Τα πάντα θα ανατραπούν σε λιγότερο από μια δεκαετία

Όλα όσα σήμερα θεωρούμε δεδομένα και απολύτως βέβαια, πιθανότατα θα έχουν ανατραπεί σε λιγότερο από μια δεκαετία.

Η γενιά μου είδε την Τρίτη Βιομηχανική Επανάσταση να ξεκινά δειλά-δειλά στις αρχές της δεκαετίας του ‘70 με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές mainframe στις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, τα ερευνητικά κέντρα και τα μεγάλα πανεπιστήμια (θυμάμαι το 1983 να κλείνω μια εβδομάδα νωρίτερα για την ώρα και μέρα χρήσης ένα δίωρο στο mainframe του πανεπιστημίου που σπούδαζα) να εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας.

Μετά την εισαγωγή του προσωπικού ηλεκτρονικού υπολογιστή στη δεκαετία του ‘80 από τις πολυεθνικές προχώρησε στο σαλόνι της μεσαίας τάξης με το word processor να εκμηδενίζει την παλιά καλή γραφομηχανή με την μελανοταινία και το μπλάνκο, και το Lotus 123 να επαναπροσδιορίζει την δημιουργία οικονομικών και μαθηματικών μοντέλων για εταιρείες και μηχανικούς.

Τη δεκαετία του ‘90 ζήσαμε το μηδενισμό των αποστάσεων και του κόστους επικοινωνίας με το Ίντερνετ και το killer-app του το οποίο δεν ήταν άλλο από το email. Θυμάμαι project για τα Αμερικανικά Ταχυδρομεία (USPS) το 1996 όπου το κύριο ερώτημα ήταν πως θα επιβιώσει ο οργανισμός όταν η επικοινωνία θα έχει περάσει ολοκληρωτικά στην ψηφιακή σφαίρα.

Θυμάμαι τη συζήτηση που είχε προκαλέσει στην αγορά των ηλεκτρονικών υπολογιστών ο Nicholas Negroponte, συνιδρυτής του Media Lab του MIT, όταν είχε τολμήσει να προτείνει υπολογιστές με κόστος κάτω των 100 δολαρίων για όλα τα παιδιά του κόσμου, ακόμα και της Αφρικής. Τελικά πέτυχε να το βγάλει στα 180 δολάρια μετά λίγα χρόνια.

Στα μέσα της ίδιας δεκαετίας έκανε τα πρώτα του βήματα το κινητό τηλέφωνο που έφερε όλους προσβάσιμους σε όλους 24/7 και οι φορητοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές.

Στην επόμενη δεκαετία είδαμε το ηλεκτρονικό εμπόριο να διαδίδεται σε όλο την πλανήτη, τον γίγαντα Amazon να κάνει τα πρώτα του βήματα, τις χώρες να ξεκινούν τη μηχανοργάνωση των κρατικών υπηρεσιών τους, τα ERP και τα CRM, και λίγο μετά το 2000 μπήκε στην τσέπη μας ως smartphone το υβρίδιο του τηλεφώνου με το λάπτοπ.

Αυτή τη στιγμή πιθανότατα να διαβάζετε αυτό το κείμενο σε ένα κινητό ή έστω σε κάποιο τάμπλετ με κόστος κάτω από €100 που είναι ένα μεγάλο κινητό χωρίς απαραίτητη σύνδεση στο τηλεφωνικό δίκτυο.

Η επόμενη δεκαετία, αυτή του 2010, μας έφερε, εκτός από την παγκόσμια οικονομική κρίση, και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που μετέτρεψαν τον οποιονδήποτε σε δυνητικό δημιουργό περιεχομένου, με αποκορύφωμα τους διεθνείς ίνφλουένσερ, με εκατοντάδες εκατομμύρια καταναλωτές του περιεχομένου τους. Ήρθε τότε και το bitcoin, το οποίο καθεαυτό ίσως και να μην είναι κάτι, όμως καθιέρωσε το blockchain ως τεχνολογία που θα καθορίσει το μέλλον των “zero-trust” οικονομικών συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο.

Η παρούσα δεκαετία του 2020 που διανύουμε είναι η δεκαετία της Τεχνητής Νοημοσύνης. Εκτός από τη διείσδυση που εμφανίζει η ΤΝ σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας επαγγελματικής ή προσωπικής, σε δυο μόλις χρόνια από την εισαγωγή της με το ChatGPT 4 ως τη δωρεάν διάθεση opensource του deepseek r1 πριν δυο εβδομάδες, με καλύτερη απόδοση από το συνδρομητικό “ο1”, σε εκδόσεις από 1.5 δισ. παραμέτρους ως 671 δισ. παραμέτρους ανάλογα τι υπολογιστή διαθέτει καθένας. Η προχθεσινή ανακοίνωση του Stargate, κυβερνητικού προγράμματος των ΗΠΑ με στόχο την ηγεμονία τους στην τεχνολογία της Τεχνητής Νοημοσύνης, προγραμματίζει επένδυση $500 δισεκατομμύρια (!) στα επόμενα λίγα χρόνια.

Αυτό βέβαια θα απαιτήσει περισσότερους από 100.000 μηχανικούς εξειδικευμένους στις τεχνολογίες που θα χρησιμοποιηθούν και θα αναπτυχθούν στα επόμενα χρόνια, ενώ ήδη υπάρχει τεράστια έλλειψη παγκοσμίως σε επιστήμονες και μηχανικούς της Τεχνητής Νοημοσύνης και των παράλληλα απαραίτητων τεχνολογιών της.

Ο ρυθμός που μεταβάλλεται η πραγματικότητα γύρω μας σχεδόν σε καθημερινή βάση, μάλλον δείχνει ότι η μόνη σταθερά που μπορούμε να υπολογίζουμε με ασφάλεια είναι η ολοένα επιταχυνόμενη αλλαγή.

Στα ίδια χρόνια σχεδόν αθόρυβα διπλασιάζεται η ιατρική γνώση μας κάθε 3,5 χρόνια, δηλαδή αν συνεχιστεί να αυξάνεται με αυτό τον ρυθμό, στα επόμενα 3,5 χρόνια θα ξέρουμε τόσα καινούργια πράγματα για το ανθρώπινο σώμα όσα μάθαμε από την αρχή του ανθρώπινου πολιτισμού ως σήμερα.

Το πώς επηρεάζουν όλα αυτά την καθημερινότητά μας δεν χρειάζεται να το πω. Πόσοι μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή και τη δουλειά μας χωρίς όλα τα παραπάνω; Κανείς μάλλον.

Σε ένα κόσμο που εξελίσσεται από κάθε διάσταση με εκθετικούς ρυθμούς εδώ και μισό αιώνα, στην Ελλάδα επιμένουμε να εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας πώς να γίνουν καλοί σε κάτι με τον τρόπο που ίσως να τους ήταν χρήσιμος στη δεκαετία του 1950. Ίσως.

Είναι ξεκάθαρο ότι για να καταφέρουμε να παραμείνουμε πάνω στο κύμα της τεχνολογικής 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης που συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας, θα είναι προϋπόθεση τα παιδιά μας να ξέρουν να χειρίζονται αυτή την τεχνολογία.

Γι’ αυτό θα χρειάζονταν τα λεγόμενα μαθήματα STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) να κυριαρχούν στην παιδεία μας. Όμως επιμένουμε να έχουμε 3-4 ώρες μαθηματικά τη βδομάδα στη σχολική ύλη του γυμνασίου (πολλές είπα) και 0-2 ώρες οικονομικά στο λύκειο, 1-2 ώρες φυσική και χημεία χωρίς εργαστήρια ούτε για δείγμα, ενώ επιβάλλουμε στα παιδιά να κάνουν φιλολογικά μαθήματα σχεδόν πενταπλάσιες ώρες, να μαθαίνουν σε μετάφραση Ιλιάδα και Οδύσσεια ως να ζούμε αιώνες πριν.

Σχεδόν κανείς από όσους αντιλαμβάνονται μαθηματικά και την έννοια της στατιστικής δεν παίζει τυχερά παιχνίδια. Ούτε λοταρία. Ούτε στοιχήματα.

Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα επιτρέπονται διαφημίσεις αστρολογικού και ζωδιακού περιεχομένου, χωρίς όμως ενημέρωση ότι αυτά είναι μόνο για διασκέδαση και δεν είναι αληθινά πράγματα, αλλά μπαρούφες!

Θυμάμαι στις ΗΠΑ ήδη από την δεκαετία του ‘80 ήταν νομικά υποχρεωτική η σήμανση των αστρολογικών διαφημίσεων, ότι είναι μόνο για “entertainment purposes” και αυτά που λένε καμία σχέση με την πραγματικότητα δεν έχουν!

Πενήντα χρόνια μετά, καφετζούδες και ζωδιάρχες διαφημίζουν στα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά κανάλια και τις εφημερίδες ότι θα σου λύσουν οποιοδήποτε πρόβλημα ζωής, έρωτος, υγείας, εργασίας ή μαλακίας (με την αρχαιοελληνική έννοια πάντα!) με μερικές συνεδρίες προς αρκετές εκατοντάδες ευρώ!

Απατεώνες διαπλάθουν τα ήθη και τις δοξασίες της κοινωνίας μας!
Απατεώνες, με την ανοχή του κράτους και της κοινωνίας!

Την ίδια στιγμή, ενώ από όλα τα πανεπιστήμια του πλανήτη οι μηχανικοί παίρνουν το πτυχίο τους σε 3 (Αγγλία) ή 4 (ΗΠΑ) χρόνια σπουδών, εμείς επιμένουμε να βγάζουμε μηχανικούς μετά από 5 χρόνια σπουδών, κυρίως για να έχουμε παραπάνω καθηγητές και παραπάνω κρατική χρηματοδότηση στις πολυτεχνικές σχολές. Φορτώνοντας τους νέους με άχρηστη πληροφόρηση που έτσι κι αλλιώς είναι διαθέσιμη με τα εργαλεία λογισμικού σήμερα με μια συνδρομή 50 ευρώ τον χρόνο, αντί να βγάζουμε 25% περισσότερους μηχανικούς το χρόνο ως κοινωνία!

Άσε που μετά από 5 χρόνια όσα έμαθες έχουν ξεπεραστεί από την εξέλιξη των επιστημών και της τεχνολογίας! Και για να μη φωνάζουν πολύ οι φοιτητές, τους λέμε “και καλά” ότι τα ελληνικά πτυχία μηχανικών ισοδυναμούν με “μάστερ” του εξωτερικού!

Και το πιστεύουν! Ώσπου να πάνε να πιάσουν δουλειά στο εξωτερικό και να δουν την πραγματικότητα…

Σε ένα κόσμο όπου η βασική σταθερά είναι η επιτάχυνση των αλλαγών, όπου κάθε νέα εξέλιξη πατάει επάνω στην πρότερη εξέλιξη όλων των γύρω της υποστηρικτικών τεχνολογιών, επιμένουμε στην κυριαρχία των φιλολογικών μαθημάτων και την καλλιέργεια της ευπιστίας, της τρυφηλότητας και της μαλθακότητας στους νέους μας, αντί της αναζήτησης και της αμφισβήτησης!

Πρέπει να αλλάξουμε τη συνταγή μας, αν πρόκειται να καταφέρουμε να γραπωθούμε από το πέτο της κοσμογονικής αλλαγής που συμβαίνει στον κόσμο σήμερα.

Κάποιος μεγάλος αμερικανός φυσικός είχε πει σε μια συνέντευξή του ότι αν θέλουμε να λύσουμε όλα τα σημερινά προβλήματα της ανθρωπότητας, πρέπει να διδάξουμε μαθήματα STEM σε όλα τα παιδιά σήμερα!

Δεν ξέρω αν είχε δίκιο, πάντως εμείς κάνουμε σχεδόν το αντίθετο. Δώσαμε μάλιστα (αν έμαθα σωστά – ελπίζω να άκουσα λάθος) και €100 εκατομμύρια για να κάνουν επανεκπαίδευση στα Ελληνικά σε ένα Γαλλικό Large Language Model, το Mistral, το οποίο είναι ήδη μια-δυο γενιές πίσω από αυτά που κυκλοφορούν σήμερα…

Σε δέκα χρόνια που όλα θα έχουν αλλάξει, η εκπαίδευσή μας κινδυνεύει να έχει μείνει 70 χρόνια πίσω από 60 χρόνια πίσω που είναι σήμερα, όπως μας το κοπανάει και η Πίζα κάθε χρόνο.

Θα μου πεις, κάποιοι πρέπει να παίζουν και στα καζίνο…

ΑΓΗΣ ΒΕΡΟΥΤΗΣ

Πηγή: capital.gr

Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο