Το πρότζεκτ «Google Maps» για τα κύτταρα αποκαλύπτει το ρόλο τους στην εξάπλωση των ασθενειών

Η προσπάθεια κατανόησης των κυτταρικών λειτουργιών υπόσχεται να ξεκλειδώσει κρίσιμες πληροφορίες για την προσωπική υγεία

Michael Peel, Financial Times

Μια παγκόσμια αναζήτηση για τη χαρτογράφηση δισεκατομμυρίων κυττάρων έχει κάνει σημαντικές ανακαλύψεις σχετικά με το ρόλο τους σε καταστάσεις που κυμαίνονται από χρόνιες παθήσεις του εντέρου έως την αρθρίτιδα, ενισχύοντας την επιστημονική κατανόηση της ανθρώπινης υγείας. Τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης του προγράμματος Human Cell Atlas διερεύνησαν προβλήματα από την επίδραση του Covid-19 στους πνεύμονες έως τον τρόπο με τον οποίο η γενετική παραλλαγή επηρεάζει την ευαισθησία σε ασθένειες.

Ο Άτλας υπόσχεται να είναι «ένα είδος “Google Maps” για την κυτταρική βιολογία» και ήδη «μεταμορφώνει την κατανόησή μας για την ανθρώπινη υγεία», δήλωσε η Sarah Teichmann, ιδρυτική συμπρόεδρος του έργου. Η προσπάθεια κατανόησης της εσωτερικής πολυπλοκότητας των κυττάρων και της λειτουργίας τους αποτελεί κρίσιμο στόχο για τους ερευνητές, καθώς υπόσχεται να ξεκλειδώσει κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με το πώς το σώμα μας αναπτύσσεται, γερνάει και αποσυντίθεται.

Το έργο Atlas αξιοποίησε τη δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης για την ανάλυση και τον εντοπισμό μοτίβων σε τεράστια σύνολα βιολογικών δεδομένων. «Θέτει ένα σημείο αναφοράς για την ανίχνευση και την κατανόηση των αλλαγών που βρίσκονται πίσω από την υγεία και την ασθένεια», δήλωσε ο Teichmann, ειδικός σε θέματα γονιδιωματικής στο Ινστιτούτο Βλαστοκυττάρων του Κέιμπριτζ στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Αυτό το νέο επίπεδο κατανόησης των συγκεκριμένων γονιδίων, μηχανισμών και τύπων κυττάρων εντός των ιστών θέτει τις βάσεις για ακριβέστερη διάγνωση, καινοτόμο ανακάλυψη φαρμάκων και προηγμένες προσεγγίσεις αναγεννητικής ιατρικής».

Χιλιάδες ερευνητές σε περισσότερες από 100 χώρες έχουν βοηθήσει μέχρι στιγμής τον Άτλαντα να σκιαγραφήσει 100 εκατ. κύτταρα από περισσότερους από 10.000 ανθρώπους από την έναρξή του το 2017. Οι συμμετέχοντες στο έργο δημοσίευσαν περισσότερα από 40 άρθρα σχετικά με τα πρώτα τους αποτελέσματα την Τετάρτη στο Nature και σε συναφή περιοδικά. Οι εργασίες στο έντερο, με την αντιπαραβολή υγιών και ασθενών ιστών, εντόπισαν έναν τύπο κυττάρων που μπορεί να συνδέεται με τη φλεγμονή, δήλωσαν οι ερευνητές.

Αυτό έχει παράσχει ενδείξεις για τη διερεύνηση επώδυνων παθήσεων όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn. Άλλες έρευνες περιλάμβαναν έναν χάρτη του τρόπου με τον οποίο σχηματίζεται ο ανθρώπινος σκελετός, προσφέροντας πιθανές πληροφορίες για τα αίτια της αρθρίτιδας, μιας πάθησης που οδηγεί σε φλεγμονή ή εκφυλισμό στις αρθρώσεις. Μια άλλη μελέτη εξέτασε πώς τα γονίδια ελέγχουν τον τρόπο με τον οποίο τα αναπτυσσόμενα έμβρυα λαμβάνουν θρεπτικά συστατικά στη μήτρα μέσω του πλακούντα.

Η «ορόσημο» συλλογή εργασιών έδειξε την «τεράστια πρόοδο προς τη χαρτογράφηση κάθε είδους ανθρώπινου κυττάρου και τον τρόπο με τον οποίο αλλάζουν καθώς μεγαλώνουμε και γερνάμε», δήλωσε ο Jeremy Farrar, επικεφαλής επιστήμονας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ο Eric Topol, ιδρυτής και διευθυντής του Scripps Research Translational Institute στην Καλιφόρνια, δήλωσε ότι το έργο έκανε «ένα μεγάλο βήμα προς την κατανόηση της βιολογίας των εξαιρετικά διαφορετικών περίπου 37tn κυττάρων μας», προσθέτοντας: «Υπάρχει πολύ περισσότερη δουλειά να γίνει, αλλά αυτό μπορεί σίγουρα να θεωρηθεί ορόσημο σε μια ηράκλεια επιστημονική προσπάθεια».

Το έργο έρχεται καθώς άλλοι επιστήμονες επικεντρώνονται στην κατανόηση των δομών των διαφόρων συστατικών των κυττάρων και του τρόπου με τον οποίο σχετίζονται μεταξύ τους. Νωρίτερα φέτος η Google DeepMind παρουσίασε την τελευταία επανάληψη του μοντέλου AlphaFold που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη, επεκτείνοντας περαιτέρω την ικανότητά της να προβλέπει τις αλληλεπιδράσεις που αφορούν τις πρωτεΐνες που αποτελούν τα δομικά στοιχεία της ζωής.

Το έργο Atlas έχει τονίσει την ανάγκη οι πληροφορίες του να είναι όσο το δυνατόν πιο ποικίλες, για να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες ότι τα μεγάλα σύνολα δεδομένων για την ανθρώπινη υγεία είναι στρεβλά προσανατολισμένα προς άτομα από πλούσιες χώρες. Οι προσπάθειές του για την επίτευξη αυτού του στόχου περιλαμβάνουν τη δημιουργία ενός Άτλαντα Ασιατικής Ανοσολογικής Ποικιλομορφίας και την ανάλυση της επίδρασης του Covid-19 από δείγματα που ελήφθησαν από το Μαλάουι στη νότια Αφρική.

Τ.Σ.

Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο