δηλώσεων και επιδοτήσεων, με πιθανή παράκαμψη ευρωπαϊκών κανονισμών.
Στο κάδρο και ο Αυγενάκης – Η Κρήτη στο επίκεντρο
Στο σκάνδαλο μπαίνει πλέον δυναμικά και ο Λευτέρης Αυγενάκης. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία εξετάζει παρατυπίες στο παράρτημα του ΟΠΕΚΕΠΕ στην Κρήτη — ακριβώς την περίοδο που ο Αυγενάκης είχε λόγο και ρόλο στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν τηλεφωνικές συνομιλίες που αποκαλύπτουν πολιτικές παρεμβάσεις βουλευτών (και όχι μόνο της ΝΔ) για «στήσιμο» επιδοτήσεων σε αγρότες των περιφερειών τους.
Το πολιτικό παρασκήνιο: Φυγή από την πίσω πόρτα
Πολλοί μέσα στη Νέα Δημοκρατία συνδέουν τη σταδιακή απομάκρυνση των Βορίδη και Αυγενάκη από την κυβέρνηση με τη γνώση που υπήρχε στο Μαξίμου για τον ρόλο τους στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, απόφαση του, που διαμήνυσε τα προηγούμενα 24ωρα στους συνεργάτες του, αποφάσισε, να «κοπεί» από κάθε πόλο υποστήριξης ο Βορίδης και ανακοίνωσε ακόμα, ότι με την πρώτη ευκαιρία… θα του πάρει και την υπουργική καρέκλα!
Νέα Προανακριτική στον ορίζοντα
Το ΠΑΣΟΚ ήδη κινείται προς την κατεύθυνση σύστασης Προανακριτικής Επιτροπής. Η αντιπολίτευση φαίνεται αποφασισμένη να φέρει στην επιφάνεια ένα σκάνδαλο που μοιάζει να έχει όλα τα χαρακτηριστικά: πολιτικές ευθύνες, διασπάθιση ευρωπαϊκών κονδυλίων, πελατειακές παρεμβάσεις και σιωπή από το κυβερνητικό στρατόπεδο.
Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν υπάρχει σκάνδαλο. Είναι ποιοι θα το πληρώσουν.
Ο ρόλος της τράπεζας Πειραιώς
Τον Ιούλιο του 2012, η Τράπεζα Πειραιώς απέκτησε με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους την Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος (ΑΤΕ), έναντι μόλις 95 εκατ. ευρώ – ποσό που κάλυπτε την αξία μόνο μερικών περιουσιακών στοιχείων της δημόσιας τράπεζας. Η εξαγορά πραγματοποιήθηκε ύστερα από την άρνηση του ελληνικού Δημοσίου να διασώσει την ΑΤΕ, παρά τον κομβικό ρόλο της στη στήριξη του αγροτικού κόσμου.
Αποκτώντας προνομιακή πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς των αγροτών, η Πειραιώς βρήκε νέα πεδία δραστηριοποίησης. Μέσω της εταιρείας “Εξέλιξη Α.Ε.”, σε συνεργασία με τη Neuropublic και συνεταιρισμούς της υπό κατάρρευση ΠΑΣΕΓΕΣ, ίδρυσε τη “Γαία Επιχειρείν Α.Ε. Ψηφιακών Υπηρεσιών”. Η συμμετοχή συνεταιρισμών εξασφάλιζε την απαραίτητη κοινωνική νομιμοποίηση.
Το 2014, υπό την προεδρία του Γρηγόρη Αποστολάκου στον ΟΠΕΚΕΠΕ, η Γαία Επιχειρείν αναλαμβάνει για επταετία τον ρόλο του «φορέα συντονισμού» για την υποβολή των αιτήσεων ΟΣΔΕ. Το επιχείρημα για την ανάθεση ήταν η ανάγκη τεχνικής υποστήριξης και ορθής συγκέντρωσης των αιτήσεων από τα Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ). Μετά το 2018, η Γαία λάμβανε 7 ευρώ ανά αίτηση, ποσό που αντιστοιχεί σε ετήσια έσοδα άνω των 4,5 εκατ. ευρώ, βάσει των περίπου 650.000-670.000 αιτήσεων που υποβάλλονται κάθε χρόνο.
Η εμπλοκή της Πειραιώς δεν σταμάτησε εκεί. Η τράπεζα παρείχε δάνεια σε αγρότες με εγγύηση τις μελλοντικές επιδοτήσεις τους μέσω ΟΣΔΕ, τις οποίες μπορούσε να παρακρατεί. Επιπλέον, υπεγράφη συμφωνία με το ελληνικό Δημόσιο για την περίοδο 2022-2026, με στόχο τη διαχείριση των κοινοτικών ενισχύσεων μέσω του Ειδικού Λογαριασμού Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων (ΕΛΕΓΕΠ). Αντί το κράτος να καταθέσει 2,5 δισ. ευρώ σε λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος και να εισπράττει τους αντίστοιχους τόκους, επέλεξε να δανειστεί από την Πειραιώς, προσφέροντας έτσι περιθώριο κερδοφορίας στην τράπεζα εις βάρος του δημόσιου συμφέροντος.

