Οι ασθενείς που έπαιρναν δημοφιλή φάρμακα για την απώλεια βάρους είχαν 12% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν νόσο Αλτσχάιμερ, αλλά διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο αρθριτικών, νεφρικών και παγκρεατικών διαταραχών, σύμφωνα με τη μεγαλύτερη μελέτη που έγινε ποτέ για τη διευρυνόμενη επίδραση των φαρμάκων.
Μια κοόρτη 215.000 βετεράνων του αμερικανικού στρατού με διαβήτη που χρησιμοποιούσαν τις λεγόμενες θεραπείες GLP-1 έδειξε χαμηλότερο κίνδυνο υγείας για 42 παθήσεις και υψηλότερο κίνδυνο για 19 άλλες, σε σύγκριση με εκείνους που έπαιρναν παλαιότερα φάρμακα.
Η ανάλυση των 2,4 εκατ. ασθενών ενισχύει την έρευνα σχετικά με το πώς τα blockbuster φάρμακα για την παχυσαρκία και τον διαβήτη, όπως τα Ozempic και Wegovy της Novo Nordisk και το Mounjaro της Eli Lilly, θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις σε άλλες καταστάσεις υγείας.
Τα ευρήματα της εξαετούς μελέτης, η οποία χρησιμοποίησε δεδομένα υγείας από το τμήμα βετεράνων των ΗΠΑ, δημοσιεύθηκαν τη Δευτέρα στο Nature Medicine.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις συνέκριναν 175 αποτελέσματα υγείας σε άτομα που έλαβαν θεραπεία με GLP-1 με εκείνα που έπαιρναν άλλα φάρμακα για τον διαβήτη. Ο Ziyad Al-Aly, επικεφαλής της μελέτης, δήλωσε ότι εμπνεύστηκαν από την «αλματώδη δημοτικότητα» των νέων φαρμάκων, καθώς ένας στους οκτώ Αμερικανούς φέρεται να τα έχει πάρει.
«Είναι σημαντικό να εξετάσουμε συστηματικά τις επιδράσεις τους σε όλα τα συστήματα του σώματος … για να κατανοήσουμε τι κάνουν», δήλωσε.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν εκτεταμένα οφέλη για τη γνωστική και συμπεριφορική υγεία, συμπεριλαμβανομένου του χαμηλότερου κινδύνου εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ, η οποία έχει γίνει μεγάλο επίκεντρο της έρευνας για το GLP-1 σε κλινικές δοκιμές.
«Η μείωση κατά 12% που βρήκαμε μπορεί να φαίνεται σαν ένα αδύναμο αποτέλεσμα, αλλά μας διδάσκει για τη βιολογία της νόσου Αλτσχάιμερ», δήλωσε ο Al-Aly. Οι GLP-1 θα μπορούσαν να ενισχύσουν την επίδραση των θεραπειών που στοχεύουν στη συσσώρευση της τοξικής πρωτεΐνης αμυλοειδούς στον εγκέφαλο, πρόσθεσε.
Ο Sir Stephen O’Rahilly, καθηγητής κλινικής βιοχημείας στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε ότι τα αποτελέσματα πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή, καθώς τα δεδομένα βασίστηκαν σε παρατηρήσεις και όχι σε κλινική δοκιμή και ήταν «σε μεγάλο βαθμό στρεβλωμένα προς τους ηλικιωμένους λευκούς άνδρες».
Πρόσθεσε όμως ότι «η μελέτη παρέχει χρήσιμες διαβεβαιώσεις σχετικά με την ασφάλεια αυτής της κατηγορίας φαρμάκων».
Τα φάρμακα GLP-1 λειτουργούν με δύο τρόπους. Ο ένας είναι έμμεσος – μειώνοντας τις επιπτώσεις του διαβήτη και της παχυσαρκίας. Ο άλλος είναι η άμεση ενίσχυση της δραστηριότητας του πεπτιδίου 1 που μοιάζει με τη γλυκαγόνη, μιας ορμόνης που επιδρά σε κύτταρα σε όλο το σώμα και παίζει διάφορους βιολογικούς ρόλους πέρα από τη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
«Αυτό που ξεχώρισα στα αποτελέσματά μας είναι η συνεπής επίδραση στον περιορισμό των διαταραχών εθισμού», δήλωσε ο Al-Aly. «Υπάρχει μια σχολή σκέψης ότι η παχυσαρκία είναι αποτέλεσμα του εθισμού στα τρόφιμα».
Συνολικά η ομάδα GLP-1 τα πήγε καλύτερα σε 42 αποτελέσματα υγείας, που κυμαίνονταν από καρδιαγγειακές παθήσεις έως βακτηριακές λοιμώξεις. Τα περισσότερα από τα οφέλη ήταν σχετικά μέτρια, με μειώσεις κινδύνου της τάξης του 10-20%.
«Ωστόσο, η μέτρια επίδραση δεν αναιρεί τη δυνητική αξία αυτών των φαρμάκων, ιδίως όταν υπάρχουν λίγες αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές», δήλωσε ο Al-Aly.
Από την άλλη πλευρά, τα GLP-1 έκαναν πιο πιθανές 19 διαταραχές. Ένα εκπληκτικό εύρημα ήταν η αύξηση κατά 11% του κινδύνου αρθρίτιδας, παρόλο που η απώλεια υπερβολικού βάρους θα μπορούσε να αναμένεται ότι θα μείωνε τον πόνο και το πρήξιμο των αρθρώσεων.
Αλλά οι πιο σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες που εντοπίστηκαν από τη μελέτη ήταν στο πάγκρεας και τα νεφρά.
Απαιτείται εκτεταμένη έρευνα προτού τα φάρμακα GLP-1 μπορέσουν να συνταγογραφηθούν ευρέως σε άτομα που δεν πάσχουν από διαβήτη και παχυσαρκία, δήλωσε ο Al-Aly: «Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν τη δυνατότητα ευρύτερων εφαρμογών, αλλά επίσης αναδεικνύουν σημαντικούς κινδύνους που θα πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά».
Η Novo Nordisk δήλωσε ότι «καλωσορίζει την ανεξάρτητη έρευνα που διερευνά την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα και την κλινική χρησιμότητα των προϊόντων μας», προσθέτοντας ότι οι μέχρι τώρα έρευνες έχουν δείξει ένα «καθησυχαστικό προφίλ ασφάλειας» για τη σεμαγλουτίδη, το δραστικό συστατικό των θεραπειών Ozempic για τον διαβήτη και Wegovy για την απώλεια βάρους.
Οι τιμές των Ozempic και Wegovy στις ΗΠΑ θα μπορούσαν να μειωθούν σημαντικά, αφού η απερχόμενη κυβέρνηση του προέδρου Joe Biden τα συμπεριέλαβε στον επόμενο γύρο διαπραγματεύσεων για το Medicare.
Clive Cookson και Michael Peel, Financial Times
Τ.Σ.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
