Τα παγκόσμια ποσοστά των μολύνσεων από τον ιό HIV και των θανάτων που σχετίζονται με τον ιό έχουν μειωθεί απότομα, αλλά πρέπει να μειωθούν ταχύτερα για να επιτευχθεί ο στόχος του ΟΗΕ για τον τερματισμό του AIDS ως απειλή για τη δημόσια υγεία έως το 2030, σύμφωνα με έρευνα. Τα ποσοστά νέων μολύνσεων από τον ιό HIV στις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής έχουν μειωθεί περισσότερο από το ήμισυ από την κορύφωσή τους το 1995, αλλά αυξήθηκαν απότομα στην κεντρική Ευρώπη, την ανατολική Ευρώπη και την κεντρική Ασία, σύμφωνα με τη διεθνή έρευνα.
Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Lancet HIV αργά τη Δευτέρα υπογραμμίζει πώς τα φάρμακα και οι μέθοδοι πρόληψης έχουν περιορίσει αλλά δεν έχουν ακόμη νικήσει μια πανδημία που έχει σκοτώσει περισσότερους από 40 εκατ. ανθρώπους από το 1980. Οι νέες μολύνσεις από τον ιό HIV μειώθηκαν σχεδόν 22% παγκοσμίως σε 1,65 εκατ. και οι θάνατοι που σχετίζονται με τον ιό HIV μειώθηκαν σχεδόν 40% σε 718.000 μεταξύ 2010 και 2021, σύμφωνα με την έρευνα σε 204 έθνη και εδάφη του Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης της Υγείας με έδρα τις ΗΠΑ.
Αυτό σηματοδοτεί σημαντική πρόοδο, αλλά η τάση αυτή θα υπολείπεται της φιλοδοξίας του ΟΗΕ, η οποία περιλαμβάνει έναν ενδιάμεσο στόχο για το επόμενο έτος να μειωθούν οι νέες μολύνσεις κάτω από 370.000 και οι θάνατοι σε λιγότερους από 250.000. Ο HIV, ο ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας, οδηγεί στο δυνητικά θανατηφόρο σύνδρομο επίκτητης ανοσοανεπάρκειας (Aids) σε προχωρημένα στάδια της λοίμωξης. «Ο κόσμος έχει σημειώσει αξιοσημείωτη παγκόσμια πρόοδο για τη σημαντική μείωση του αριθμού των νέων μολύνσεων από τον ιό HIV και των ζωών που χάνονται από την ασθένεια, ωστόσο υπάρχουν ακόμη προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν», δήλωσε ο Δρ Hmwe Kyu, αναπληρωτής καθηγητής του IHME και συγγραφέας της μελέτης.
«Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι αποκτούν νέα λοίμωξη από τον ιό HIV κάθε χρόνο και, από τα 40 εκατ. άτομα που ζουν με τον ιό HIV, το ένα τέταρτο δεν λαμβάνει θεραπεία», πρόσθεσε.
Η μεγάλη μείωση οφείλεται στη μείωση κατά 60% μεταξύ 1995 και 2021 στις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής της πιθανότητας μόλυνσης από τον ιό HIV κατά τη διάρκεια της ζωής, αναφέρει η μελέτη. Ο κίνδυνος μειώθηκε από το μέγιστο ποσοστό του 21,8% στα μέσα της δεκαετίας του ’90 σε 8,7%.
Τα πέντε κράτη που εκτιμήθηκαν πέρυσι από τον οργανισμό UNAids ότι έχουν επιτύχει τους στόχους του για τη διάγνωση, τη φαρμακευτική θεραπεία και την καταστολή του HIV βρίσκονται όλα στην υποσαχάρια Αφρική – Μποτσουάνα, Εσβατίνι, Ρουάντα, Τανζανία και Ζιμπάμπουε. Όμως, τα κέρδη στην Αφρική αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την απότομη αύξηση του κινδύνου απόκτησης του ιού HIV κατά τη διάρκεια της ζωής στην κεντρική Ευρώπη, την ανατολική Ευρώπη και την κεντρική Ασία, φτάνοντας το 2,8% το 2021.
Ο επιπολασμός των ατόμων που ζουν με HIV αλλά χωρίς καταστολή του ιού στις περιοχές αυτές υπερδιπλασιάστηκε μεταξύ 2003 και 2021. Η επίπτωση του HIV και η θνησιμότητα που συνδέεται με αυτόν έχουν επίσης αυξηθεί στη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Ο αριθμός των ατόμων που ζουν με τον ιό HIV παγκοσμίως προβλέπεται να κορυφωθεί στα 44,4 εκατ. το 2039.
Η μελέτη του Lancet χρησιμοποίησε μια σειρά από πηγές δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων HIV που αναφέρθηκαν στην UNAids, των ερευνών σε νοικοκυριά και των αναφορών περιπτώσεων σε επίπεδο χώρας. Οι αντιρετροϊκές φαρμακευτικές θεραπείες για τον HIV, οι οποίες σταματούν τον πολλαπλασιασμό του ιού, είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές και χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της λοίμωξης μέσω της λεγόμενης προφύλαξης πριν από την έκθεση (PrEP) καθώς και στη θεραπεία. Η καταπολέμηση του HIV έχει ενισχυθεί περαιτέρω από πρωτοβουλίες όπως το Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης του Προέδρου των ΗΠΑ για την Ανακούφιση από το AIDS (Pepfar), το οποίο έχει χρηματοδοτήσει εργασίες σε περισσότερες από 50 χώρες.
«Η παγκόσμια κοινότητα πρέπει να καταβάλει συνεχείς και ουσιαστικές προσπάθειες για να οξύνει την εστίαση στην πρόληψη, να βελτιστοποιήσει την πρόσβαση στην αντιρετροϊκή θεραπεία και να καταστήσει ευρέως διαθέσιμες τις εξετάσεις για τον HIV, ώστε να επιτευχθεί άμεση διάγνωση και σύνδεση με τη φροντίδα», δήλωσε ο Δρ Kyu. Οι πολιτικές δεσμεύσεις για την αντιμετώπιση του HIV/Aids είχαν μερικές φορές υπονομευθεί από «συμπεριφορές διακρίσεων, στίγμα, τιμωρητικούς νόμους και σωματική βία» που εμπόδιζαν τους ανθρώπους να έχουν πρόσβαση στις απαραίτητες υπηρεσίες πρόληψης και θεραπείας, ανέφερε η μελέτη του Lancet. Το Pepfar και άλλες προσπάθειες για τη δημόσια υγεία θα πρέπει να ενισχυθούν, υποστήριξε.
Michael Peel, Financial Times
Τ.Σ.